De stad werd in 1191 gesticht door hertog Berthold V van Zahringen. Hij vestigde de nederzetting op een boomrijk schiereiland op 40 m boven de Aare, aan de voet van een 11deeeuws kasteel. Alle eikenbomen op het schiereiland werden gekapt en van het krachtige eikehout bouwde men de huizen. De plek lag in een meander van de Aare en was dus aan drie zijden door de rivier ingesloten: het lag daardoor op een goed verdedigbare plaats.

Bern dankt zijn naam aan zijn stichter. De naam Bern is afgeleid van het Duitse Bar, omdat een beer als eerste dier door Berthold V in 1191 tijdens een jachtpartij werd gedood. Het wapen van Bern en de plaatselijke vlag dragen sindsdien de afbeelding van een beer. Ook op fonteinen (bronnen) en huizen komt men overal in de stad een beer tegen. Bern sloot zich in 1255 bij Savoye aan en werd in 1353 opgenomen in de confederatie.

Sterke burgerij

In 1405 werden de houten huizen in de stad verwoest door een felle brand. Men herbouwde de stad op de oorspronkelijke fundamenten, maar ter vervanging van hout gebruikte men zandsteen dat men uit de nabij gelegen steengroeven hakte. De versterkte stad breidde haar gebied uit en werd vervolgens de sterkste stadstaat van het alpengebied. Veel van de huizen werden in de 16de en 17de eeuw vervangen door gebouwen die tot op de dag van vandaag de oude straten flankeren. Het centrum toont in aanleg en bouwstijl nog de macht en welvaart van een sterke burgerij.

Fonteinen

Uiteraard bezaten de huizen in de middeleeuwse stad geen eigen waterleiding. De oplossing werd gevonden in het aanleggen van tientallen fonteinen. Deze fonteinen waren door middel van pijpleidingen verbonden met waterreservoirs buiten de stad. De bevolking haalde er water, waardoor de bronnen een middelpunt van het sociale volksleven waren. Schilderijen uit die tijd geven er vaak een romantisch beeld van. Elf van deze kunstig gebeeldhouwde fonteinen verfraaien nu nog de straten en pleinen van de stad. Veel van de huidige fonteinen stammen uit de 16de eeuw; de waterbekkens werden in de 18de eeuw geplaatst.

Uniek

De muren van de stad werden in het begin van de negentiende eeuw geslecht, waarna de stad zich uitbreidde op de andere oever van de Aare. In de loop der tijd ontstonden moderne buitenwijken. Indrukwekkende bruggen over het diepe Aaredal verbinden de oude en gezellige binnenstad met de nieuwe buitenwijken. De oude middeleeuwse stad van Bern is uniek in de wereld en dus plaatste de UNESCO haar op de lijst van World Cultural Landmarks.

De oude stad

Bern dankt zijn charme aan de binnenstad, die met straten, arcaden, huizen, poorten en bronnen een harmonisch geheel vormt. De arcaden aan weerszijden van de straten, versierd met bloembakken en vlaggen, zijn typerend voor de stad Bern. Zij vormen met een lengte van 6 km de langste overdekte winkelpromenade ter wereld. Onder de Lau ben of booggangen bent u beschut tegen regen of felle zonneschijn en kunt u de talloze winkels, waaronder talloze kleding en antiekzaken, bezichtigen. Overal vanuit de rijk gevulde etalages kijken beren van chocolade, stof, plastic en papier op u neer. Onder de schaduw brengende arcaden verdienen rondtrekkende muzikanten hun brood. In veel straten verheffen de kelderdeuren zich boven het voetpad. In sommige kelders kunt u restaurants of kleine theaters vinden.

Marktgasse

Hoofdstraat is de bekende Marktgasse, met voornamelijk 17de en i8de-eeuwse huizen. Hier staat de Seilerbrunnen (fontein), een herinnering aan Anna Seiler, die de stad in 1354 het eerste ziekenhuis schonk, en de Schutzenbrun nen, met een standaarddrager met een beer tussen de knieën. De westelijke toegang van de straat wordt gevormd door de Kafigturm; hier liep van het midden van de 13de tot het midden van de 14de eeuw de grens van de stad. Van 1641 tot 1897 was de toren in gebruik als gevangenis.

INFORMATIE KAFIGTURM. Geopend: di.-zo. 9-13 en 14-18, do. ook 18-21 uur.

Aan de westkant van de toren leidt de drukke Spitalgasse naar de Heilige Geestkerk, een barok gebedshuis uit 1729 met grote zandstenen zuilen. Het wordt beschouwd als de mooiste voor de hervormde eredienst gebouwde kerk van het land.

INFORMATIE HEILIGE GEESTKERK. Geopend: junisept. ma.za. 1115 uur.

