Men beweert dat Rousse de eerste Europese stad was op de Balkan en dat zou best eens zo kunnen zijn. De uitstraling is modern, de mensen zijn er meer gehaast dan in andere steden, maar de lange rijen vrachtauto’s die wachten op toestemming om de grens te mogen passeren doen toch vermoeden dat de efficiency nog wat te wensen overlaat.

Ook archeologen mogen er graag wat rondsnuffelen, want op de plaats van de huidige stad, die zich wel 11 kilometer langs de Donau uitstrekt, woonden al 40 eeuwen voor het begin van onze jaartelling mensen. Vandaag de dag is Rousse een stad met allure, met een eigen vliegveld dat de grootste vliegtuigen kan ontvangen. Rousse is op het gebied van verkeer altijd al vooruitstrevend geweest, want de eerste spoorwegverbinding in Bulgarije kwam hier in 1867 tot stand. Bestemming: Varna.

Brug van Rousse

En dan de brug, niet alleen voor Rousse, maar voor geheel Bulgarije van grote betekenis. Hij kwam in 1954 gereed en overspant de Donau op een hoogte van 30 meter over een breedte van 2,8 kilometer. Er rijden niet alleen auto’s over, de brug is ook geschikt voor treinen. Opmerkelijk is dat beide verkeerssoorten zich niet naast maar boven elkaar voortbewegen. In de stad zelf, uiteraard met uitzondering van het verkeersvrije centrum, bepalen brede, drukke wegen met tal van kunstwerken zoals tunnels en fly-overs, het straatbeeld.

Svoboda

Zoals elke plaats in Bulgarije heeft Rousse een centraal plein, voetgangersgebied en dus vrij van verkeer. Daarin onderscheidt Rousse zich niet en al helemaal niet vanwege de naam van het plein: Svoboda, Vrijheidsplein. Er zijn zeker nog 50 andere plaatsen in Bulgarije waar het centrale plein Svoboda heet. Het is vooral de ruimte die het plein biedt en de huizen en gebouwen eromheen die het plein uniek maken. Afgezien van het grote theater dat al zo’n 25 jaar gerenoveerd wordt en dat naar alle waarschijnlijkheid ook de komende 25 jaar zal worden, zijn er prachtige gebouwen te vinden in allerlei bouwstijlen.

Vrijheidsmonument

Ook de kunstwerken op het plein vragen uw aandacht en het grote vrijheidsmonument is die aandacht zeker waard. Het beeld is vervaardigd van graniet en brons en het werd ontworpen door de beroemde kunstenaar Arnoldo Zocchi, ook ontwerper van gedenktekens in Bologna, Buenos Aires, Caïro en tal van andere plaatsen in de wereld. Rousse is er meer dan trots op dat juist hij bereid was om het monument te ontwerpen. Als u van het centrale plein in de richting van de rivier loopt ontwaart u nog vele andere fraaie huizen, sommige nodig aan een opknapbeurt toe, andere reeds schitterend gerestaureerd.

Boulevard langs de rivier 

De eerste president van Bulgarije, Alexander Battenberg, woonde in deze straat en naar men zegt: hij verbleef er liever dan in Sofia. De boulevard langs de rivier is helaas wat overgroeid zodat zicht op de rivier alleen in de winter mogelijk is (op lager niveau is een nieuw wandelpad aangelegd), maar ook hier vindt u prachtige huizen. In een ervan woonde en werkte de enige Bulgaar die ooit een Nobelprijs (voor literatuur) won: Elias Canetti.

Transportmuseum

Rousse heeft tal van musea waarvan een gedeelte is ondergebracht in zogenaamde huismuseums, zodat u meteen een beeld krijgt met hoeveel vakmanschap de rijken van Bulgarije zich vroeger omringden. Uitzonderlijk is het transportmuseum, gehuisvest in het station vanwaar de eerste treinverbinding vertrok.

