De Serra de Monchique is een van die adembenemende achtertuinen. De groene heuvels met hun subtropische vegetatie liggen als een beschermende hand om verstilde, niet door het toerisme overlopen bergdorpen. De Serra de Monchique is een (nog) niet beschermd natuurgebied.

Dat er nog maar weinig van het oorspronkelijke bos is terug te vinden, heeft alles te maken met Portugals Gouden Eeuw (15e en 16e eeuw). Om op de werven van Lagos de gevreesde en snelle caravelas te kunnen bouwen, werden in het achterland massaal bossen gerooid. Daarna zijn er voor de houtproductie vooral eucalyptusbomen aangeplant; verder kom je veel kurkeiken, notenbomen en andere inheemse soorten tegen.

De top van het gebied wordt gevormd door de 902 meter hoge Monte Fóia. Vanaf hier heb je een grandioos uitzicht over de serra en bij helder weer over de hele kust. Ten zuiden van de Fóia ligt Caldas de Monchique. De Romeinen dichtten het zwavelhoudende bronwater dat hier rijkelijk opborrelt al medicinale krachten toe. In Caldas hebben ze daar op fraaie en innemende wijze een succesvol verdienmodel omheen geweven.

Reserva Natural do Sapal

De volledige naam van dit natuurgebied luid: Reserva Natural do Sapal de Castro Marim e Vila Real de Santo António. Een hele mond vol voor een relatief klein reservaat van ca. 2000 ha. Het ligt in het uiterste oosten van Algarve, op de grens met Spanje bij Villa Real. De grensrivier Guadiana mondt hier uit in de Atlantische oceaan. In de moerasdelta is onder invloed van eb en vloed en zout en zout water een uniek wetland ontstaan met grote kolonies broed- en trekvogels.

Natuurpark da Ria Formosa

Portugal heeft zijn eigen ‘Waddengebied’, voor de kust van Faro. Achter de al eeuwen geleden drooggevallen zandbanken liggen vaargeulen, slikken en kreken waar Europese flamenco’s, lepelaars en uiteenlopende soorten waadvogels hun territorium hebben.

Vanuit Faro kun je o.l.v. een gids boottochten maken door het gebied. Het bezoekerscentrum is echter in het nabijgelegen Olhao. Van daaruit worden ook wandeltochten georganiseerd of kun je die zelf ondernemen met behulp van ter plaatse verkrijgbare kaarten.

Natuurpark do Sudoeste Alentejano e Costa Vicentina

Dit natuurgebied wordt ook wel simpelweg Natuurpark Costa Vicentina genoemd. Het park omvat de hele zuidwestelijke kuststrook van Algarve en verder naar het noorden, tot aan Sines. Hoewel de kust landschappelijk beslist mooi is met zijn steile kliffen, zandduinen, verborgen strandjes en wirwar aan karresporen, is het uitsluitend om planologische reden in 1995 tot natuurpark gebombardeerd. De angst bestond dat het gebied in handen zou vallen van projectontwikkelaars en er een soort tweede Algarvekust zou ontstaan.

Dat het geen echt beschermd natuurgebied is, blijkt al snel uit de vele auto’s die zich over de vaak onverharde wegen naar de kust spoeden. Er worden zelf door lokale clubs toertochten met fourwheeldrives of crossmotoren gehouden. Op veel plaatsen staan meerdere dagen achtereen campers. Maar het gebied is zo groot, dat het nauwelijks opvalt en ook geen belasting vormt voor het milieu.