Het is dan ook niet vreemd dat veel kloosters en kerken hun deuren op slot houden en slechts open gaan op verzoek of vanwege de erediensten of andere religieuze aangelegenheden die er gehouden worden. Via www.bulgarianmonastery.com komt u op de lijst van Bulgaarse kloosters, veel kloosters hehbben hun eigen website met zeer gedetailleerde infomatie. Op de lijst wordt tevens aangegeven welke kloosters zich in een grote populariteit mogen verheugen. Vergis u echter niet, in de kleine en moeilijker bereikbare kloosters vindt u vaal schitterend cultureel erfgoed (en het is er minder druk!). Gedetailleerder informatie vindt u in veel gevallen ook bij de beschrijving van de plaats waar of in de buurt waarvan de kerk of het klooster zich bevindt. Over het algemeen zou men kunnen zeggen: als u erin geïnteresseerd bent, loop een kerk of een klooster binnen dat zich op uw pad bevindt. Elke kerk en elk klooster heeft iets bijzonders, iets unieks. Bijzonder vind ik het Zelenikovski klooster van Johannes de Doper. Het is het moeilijkst toegankelijke klooster in het Balkangebergte, gelegen in het diepe hoekjes van het Troyan Balkan, hoog boven de rivier Krayovitsa. Hoewel het niet de schitterende architectuur van de andere kloosters heeft, vangt het u met zijn mysterie en het onvergetelijke uitzicht op de toppen van Kupena en Ambaritsa. Het klooster werd in 1832 gesticht door de klooster abt - Partenii – en de huidige kerk werd gebouwd in 1914. Het klooster biedt accommodatie voor toeristen. Het klooster is te voet bereikbaar vanaf het dorp Cherni Osam, gelegen op ongeveer 5 km. 

Al sinds de vijfde eeuw worden in de Bulgaarse regio kloosters gebouwd. In de loop van de eeuwen moeten dat er honderden, misschien wel duizenden geweest zijn. De vervolging van de christenen was er mede de oorzaak van dat veel van de kloosters op onmogelijke plaatsen verrezen: hoog op de rotsen of zelfs in spelonken. Er is heel veel verwoest. Bulgarije is door talloze landen onderdrukt, heersers brachten er hun eigen godsdiensten. Vooral de Turken hebben veel fraais stukgemaakt en verbrand, maar al veel eerder, tijdens de vervolging van de christenen door de Romeinen en hun afgezanten moesten veel kerken het ontgelden.

Duizenden geestelijken zijn door de loop van de eeuwen omgebracht, talloze kunstwerken met een onvervangbare historische waarde zijn verdwenen. Nog steeds duiken op veel plaatsen in de wereld kunstwerken op die ooit het eigendom waren van Bulgaarse kloosters. Om dat alles in stand te houden is geld nodig, veel geld. Van de bezoekers wordt in de meeste gevallen een (vrijwillige) bijdrage verwacht, slechts zelden wordt een toegangsprijs geheven. Van een aantal kloosters en kerken is de toekomst zeker gesteld, ze zijn opgenomen op de lijst van werelderfgoederen van de UNESCO.

Dankzij de gelden die daaruit komen is het mogelijk om noodzakelijke restauraties uit te voeren, om kerken en kloosters in de oorspronkelijke staat te behouden. Vooral die restauraties zijn van levensbelang, er mag niet vergeten worden dat kerken en kloosters in veel gevallen al eeuwen oud zijn, sommige zelfs meer dan duizend jaar. Als u bij een bezoek bedenkt dat sommige kruisvaarders ooit op dezelfde plek stonden dan krijgt een bezoek aan zo’n kerk of klooster ineens een heel andere dimensie.