Ook hier waren het weer de Feniciërs die in de 7e eeuw voor Christus deze plek kozen voor een nederzetting, die zij Migdol (wachttoren) noemden. Daarna kwamen de Romeinen en het was koning Juba II die hier in de eerste eeuw voor Christus de purper verfstoffenindustrie initieerde.

Vervolgens kwamen in de 15e eeuw de Portugezen die de plaats Mogador noemden en er een handelspost vestigden. In 1541 werden ze door de Saadische dynastie verjaagd en verloor Mogador zijn handelspositie. De Alawitische sultan Sidi Mohammed ben Abdallah gaf de Franse architect Théodore Cornu in 1764 de opdracht om een versterkte stad te ontwerpen. Deze architect koos voor een Europees fortachtig ontwerp met buitenmuren, terwijl de binnenmuren in islamitische stijl met drie poorten gebouwd werden. Het is een mooie mix tussen oost en west geworden.

De sultan noemde de stad dan ook Essaouira dat ‘goed ontworpen’ betekent. De haven werd weer belangrijk voor de handel tussen Afrika en Europa. In de 19e eeuw was het zelfs de enige haven ten zuiden van Tanger, waarmee Europese mogendheden konden handelen. Als gevolg hiervan ontstond er een grote Joodse gemeenschap, die in de mellah (aparte Joodse wijk) woonde. De Joden waren de intermediairs tussen Europa en Marokko.

Toen de Fransen in 1912 hun protectoraat in Marokko vestigden, noemden ze de stad weer Mogador. Doordat ze de handelsfunctie aan Agadir, Casablanca en Tanger toebedeelden, raakte de stad in het slop. Na de onafhankelijkheid in 1956 werd ze weer Essaouira genoemd en verdwenen de Joden naar Israël. In de jaren 50 en 60 werd de stad herontdekt door hippies en kunstenaars als Jimi Hendrix en Orson Welles. In 2001 heeft de UNESCO de 18e-eeuwse medina van Essaouira op de werelderfgoedlijst geplaatst. Tegenwoordig floreert Essaouira vooral als kunstenaarsplek en toeristenoord. Voor meer informatie zie www.essaouira.com.

Stadswandelingen en oriëntatie

Wandeling 1: de medina

Bij de Place Moulay Hassan ga je linksaf de Rue de la Skala in. Je loopt nu langs 18e eeuwse stoere verdedigingsbouwwerken, de Skala de Kasba, waarlangs een rij kanonnen staat. Hier maakte Orson Welles in 1949 opnames voor zijn film Othello. Je hebt er een mooi uitzicht op de oceaan. Je loopt nu naar het noordelijke bastion, waarvan het laatste stuk overdekt is. In de voormalige munitiedepots zijn kleine werkplaatsen met houtsnijkunst gevestigd.

Loop een stukje terug en sla linksaf de Rue Laalouj in. Hier staan nog de huizen met balkons van Joodse zakenlieden. In de 18e en 19e eeuw was er een grote Joodse gemeenschap in Essaouira van wie vooral de juweliers bekend waren.

Naast het postkantoor is het Musée Sidi Mohammed Ben Abdallah, een klein etnografisch museum gevestigd in een 19e-eeuws pand. Er zijn muziekinstrumenten, juwelen, wapens, tapijten, oude kostuums en oude foto’s van Essaouira te zien. Het wordt nu gerestaureerd. Ga linksaf de Avenue Sidi Mohammed Ben Abdallah in en sla direct rechtsaf voor de Rue el-Attarine. In deze buurt zijn allerlei leuke winkeltjes. Aan het eind van deze straat ga je links af de Avenue de Lístiqlal in. Deze straat, waarvan het verlengde Avenue Zerktouni heet, doorsnijdt de medina.

Bij de volgende kruising ga je rechtsaf de Rue Mohammed El Qory in en loop je tot de Bab Marrakech. Iets voor de poort ga je linksaf en loop je met de bocht mee. Je kunt nu over de Boulevard Moulay Youssef langs de stadswal verder lopen tot de Bab Doukkala. Het is hier niet erg toeristisch.

