Een goed totaalbeeld vraagt om een evenwichtige afweging tussen alle cultuurhistorische parels die Malta te bieden heeft. Begin bij het begin: Valletta. Een rondgang over de vestingwerken met o.a. de Upper Barracca Gardens geeft u een goed beeld van de militaire historie van de stad. U kunt zo’n rondgang eventueel combineren met een bezoek aan The National War Museum in fort St. Elmo op de punt van het schiereiland waarop Valletta is gebouwd.

Er zijn twee historische gebouwen die u niet mag missen in Malta’s hoofdstad: St. John's Co-Cathedral, verreweg de mooiste en belangrijkste kathedraal van Malta, en Palace of the Grandmasters, het paleis van de grootmeesters dat nu deels dienst doet als parlement. Hebt u nog tijd over, neem dan ook een kijkje in de 16e-eeuwse Auberge de Castilla et Leòn, een mooi overgebleven hoofdkwartier van de Maltezer ridders.

Het is een goed idee om ter voorbereiding van een bezoek aan de tempels van Malta eerst tijd uit te trekken voor The National Museum of Archaeology. Malta’s nationaal archeologische museum biedt u niet alleen een helder chronologisch overzicht van de verschillende culturen die de archipel vanaf de vroegste tijd hebben bewoond. Ook vindt u er de originele beelden, gravures, inscripties en ornamenten die op de verschillende vindplaatsen zijn aangetroffen. Ze worden hier met zorg geconserveerd; wat u bij de tempels en andere archeologische vindplaatsen aantreft zijn replica’s.

Welke van de vele tempels en archeologische vindplaatsen in Malta en Gozo zijn interessant om te bezoeken? Op het hoofdeiland Malta is dat om te beginnen zonder het wereldberoemde Hypogeum met zijn ontzagwekkende prehistorische ondergrondse gangenstelsel. Verder de Tarxien-tempels die ouder zijn dan de piramiden van Egypte. Ze liggen enkele kilometers ten zuiden van de hoofdstad bij het stadje Paola en zijn makkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer of taxi. In vrijwel alle hotels kunnen excursies naar beide sites worden geboekt.

Rabat, hoofdstad der Antieken, aan de zuidkust van het hoofdeiland Malta, hoort ook thuis in een culturele reis. Niet alleen vanwege historie van het stadje en de toch wat gewijde sfeer die in de stille straten hangt (als er tenminste niet te veel toeristen zijn), maar ook vanwege de Catacomben van St. Paulus – vanuit hier is de kerstening van het eiland begonnen.

Vanuit Rabat kunt u de tempels van Ħagar Qim bezoeken die ten westen van het Żurrieq liggen en die tot de belangrijkste prehistorische bouwwerken in Malta worden gerekend.

Op uw culturele reis over de eilanden, mag u Mosta niet overslaan. Hier staat een werkelijk kolossale koepelkerk, de St. Marija Assunta – alleen de St.-Pieter in Rome en de St.-Paul in Londen zijn groter! De eilandbewoners hebben hem zelf betaald en gebouwd.

De belangrijkste cultuurhistorische exponent van de vroegste bewoning van Gozo, is het tempelcomplex van Ġgantija. Het is veruit het grootste tempelcomplex van de archipel en in zijn soort het oudste ter wereld. Het wordt gedateerd tussen 3600 en 3300 v.Chr. Voor meer verdieping is er eventueel het Gozo Museum of Archaeology in de hoofdstad van het eiland, Victoria.

En als u toch op Gozo bent, ga dan ook naar Gharb, aan de westkant van het eiland. Niet ver hier vandaan staat de imposante, door de eilandbewoners zelf gebouwde en gefinancierde Ta'Pinu kathedraal. Dit is het Lourdes van Malta waar regelmatig bedevaarten worden gehouden.