Het westelijk bergland is van noord naar zuid ongeveer 320 km lang. Het gebergte wordt het westelijk bergland genoemd, omdat deze bergrug zich ten westen van de Jordaanslenk uitstrekt. Het oostelijk bergland ligt ten oosten van de Jordaanslenk in Jordanië. In het noorden van Israël bestaan de bergen voornamelijk uit zachte kalksteen, dolomiet en vulkanisch basalt; in het zuiden veranderen ze in massieve granietpieken, rotsformaties van zandsteen en woestijn. Het westelijk bergland is, van noord naar zuid, in verschillende gebieden te verdelen: de bergen van Boven-Galilea en Beneden-Galilea, de vallei van Jizreël, de Carmel, de bergen van Samaria en de bergen van Judea. De Golanhoogvlakte, waarvan Israël sinds 1967 zo’n 1300 vierkante kilometer bezet houdt, hoort bij het oostelijk bergland en ziet uit over Noord-Israël en het Meer van Galilea. In het noorden ligt het Hermongebergte. Dit 2814 m hoge gebergte verheft zich boven het steil afgesneden plateau van de Golanhoogvlakte. Het gebergte heeft een bergklimaat, een kap van sneeuw, zware regenval, sneeuwstormen en skihellingen. Op de Golanhoogvlakte worden voornamelijk appels en tarwe verbouwd. De Golan is van vulkanische oorsprong en kent uitgestrekte basaltgebieden. Soortgelijke basaltgebieden kunt u ook in de westelijke bergen van Boven-Galilea vinden. Dit gebied is doorsneden met vruchtbare valleien, waar de boeren fruit, katoen en olijven produceren. De olijven worden in oktober en november geoogst:. Veel boeren oogsten nog op traditionele wijze: de boeren leggen een deken onder de olijfboom en slaan vervolgens met een stok tegen de stam van de boom. Door het schudden vallen de rijpe olijven van de boom op de deken. De grotere boerderijen oogsten de olijven door middel van schudmachines. Veel van de geoogste olijven gaan daarna naar de olijfpersen waar men er olijfolie van maakt. In kunstmatig aangelegde vijvers, die gevoed worden door heldere bronnen, worden karpers gekweekt. De bergen van Boven-Galilea bereiken bij de berg Meron een hoogte van 1208 m. Half zo hoog zijn de bergen van Beneden-Galilea. Op de heuvels en de verweerde vulkanische bodems worden bananen, druiven, meloenen, tarwe, bieten, aardnoten en katoen verbouwd. Tussen de golvende heuvels van Beneden-Galilea ligt de stad Nazareth. Ten zuiden van Beneden-Galilea ligt de ca. 50 km lange Jizreëlvallei (Vlakte van Esdraelon), die een oppervlakte van 365 vierkante kilometer beslaat. Deze vallei is gevormd door de rivier de Kisjon en scheidt Galilea van Carmel en Samaria. Gevoed door de rivier de Kisjon en natuurlijke bronnen kon deze vallei uitgroeien tot het belangrijkste graangebied van Israël. De volgende keten in zuidelijke richting is de Carmel, met als hoogste punt de 546 m hoge Rom Carmel. Op de bodem van kalksteen en dolomiet groeit een weelderige vegetatie van dennenbossen. Het gebied is dermate uniek dat het beschermd is met de status van nationaal park. Sinds de uitroeping van de staat Israël is het met bomen bedekte gebied in geheel Israël verzestienvoudigd. Ruim 5,5% van het land bestaat thans uit bossen. De aangelegde wouden zijn van grote betekenis voor het tegengaan van versnelde erosie en het verbeteren van het milieu. Op zich is erosie een natuurlijk proces dat thuishoort in een gebergte. Door verwering en erosie slijten de gesteenten onder invloed van de elementen. Regenwater dat over een gesteente of de bodem stroomt spoelt zeer geleidelijk stukjes steen en bodem los en voert deze onder invloed van de zwaartekracht met zich mee de berghelling af. Geen berg of bodem is hier tegen bestand. Bij een normale erosie is er bijna een evenwicht tussen de hoeveelheid afgevoerd bodemmateriaal en de vorming van nieuwe bodem. Per saldo verdwijnt er slechts weinig bodemmateriaal. Als de verwijdering van de bodem veel sneller gaat dan de vorming van nieuwe bodem spreken we van versnelde erosie. De belangrijkste oorzaak van versnelde erosie is de cultivering van de grond. Uit onderzoek is gebleken dat er in een natuurlijk bos sprake is van een normale erosie, er verdwijnt dus slechts weinig bodemmateriaal. De wortels van de bodem houden de grond vast en de bosgrond bewaart het regenwater als een spons. Zijn er geen bomen, maar bestaat de begroeiing uit struikgewas dan verdwijnt er tienmaal zoveel bodemmateriaal door erosie. Als we deze vergelijking met een natuurlijk bos doortrekken, dan worden de cijfers steeds schrikbarender. Van een weide verdwijnt honderdmaal en van een akker duizendmaal zoveel bodemmateriaal door erosie. Met andere woorden: als men van een bos een akker maakt, dan wordt het effect van erosie duizendmaal versterkt. Op veel geërodeerde gronden groeien alleen nog maar olijfbomen, op andere gronden is al het bodemmateriaal verdwenen en is een kale rotsbodem het enige wat rest. Helaas worden de aangelegde bossen in toenemende mate een mikpunt van het politieke conflict tussen Israëliërs en Palestijnen. Veel bossen vallen ten prooi aan politieke acties, die vorm krijgen door het in brand steken van wouden en landerijen. In de afgelopen twintig jaar zijn reeds een miljoen bomen door brandstichting vernietigd. Het duurt minimaal dertig jaar, voordat een bos dat verkoold is, weer enigermate in oude glorie is hersteld. De schade aan het milieu is enorm. Ten zuiden van de Carmel ligt het heuvelland van Samaria en Judea, dat gemiddeld 600 tot 750 m hoog is. In het grootste deel van dit heuvelland wonen Palestijnse boeren die olijven, groente, fruit en tabak verbouwen. Voorts hoeden zij schapen en geiten. Sinds 1967 worden grote delen van Samaria en Judea door Israël militair gecontroleerd. De bergen van Samaria reiken tot 960 m boven de zeespiegel. De belangrijkste marktplaats in de regio is de stad Nabloes. Deze functie wordt in het bergland van Judea vervuld door de stad Hebron, bekend om zijn wijngaarden. In Judea liggen veel christelijke dorpen met als uniek middelpunt Bethlehem, de geboorteplaats van Jezus. Ook de stad Jeruzalem heeft zich genesteld op een aantal toppen in de heuvels van Judea. Meer oostwaarts verandert dit heuvelland in een woestijnachtig gebied (Judean Wilderness) dat langzaam afloopt richting Dode Zee, dat deel uitmaakt van de Jordaanslenk.