In de volgende jaren duurden de spanningen en geweldplegingen tussen Singalezen en Tamils voort. In juli 1981 was er een ernstige uitbarsting van geweld. In juli 1983 werden in het noorden dertien Singalese soldaten door Tamil-guerrillastrijders in een hinderlaag gedood, waarna over het gehele land Singalezen wraak namen op Tamils. Vooral Colombo, de westkust en het centrum van het land leden grote schade door aanslagen en brandstichtingen, waarbij ongeveer dui zend doden vielen. Na het wegebben van het geweld keerde een gewapende rust terug. Regering en bevolking waren beide geschrokken dat de spanningen zo konden escaleren. Men trachtte met velerlei maatregelen de partijen te verzoenen, maar zoals bleek uit nieuwe onlusten en spanningen in de volgende jaren met weinig succes. In 1985 kwam door bemiddeling van de Indiase premier Gandhi een vredesbespreking tot stand in Bhutan. Een voorstel van de regering om de Tamil-gebieden via districtsraden een gedeeltelijke autonomie te geven, werd niet geaccepteerd. De hoge eisen van de Tamils, onder andere een eigen nationaliteit, zelfbeschikking en burgeren kiesrecht voor alle Tamils, werden door de regering verworpen. In 1985 en 1986 vonden vele terroristische acties van de Tamils plaats, waarbij bijvoorbeeld in Anuradhapura veel slachtoffers onder burgers vielen. De stukgelopen onderhandelingen brachten de regering begin 1987 tot een economische blokkade van de provincie Jaffna, nadat de Tamils aldaar het bestuur hadden overgenomen. Hun eis de noordelijke en oostelijke Tamil-provincies te verenigen, werd afgewezen. De regering ging ook tot militaire actie over, onder andere door het 280 jaar oude, door de voc gebouwde fort van Jaffna met granaten te bestoken. Het lukte de regering uitwassen zoals die in 1983 te voorkomen.

Verdere politieke ontwikkelingen in de jaren negentig in Sri Lanka

Ook in 1988 heerste er veel onrust op Sri Lanka. De Tamil Tijgers verzetten zich tegen de aanwezigheid van 50.000 man Indiase troepen, die op Sri Lanka waren gestationeerd. Bij de presidentsverkiezingen in december 1988 werd Ranasinghe Premadasa (United National Party) tot premier gekozen. Op 2 januari 1989 werd hij als president geïnstalleerd. Opnieuw waren er botsingen tussen radicale Singalezen en Tamil-separatisten en vonden politionele acties plaats. Aan de regering getrouwe doodseskaders traden veelvuldig op. Door het Singalese Volksbevrijdingsfront JVP in het zuiden van Sri Lanka, dat onder meer ontevreden was over de concessies die de regering aan de Tamils had gedaan, werden op grote schaal aanhangers van de regering en andere politieke tegenstanders gedood. De meest militante Tamil-groepering, de Liberation Tigers for Tamil Eelam (LTTE), vormde zich om tot een politieke partij. In maart 1990 waren de Indiase troepen geheel uit Sri Lanka teruggetrokken. Kort nadat in juni de regering van Sri Lanka en de Tamil Tijgers, de belangrijkste guerrillagroepering in het noorden en oosten van het eiland, een staakt-het-vuren waren overeengekomen, kondigde de regering van Sri Lanka een 'totale oorlog' tegen de Tamil Tijgers af. In de afgelopen jaren werden door Tamil-extremisten honderden mensen in het oosten van Sri Lanka gedood, onder wie een groot aantal moslims. Deze laatsten gingen over tot dodelijke vergeldingen. De moslims namen wraak voor de talloze tegen hen gerichte acties van Tamil-guerrillastrijders. Deze Tamil Tijgers streven ernaar het door hun beoogde territorium (in het noorden en oosten) 'vrij te maken van moslims' en sturen regelmatig moordcommando's af op islamitische dorpen. In september 1990 braken regeringstroepen het beleg van het 17de-eeuwse Hollandse fort in Jaffna. Eind december kondigden de Tamil Tijgers onverwachts een eenzijdig staakt-het-vuren af en toonden zij zich bereid tot het voeren van officiële vredesbesprekingen met de regering. Amnesty International meldde echter dat er de voorafgaande twee jaar op Sri Lanka weer duizenden mensen waren omgekomen als gevolg van geweld tussen de Tamil Tijgers en het regeringsleger. Beide partijen zouden hieraan schuldig zijn. De mensenrechten in Sri Lanka werden steeds minder gerespecteerd. Zo werden in augustus 1992 21 Tamil-burgers om het leven gebracht door Singalezen en werden in oktober in vier moslimdorpen 173 mensen op gruwelijke wijze vermoord door Tamil Tijgers. Voorts wordt het schiereiland Jaffna zeer regelmatig gebombardeerd door de Sri Lankaanse luchtmacht.

