Men neemt aan dat Jericho de oudste ommuurde stad van de wereld was. De resten van deze stad liggen ten noorden van de huidige nederzetting (7500 inwoners). De Palestijnse boeren telen in deze uitgestrekte oase onder andere citrusvruchten, bananen, mango’s en dadels. Opgravingen in de 21 m hoge ruïneheuvel van Jericho (Tel Jericho, Tel es-Sultan) toonden aan dat men ook in de beginjaren van de stad in de waterrijke oase fruit verbouwde. Met het opgraven van een stadstoren en een deel van de stadsmuur die uit 7000 v. Chr. dateren heeft men de oudste vorm van bewoning gevonden die bekend is. Men vermoedt dat hier rond de 2000 mensen woonden. Daaruit kan men concluderen dat de inwoners niet alleen van jagen en verzamelen leefden, maar al begonnen waren met het verbouwen van de landbouwprodukten.

De oudste resten die werden blootgelegd dateren uit de midden steentijd (9700-7700 v. Chr.). Nadat de stad ommuurd was werd de stad vele malen verwoest en weer herbouwd. Men vond resten uit de Assuli-cultuur (5000-3150 v. Chr.) en de vroeg-Kanaänitische periode (3150-2200 v. Chr.). Uit deze tijdperken stammen een groot aantal in de rots uitgehouwen graven. Omstreeks 1900 v. Chr. werd de verwoeste muur door een aarden wal vervangen. Vierhonderd jaar later brandde de stad tot op de fundamenten af, maar in 1400 v. Chr. kende de stad weer een periode van bloei. De archeologe Kathleen Kenyon vond in 1953 in de ruïneheuvel 36 op elkaar liggende lagen, waaronder 17 van nederzettingen. De dwarsdoorsneden door de opgravingsheuvel zijn nog goed te zien. Tijdens de opgravingen kon men geen bevestiging vinden van de bijbelse verhalen, zoals de verovering van de Palmenstad (Jericho) door de Israëlieten gedurende de intocht in Kanaän. Uit de tijd van Jozua is alleen wat aardewerk gevonden; evenmin heeft men resten kunnen vinden van het door koning Achab van Israël (871-851 v. Chr.) herbouwde Jericho. In de tijd van Elia en Elisa was de stad de zetel van de profeten. In 538 v. Chr. keerden 345 joden uit de Babylonische ballingschap naar Jericho terug. Vervolgens versterkte de Syrische veldheer Bakchides de stad tegen aanvallen van Maccabeeën.

De Romeinse veldheer Pompejus promoveerde Jericho tot districtshoofdstad, mede omdat de stad door haar ligging een belangrijke positie innam in het handelsverkeer. De Romeinse keizer Marcus Antonius (43-31 v. Chr.) schonk de stad en de oase aan zijn geliefde, de Egyptische koningin Cleopatra. Zij gaf de stad in bruikleen aan de vazalkoning Herodes de Grote, die enkele kilometers ten zuidwesten van de stad een winterpaleis, een amfitheater, aquaducten en een renbaan liet aanleggen (Tulul Abu El-Alajik). Nadat Cleopatra en haar geliefde Marcus Antonius gezamenlijk zelfmoord hadden gepleegd, schonk de nieuwe Romeinse keizer Octavianus de oase aan Herodes. Hij stierf in het jaar 4 v. Chr. in zijn winterpaleis te Jericho. De resten van het winterpaleis van Herodes kunt u vinden op de oevers van de Wadi Kelt.

Jezus van Nazareth bekeerde in Jericho de tollenaar (belastingpachter) Zachaeus die de helft van zijn vermogen aan de armen schonk. Hij werd in de omgeving van de stad door twee blinde mannen aangesproken, die daarop van hun aandoening werden genezen. In 70 n. Chr. werd Jericho, evenals Jeruzalem, volledig door de Romeinen verwoest.

Aan de oostelijke voet van de ruïneheuvel ligt de bron van Elisa. De bron geeft ca. 27.000 liter water per uur. Toen deze bron slecht drinkbaar water gaf wierp de profeet Elisa zout in het water en ‘het water was weer gezond’ (2 Kon. 2:19-22). Bij de bron staat nu een elektrisch pompstation. Ten noorden van de opgravingsheuvel ligt een Palestijns vluchtelingenkamp.

Tijdens de Byzantijnse overheersing herbouwde men de stad. Er waren veel kloosters en synagogen in de omgeving te vinden. In de Arabische tijd bouwde kalief Hisham Ibn Abdel-Malik (724-743 n. Chr.) het fraaie jachtpaleis Khirbet Al-Mafjar. Drie jaar na de dood van kalief Hisham maakte een aardbeving het gebouw met de grond gelijk; in 1937 begon men met de gedeeltelijke restauratie. Nu kunt u er de resten van prachtige mozaïekvloeren, stucversieringen, een badhuis, een troonzaal, een venster met een vijfpuntige ster en een moskee bewonderen.

In de tijd van de kruisvaarders verbouwde men veel suikerriet in de oase; de overblijfselen van oude suikermolens herinneren hier nog aan. In dezelfde periode bouwden de kruisvaarders kerken op de berg van de verzoeking waar Jezus dagenlang vastte: ‘Veertig dagen bracht Hij in de woestijn door, terwijl Hij door de satan op de proef werd gesteld. Hij verbleef bij de wilde dieren en de engelen bewezen Hem hun diensten’ (Marc. 1:13). In 1874 bouwde de Grieks-orthodoxe kerk er het Sandorion klooster. Hier kunt u de zogenaamde grotkerk vinden; volgens de overlevering heeft Christus op deze plek geweigerd om stenen in brood te veranderen: ‘Nu trad de verleider op Hem toe en sprak: Als Gij de Zoon van God zijt, beveel dan dat deze stenen hier in brood veranderen. Hij gaf ten antwoord: Er staat geschreven: Niet van brood alleen leeft de mens, maar van alles wat uit de mond van God voortkomt’ (Matt. 4:3-4). De steen waarop Jezus zat toen hij deze woorden uitsprak kunt u in het klooster aanschouwen.