Bij de Avenue Zerktouni kun je de Rue du Mellah in en kom je in de voormalige Joodse woonwijk (mellah). Dit is nu het minst welvarende deel van Essaouira. In deze buurt zijn ook drank- en drugsverslaafden, dus kom hier ’s avonds liever niet. Je kunt een stukje langs de muur lopen en dan de Avenue Sidi Mohammed Ben Abdallah inlopen. Als je verder rechtdoor loopt, kom je weer bij het uitgangspunt de Place Moulay Hassan. Acht uitgebreid beschreven wandelingen geïllustreerd met foto’s vind je in ‘Essaouira De Bab en Bab, Promenades dans la medina et decouverte de la region’ van Hammad Berrada uitgegeven door PM-editions.

Wandeling 2: de Skala du Port en de vissershaven

Vanaf de Place Moulay Hassan loop je naar de Skala du Port, het zeebastion bij de haven. Je kunt het bezoeken voor een mooi en klassiek uitzicht op Essaouira en de kust. Het is dagelijks geopend van 8.30-12.00/14.30-18.00 uur. De entree is 10 dh.

Bij de haven kun je kijken naar de traditionele scheepswerf, waar nog steeds houten boten gemaakt en onderhouden worden. De visafslag op ma. t/m za. van 15.00-17.00 uur is interessant, ook vanwege de enorme krabben en andere schaaldieren die gevangen worden. Een heerlijke lunch met verse vis bij de visrestaurantjes is een absolute must.

Ten zuiden van de haven ligt een aantal eilandjes die de Iles Purpuraires (Purpereilanden) worden genoemd vanwege de purperen kleurstof, die in de Fenicische en Romeinse tijd gewonnen werd. Op de eilanden staan nog de ruïnes van een fort, een gevangenis en een moskee. Het is nu de broedplaats van de zeldzame Eleonora valken. Café Ciel et Mer, 9024-474618, organiseert boottochten rond deze eilanden die vaak vanwege de ruige zee niet doorgaan. Informeer naar de vertrektijden. De tocht kost 80 dh p.p. 

Excursies vanuit Essaouira

Wandeling over het strand naar Borj el-Berod, Diabat en Cap Sim

Het strand bij Essaouira is vooral geschikt voor windsurfen en kitesurfen en minder voor zwemmen en zonnebaden. Er wordt ook veel gevoetbald. Ook zijn er kamelen waarop je, tegen betaling, een ritje kan maken.

Je kunt bij laag water over de Oued Ksob naar de ruïnes van het fort Borj el-Berod lopen; het is zo’n vijf kilometer wandelen. Hier heb je een mooi uitzicht op de Iles Purpuraires en het vogelreservaat. Onderweg kun je uitrusten op het terras van Océan Vagabond, waar je ook surflessen kunt nemen en surfartikelen kunt huren, www.oceanvagabond.com.

Twee kilometer verderop ligt het Berberdorp Diabat, waar zowel Cat Stevens als Jimi Hendrix enige tijd zouden hebben doorgebracht. Een kilometer verder ligt het Maison du Chameau, waar je voor 110 dh per uur en 380 dh per dag kunt leren rijden op witte kamelen. Cap Sim, nog twee kilometer verder, is het eind van de wandeling. Maak deze wandeling niet alleen.

Sidi Kaouki

Als je van windsurfen houdt, dan is Sidi Kaouki, 27 kilometer ten zuiden van Essaouira, the place to be, vooral voor ervaren surfers. Je kunt hier ook paardrijden en aan monogliding doen. Met bus 5, bij de Bab Marrakech, kun je hier komen.

De argania-olie coöperaties van vrouwen

Aan de weg naar Marrakech passeer je verschillende argania-olie coöperaties waar vrouwen met de hand uit de harde arganianoten olie persen die voor verschillende doeleinden (cosmetica, medicinaal en voeding) gebruikt wordt. Geiten zijn dol op de blaadjes van de boom en zij klimmen er dan ook in om hem kaal te vreten. Adressen zijn: Assafar Imataghant (8 kilometer van Essaouira) en Coóperative Tiguemine (15 kilometer van Essaouira).