In 1761 werd Matara voor het eerst het doelwit van een aanval van Kandyaanse troepen op de bezittingen van de VOC. Tijdens de koloniale periode van Sri Lanka was Matara de enige Europese vesting die in de oorlog tussen de Compagnie en het Kandyaanse koninkrijk op de Europeanen werd veroverd. Bijna een jaar later werd Matara door de Hollanders heroverd. Op bevel van gouverneur Baron Van Eek werd in 1763 een tweede fort op de andere oever van de rivier gebouwd. Dit tweede, stervormige fort was vooral bedoeld als artilleriestelling en hoefde dan ook niet groot te worden. Het fort werd naar de opdrachtgever Redoute Van Eek genoemd. Matara werd ten slotte in 1796 aan de Engelsen overgedragen. In Matara ziet u veel houten karren, getrokken door een paard. Deze hackeries komen vooral in Matara en omgeving voor. Matara heeft als specialiteit een buffelmelkcrème vermengd met zoetigheid van de kitulpalm. In de buurt wordt de halfedelsteen zirkoon gevonden die bekend staat als 'de diamant van Matara'.

Dutch Fort

De twee Oudhollandse forten zijn te bezichtigen. Het stadsfort ligt direct achter het busstation. De hoofdpoort, waarvan de klassieke gevel is voorzien van het jaartal 1780 (in dat jaar vernieuwd), geeft toegang tot de oude paradeplaats, waaromheen de belangrijkste voormalige compagniesgebouwen liggen. Even verderop rechts bevindt zich het oorspronkelijke dienstgebouw van de 'dissave' van Matara (een door de VOC overgenomen inheemse bestuursfunctie die gecombineerd was met die van opperkoopman van het Commandement van Galle en altijd door een Nederlander werd vervuld).

Dutch Church

Er tegenover staat de Hollandse kerk, die waarschijnlijk na de opstand in Matara van 1767 op gezag van opperkoopman en dissave Daniël Burnat werd herbouwd. Dit staat vermeld op een gedenksteen boven de ingang. De eenvoudige kerk heeft twee typisch Hollandse klokgevels aan de korte zijden en een fraaie zuilengalerij aan de voorzijde. Het interieur is zeer sober, met een 19de-eeuwse preekstoel en eenvoudige kerkbanken. Van de grafzerken in de vloer dateert de oudste van 1686. U kunt er nog Nederlandse teksten op lezen. Het stadsgedeelte achter de kerk, voorheen de koloniale woonwijk, bestaat slechts uit enkele straten, maar heeft nog een aantal fraaie, Oudhollandse huizen.

Star Fort

Om het Star Fort te bereiken moet u vanuit het stadsfort linksaf de brug over de Nilwala Ganga oversteken naar de noordzijde van de rivier. De Redoute Van Eek, vanwege de vorm van een zespuntige ster nu bekend als het Star Fort, heeft een fraaie poort in Hollandse koloniale stijl met het wapen van de VOC boven de oorspronkelijke naam van het fort. Eronder, geflankeerd door twee leeuwen, ziet u het gekroonde wapen van Van Eek met de initialen L.J.v.E. en het jaartal 1763. Bij de poort van het fort (tussen 1986 en 1988 gerestaureerd) staat meestal een gids, die voor bezoekers de sleutel heeft. Een deel van het fort is in gebruik als gevangenis en kan dus niet worden bezocht. Een geheel eigentijdse Nederlandse bijdrage aan de architectuur van Matara is de Ruhuna University (tussen Dondra en Matara), in 1987 gebouwd door Ballast-Nedam.