Een trieste balans

De burgeroorlog heeft van 1980 tot 1999 aan zeker 17.000 mensen het leven gekost. In augustus 1992 werd er een parlementaire commissie in het leven geroepen die als belangrijkste taak had vredesvoorstellen te formuleren. De leden van deze commissie wilden een discussie aangaan met de meer gematigde Tamil-groeperingen, zoals de Eelam People's Democratie Party en het Tamil United Liberation Front. Directe vredesonderhandelingen met de Tamil Tijgers bleken echter niet mogelijk. Een ander probleem vormt de machtige boeddhistische priestergemeenschap. Zij ziet het als haar taak het grondgebied van Sri Lanka te beschermen tegen een ongewenste geestelijke stroming (lees: hindoeïsme) die de zuiverheid van de boeddhistische leer schade kan berokkenen. Tijdens de 1 mei-optocht van 1993, werd president Ranasinghe Premadasa (69) vermoord. Een lid van de Tamil Tijgers had kans gezien de president te benaderen en een om zijn middel gebonden bom tot ontploffing te brengen. Premadasa werd opgevolgd door de als gematigd bekend staande politicus Dingiri Banda Wijetunga, die op zijn beurt mevrouw Bandaranaike van de SLFP als opvolgster kreeg. In oktober 1994 werd Sri Lanka wederom opgeschrikt door een moordaanslag op een politiek kopstuk. De kamikaze-actie kostte presidentskandidaat Gamini Dissanayake en 54 anderen het leven. Al snel legde men de schuld bij de Tamil Tijgers; het is echter niet onomstotelijk bewezen dat zij verantwoordelijk waren voor deze aanslag. Helaas lijkt politiek geweld ingeburgerd te raken in het openbare leven op het eiland. In totaal zijn er in de afgelopen jaren al vijf politieke leiders vermoord. Schoorvoetend kwamen de partijen in februari 1995 overeen om een einde te maken aan de economische blokkade van het schiereiland Jaffna, het bolwerk van de Tamil Tijgers. Twee verbindingen over de Olifantspas, een smalle zandbank die de verbinding vormt tussen het schiereiland en de rest van Sri Lanka, werden opengesteld voor het economische verkeer. Men hoopte dat het akkoord een eerste stap was op weg naar een algehele overeenkomst tussen de regering van Sri Lanka en de Tamil Tijgers. Deze hoop bleek helaas ongegrond. De Sri Lankaanse regeringen zitten gevangen tussen de belangen van totaal verschillende groeperingen. Met te weinig concessies zijn er geen zaken te doen met de Tamil Tijgers. Maar geeft de regering in de ogen van de Singalese lobby te veel autonomie aan de Tamil- bevolking, dan volgt steevast een nationalistische campagne tegen 'het buigen voor de terroristen'. Ook de inname van Jaffna in 1995 leidde niet tot beëindiging van de gevechten; de Tamil Tijgers trokken zich gewoon terug in de jungle. In januari 1998 pleegden de Tamil Tijgers een zelfmoordaanslag op de Tempel van de Tand in Kandy, waarbij 15 mensen om het leven kwamen. De actie was niet alleen bedoeld als een aanslag op een gebouw, maar vooral als een aanval op de ziel van het Singalese boeddhisme. Het gevolg was dat de Sri Lankaanse regering de LLTE officieel verbood; zodoende is er geen officieel vredesoverleg meer mogelijk. Ook in 1999 ontploften er twee bommen. Presidente Kumaratunga raakte hierbij licht gewond; 33 anderen kwamen om het leven. De daarop volgende verkiezingen werden gewonnen door presidente Kumaratunga. De oppositiepartijen klaagden dat de verkiezingen niet eerlijk waren verlopen.