Zeitqlockenturm

Waar de Marktgasse in oostelijke richting overgaat in de Kramgasse staat de Zeitglockenturm ofwel Zytglogge, een van de symbolen van de stad en een restant van de stadsmuur. Alle afstanden in het kanton werden gemeten vanaf deze toren. De toren vormde de belangrijkste toegangspoort van de stad en heeft aan de oostkant (aan de kant van de Kramgasse), direct boven de open poort, een astronomische klok en een uurwerk uit 1530, dat elk uur een figurenspel in beweging zet. Deze klok gaf de officiële tijd aan; alle klokken in de stad werden met de klok van de toren gelijk gezet. Het figurenspel begint vier minuten voordat de klok het hele uur slaat. Allereerst kraait de haan en slaat met zijn vleugels. Vervolgens verschijnt er een rij beren ten tonele; zij worden geïntroduceerd door de nar die tweemaal op de bellen slaat. Nadat de haan voor de tweede maal gekraaid heeft luidt de klok eenmaal, daarna draait Chronos zijn zandloper. Als de grote klok slaat maakt de houten afbeelding van Hans von Thann boven in de toren zijn draaibewegingen; gelijktijdig opent en sluit Chronos zijn mond en draait het hoofd van de leeuw. Het spel eindigt met een derde kraai van de haan. De astronomische klok demonstreert de beweging van de sterren en de tekens van de dierenriem (zodiak).

INFORMATIE ZEITGLOCKENTURM. Geopend: mei-half okt. dag. rondleidingen om 16.30 uur.

De Kramgasse heeft twee fonteinen: de Zahringenbrunnen met een beeld van Berthold v, afgebeeld met gesloten vizier, schild en zwaard en een hoog geheven vaandel; en de Samsonbrunnen, met een afbeelding van Samson, die de muil van een leeuw opent.

Bundeshaus

Even ten zuiden van de Marktgasse staat het Bundeshaus, dat van 1894 tot 1902 werd gebouwd en onder meer plaats biedt aan het parlement. U kunt hier enige zalen met grote schilderingen betreffende de geschiedenis van Zwitserland bezichtigen. Het Bundesterrasse biedt uitzicht over de rivier en de Alpen.

INFORMATIE BUNDESHAUS. Rondleidingen. Dag. om 9, 10,11,14,15 en 16 uur (zo. geen rondleiding om 16 uur).

Münsterkathedraal

Evenwijdig aan de Kramgasse staat de Münsterkathedraal, waarvan de eerste steen in 1421 en de laatste (van de 100 m hoge toren) in 1894 werd geplaatst. De driehoekige ruimte boven de hoofdingang (het timpaan) geeft met 234 beelden het Laatste Oordeel weer (1495). Het drieschepige interieur heeft knap uitgesneden 16de-eeuwse koorbanken en 12 m hoge glas-in-loodramen in het koor. De beroemde glas-in-loodramen stammen uit de 15de eeuw, slechts de twee ramen met afbeeldingen uit het Nieuwe Testament werden in de 19de eeuw vervaardigd. Als u de toren van de kathedraal via een trap met 344 treden beklimt, dan wordt uw moeite beloond met een onvergetelijk uitzicht op de stad en haar omgeving.

INFORMATIE MÜNSTERKATHEDRAAL. Geopend: zomers, ma.-za. 10-12 en 14-17, zo. 11-12 en 14-17uur. 's Winters, di.-vr. 10-12 en 14-16, za. 10-12 en 14-17, zo. 11-12 uur. U kunt de toren tot een half uur voor sluitingstijd beklimmen.

Achter de kathedraal strekt zich de Münsterpromenade uit, een restant van de oorspronkelijke verdedigingsmuur van de stad. Vanaf hier heeft u goed zicht op de rivier de Aare. Aan de noordkant van de Kramgasse staat het stadhuis, dat in 1417 in laatgotische stijl werd opgetrokken, maar in de negentiende eeuw in neogotische stijl werd verbouwd.

Bärenqraben

De Kramgasse loopt in oostelijke richting over in de Gerechtigkeitsgasse, die uitkomt bij de bezienswaardige Nideggkerk (13411500) en de Nideggbrug. Aan de andere zijde van de brug ligt de beroemde Bärengraben (berenkuil), waar waarschijnlijk sinds het begin van de 15de eeuw beren op kosten van de stad worden gehouden. Men heeft in het oude stadhuis een geschreven rekening uit 1441 gevonden voor een bestelling van 'een zak eikels als voer voor de beren'. De berenkuil werd regelmatig verplaatst tot deze uiteindelijk in 1857 zijn huidige plek bij de Nideggbrug kreeg. Achter het gebouw waar u voer kunt kopen staat een tweede halfronde berenkuil. Op de Nideggbrug is een koetsenstandplaats (paardentaxi).