Zahari Stoyanov museum

Rousse bracht vele helden voort, anderen vonden er hun woonplaats. Tijdens de Aprilopstand in 1876 speelden inwoners van Rousse een belangrijke rol. U kunt er veel over zien en lezen in, onder andere, het Zahari Stoyanov museum. Deze schrijver wordt als de belangrijkste revolutionair gezien uit zijn tijd. Niet alleen met de pen, ook het ondergrondse werk maakte hem beroemd. Hij was getrouwd met de jongste dochter van Baba Tonka Obretenova bijgenaamd Granny, die een van de belangrijkste leidsters was tijdens de opstand. Haar huis aan de boulevard, schitterend gerenoveerd en opengesteld voor het publiek, stond open voor iedereen die iets met de opstand te maken had, diende als geheime vergaderplaats en opslagplaats voor honderden wapens. Ze smokkelde wapens, ontketende een opstand in de vrouwengevangenis en ging voor in de strijd met het geweer aan de schouder.

Pantheon

De gevallenen worden ook in Rousse geëerd in een mausoleum, het Pantheon. U vindt het in een van de parken die Rousse rijk is: het park van mannen van de wedergeboorte, Park na Vâzrozhdentsite. De zojuist gememoreerde Zahari Stoyanov ligt begraven in de onmiddellijke omgeving van het indrukwekkende gebouw. Ook in het iets noordelijker gelegen Park na Mladezhta, park van de jeugd, is het goed toeven.

Sv. Troitsa-kathedraal

Een bezoek aan de stad is niet compleet zonder een kijkje genomen te hebben in de kathedraal, gewijd aan de drie-eenheid, de Sv. Troitsa-kathedraal uit 1632. Zowel in de 18e als in de 19e eeuw werd het bouwwerk gerestaureerd. U vindt er evenzovele bouwstijlen terug, maar de bijeengebrachte iconen maken de bezichtiging eveneens zeer de moeite waard. Het verhaal over Rousse zou zeker niet compleet zijn zonder melding gemaakt te hebben van de muziekweken die elk jaar in de maand maart worden gehouden. Orkesten, solisten en dirigenten uit alle delen van de wereld maken er hun opwachting.

Rusenski Lom

In het nabij Rousse gelegen Rusenski Lom, een natuurgebied gelegen in het dal van de gelijknamige rivier en door UNESCO aangewezen als werelderfgoed van de mensheid, liggen twee gebieden die op zich een bezoek waard zijn: het rotsklooster van Ivanovo en de citadel van Cherven.

Rotsklooster van Ivanovo

Op zo’n 18 kilometer ten zuiden van Rousse ligt het rotsklooster van Ivanovo. Het klooster is geheel in de rotsen uitgehouwen en bevat tal van opmerkelijke plaatsen. Met de bouw werd een aanvang gemaakt in de 13e eeuw. Monniken betrokken toen de grotten die al veel vroeger bewoond waren geweest en als schuilplaats dienden in het stenen tijdperk, maar ook dienden als onderkomen voor kluizenaars in de vroege middeleeuwen. De stichting van het klooster werd mogelijk dankzij een donatie van een zekere Joakim van Târnovo en werd gewijd aan de aartsengel Michaël.

Alle tot het complex behorende ‘gebouwen’ en onderkomens zijn ontstaan door inwerking van de natuur of door mensenhanden uitgehouwen. Hoewel niet alle grotten voor het publiek toegankelijk zijn, mag een bezoek aan het complex toch als een unieke ervaring worden bestempeld.

Citadel van Cherven

Nog dieper tussen de rotsen verscholen, ongeveer 15 kilometer ten zuiden van Ivanovo, vrijwel onbereikbaar voor openbaar vervoer, ligt de citadel van Cherven, althans wat daarvan over is. Cherven werd gebouwd in de 6e en de 7e eeuw en was een fortificatie die uit 48 afzonderlijke gebouwen en verdedigingswerken bestond, gebouwd als cultureel, politiek en economisch centrum tijdens het tweede Bulgaarse rijk. Het doet veel denken aan de verdedigingswerken in Veliko Târnovo.

In feite werd het complex gebouwd als ‘back-up’ voor de verdedigingslinie van Rousse dat veel te lijden had van invallen door vreemde volkeren. Zoals zovele andere bolwerken werd het complex vernield door de Turken, maar niet nadat het tot in de 17e eeuw als administratief centrum gediend had voor Turkse kerkelijke en wereldlijke leiders. Na hun vertrek naar Rousse werd Cherven vernield.