INFORMATIE BÄRENGRABEN. Geopend: apr.-sept. dag. 7-18; okt.mrt. dag. 8.30-16 uur.

Excursie

Een populaire excursie in de omgeving van Bern gaat naar de berg Gurten (846 m). Vanuit de zuidelijke voorstad Wa bern (richting Belp) loopt een zweef baan naar deze berg. De top biedt een weids uitzicht over stad en land.

Musea

Bernisches Historisches Museum: Het museum (gelegen ten zuiden van het Bundeshaus aan de overkant van de Aare) heeft een grote historische collectie, waaronder op de Bourgondiërs veroverde krijgsbuit in de slagen van Grandson en Murten (1476) en Vlaamse tapijten uit Doornik.

INFORMATIE BERNISCHES HISTORISCHES MUSEUM, Helvetiaplatz 5. Geopend: di.-za. 10-17 uur.

Kunstmuseum: Het Kunstmuseum (gelegen ten noorden van het treinstation) bezit schildeken uit verschillende perioden, onder andere werk van de uit Bern afkomstige moderne schilder Paul Klee.

INFORMATIE KUNSTMUSEUM, Hodlerstrasse 812. Geopend: di. 10-21; wo.-zo. 10-17 uur.

Natuurhistorisch Museum: In het Natuurhistorisch Museum vinden we mineralen en kristallen uit het Berner Oberland en veel informatie over de Zwitserse fauna.

INFORMATIE NATUURHISTORISCH MUSEUM, Bernastrasse 15. Geopend: ma. 14-17, di.-za. 9-17, zo. 10-17 uur.

Schweizerisches Alpines Museum: Het ernaast gelegen Schweizerisches Alpines Museum heeft een uitgebreide collectie voorwerpen van alles wat met de Alpen te maken heeft: schilderijen, tekeningen, kaarten, mineralen, kristallen, enzovoort.

INFORMATIE SCHWEIZERISCHES ALPINES MUSEUM, Helvetiaplatz 4. Geopend: ma. 14-17, di.-zo. 10-12 en 14-17 uur.

VERVOER BERN

Auto: Een autoweg (met enige onderbrekingen aan het einde) gaat van Bern in zuidoostelijke richting naar Thun en via Spiez uiteindelijk naar Interlaken. Secundaire wegen lopen langs de rechteroever van de Aare en door het Gürbetal.

Bus en tram: In de stad kunt u gebruik maken van trams en bussen. Tram nr. 9 rijdt vanaf het treinstation in Bern naar Wabern en het vertrekpunt van de kabelbaan naar de berg Gurten.

Vliegtuig: Bern beschikt over de luchthaven Bern Belp. Luchtverbindingen met onder andere: Brussel en Basel (Crossair), met aansluiting op Amsterdam. Ten behoeve van Crossair, Air France en Air Engadin (naar München) rijden er bussen en taxi's van het treinstation naar de luchthaven BernBelp (reistijd: 20 min.).

Trein: Treinstation: Bahnhofplatz. Verbindingen met Lausanne/Genève, Basel, Olten, Zürich, Thunlnterlaken, Luzern, Neuchêtel, Biel en Solothurn. leder half uur directe treinVerbindingen met de luchthavens van Zürich (reistijd: 1 uur 25 min.) en Genève (reistijd: 2 uur).

ETEN EN DRINKEN BERN

In de talloze restaurants en Gaststuben kunt u de Zwitserse keuken leren kennen. Een stedelijke specialiteit is de Berner Platte, een in de winter op een ondergrond van zuurkool (in de zomer van groene bonen) opgebouwd menu, met gerookte vlees en worstsoorten, met ossentong, varkensrib en spek.

MARKTEN BERN

De eeuwenoude relatie tussen de stad Bern met het omringende nietstedelijke Berner Mitteiiand komt nog wekelijks tot uiting tijdens de talloze markten die in de stad gehouden worden. Wekelijks trekken boeren en ambachtslieden naar de stad om hun producten op de ambachtenmarkt, de goederenmarkt, de groente, fruit en bloemenmarkt, de vleesmarkt en de vlooienmarkt te verkopen.

Ambachtenmarkt (Handwerker markt); iedere eerste za. van de maand bij de Münsterkathedraal.

Goederenmarkt (Warenmarkt); iedere di. en za. op de Waisenhausenplatz; meiokt. ook donderdagavond markt.

Groente, fruit en bloemenmarkt; iedere di. en za. op de Bundesplatz, de Barenplatz en in de aangrenzende straten; meiokt. dag. op de Barenplatz.

Vleesmarkt; iedere di. en za. in de Münstergasse.

Vlooienmarkt; mei-okt., iedere derde za. van de maand op de Mühleplatz.