De Romeinen stichtten op deze plaats een nederzetting die ze Storgoziya noemden, maar het waren de Thraciërs die de stad tot bloei brachten. Pas onder Bulgaars bestuur kreeg het de naam Plevna. Het speelde een belangrijke rol tijdens de doortocht van de Russische troepen die in 1877 hier de Turken wisten te verdrijven. Ze werden als het ware ingesloten door de Turkse troepen en er vonden bloedige veldslagen plaats die pas na drie maanden en geweldige Russische verliezen in hun voordeel konden worden beslecht.

Panoramagebouw

Op de plaats waar het Panoramagebouw staat (en vooral in het gebouw zelf), kunt u kennisnemen van de historische betekenis van deze plaats bij de bevrijding van de Ottomanen. Voor ieder die de stad aandoet is een bezoek aan dit gebouw een absolute must. De slag rond Pleven kostte niet alleen aan 40.000 Russen en Roemenen het leven, de verliezen aan Turkse zijde, onder aanvoering van generaal Osman Pasha, moeten ten minste net zo groot geweest zijn. De stad werd belegerd door Roemeense troepen onder aanvoering van de laatste koning die tot nu toe zijn troepen daadwerkelijk voorging in de strijd, Karel I. Ze hadden het voornemen om de stad uit te hongeren, maar slaagden daar niet in. Met de winterkou op komst (tijdens de volgende winter zouden meer manschappen sneuvelen door bevriezing dan door oorlogsgeweld), schoten Russische troepen onder de ervaren generaals Skobelev en Totleben de koning te hulp.

Algemeen wordt de nederlaag van de Turken bij Pleven op 10 december 1877 gezien als een doorbraak bij de bevrijding van Bulgarije. Men gaat ervan uit dat de geweldige klap die de moraal van de Turkse troepen door deze nederlaag kreeg van doorslaggevende betekenis is geweest. Zoals gezegd: het Panoramagebouw moet bezocht worden. Het gebouw telt vier lagen, waarvan de bovenste drie symbool staan voor evenzovele afgeslagen aanvallen, de onderste voor de uiteindelijk laatste geslaagde aanval. De rechtopstaande figuren herinneren aan de Russische bajonetten. Het echte panorama vindt u in het hoogste gedeelte, waar op bijna driedimensionale wijze gestalte wordt gegeven aan de slag om Pleven. Een verdieping lager vindt u nog een diorama waar de Turkse nederlaag in beeld wordt gebracht.

Mausoleum Pleven

Uiteraard treft u ook in de stad zelf veel herinneringen aan die met de slag om Pleven te maken hebben. Op het centrale plein, waar het gemeentehuis een prominente plaats inneemt, bevindt zich een geweldig mausoleum, gebouwd tussen 1903 en 1907, waarin zich de stoffelijke resten van Russische soldaten bevinden. Ook een kijkje bij het oude badhuis is de moeite waard. Gedurende de zomeravonden en in de weekends is het plein met z’n prachtige fonteinen een centrum van gezelligheid. Over zomeravonden gesproken: Pleven is statistisch gesproken de warmste plaats van Bulgarije.

Bevrijdingsmuseum

Het bevrijdingsmuseum doet alles wat u al in het mausoleum zag nog eens dunnetjes over. U vindt er veel wapentuig en uniformen. Het bijzondere van het museum is dat het is gevestigd op de plaats waar Osman Pasha de Turkse overgave aan tsaar Alexander II officieel tekende. In het historisch museum, even ten zuiden van het centrale plein, is een schat aan gegevens ondergebracht die een zeer indringend inzicht verschaft over de geschiedkundige achtergrond van de stad en haar omgeving vanaf de 4e eeuw v.Chr. Het gaat dan om een neolithisch huis dat werd aangetroffen tijdens opgravingen in het plaatsje Telish, zo’n 30 kilometer van Pleven verwijderd. 

Etnografisch museum

Bij wijze van uitzondering bevindt zich het etnografisch museum onder hetzelfde dak.

Sv. Nikolaikerk 

Boven de ingang van de Sv. Nikolaikerk ziet u een in de 19e eeuw gerestaureerd portret van de heilige waarvan wordt gezegd dat het oorspronkelijk uit de 13e eeuw dateert. In de kerk bevindt zich een fraaie verzameling iconen. De meeste zijn van de hand van onbekende meesters, maar de Samokov school is met werken van Zograf en Dospevski eveneens vertegenwoordigd.

Svistov

Tussen Pleven en Rousse kunt u nog een kijkje nemen in Svistov, een alleraardigst plaatsje aan de Donau. Het plaatsje ontstond in de Romeinse tijd als Nove en het is nog steeds een trekpleister voor archeologen die ervan overtuigd zijn dat er in de plaats en de omgeving ervan nog vele geheimen te ontdekken zijn. Theodorik de Grote, koning der Ostrogoten (Oostgoten, een Oostgermaans volk afkomstig uit Scandinavië) maakte er in 448 zijn hoofdstad van, wat zo bleef totdat de Byzantijnen in 553 een einde maakten aan het voortbestaan van het volk waarvan de overlevenden zich met het Romeinse volk vermengden.

Pas in 1392 komt de naam Shistov tevoorschijn en opnieuw bleef het lange tijd stil rond de plaats. In 1791 werd er een overeenkomst getekend die een einde maakte aan de oorlog die de Turken met de Russen en de Oostenrijkers uitvochten. Het huis waar dit gebeurde bestaat nog steeds. In de 19e eeuw werd Shistov een handelsplaats van betekenis, dankzij de gunstige ligging aan de Donau. In die tijd telde de plaats bijna 25.000 inwoners. Toen de Russen in 1877 de aanval openden op de Turken was het in deze plaats waar ze de rivier overstaken. Monumenten herinneren aan het feit dat in deze oorlog meer dan 220.000 Russen het leven lieten voor de bevrijding van de Balkan.

Shistov wordt ook wel de bakermat van de Bulgaarse scholing genoemd. In 1880 werd er de eerste verpleegstersopleiding in Bulgarije gevestigd, in 1883 gevolgd door de eerste opleiding voor onderwijzers. De in de plaats gevestigde school voor handel en industrie is de oudste van het land en de eerste openbare bibliotheek opende haar poorten in 1856 tegelijkertijd met de eerste openbare leeszaal. Alsof dat niet genoeg is: het stedelijk historisch museum is het oudste op dit gebied in het land.

U kunt er nog meer opmerkelijke feiten aan de weet komen: in 1868 werd er de eerste koorzang in het openbaar ten gehore gebracht, de dirigent ervan, Yanko Moustakov, was de eerste dirigent die afstudeerde aan een conservatorium. Kortom, een plaats van primeurs.

Sv. Troitsakerk

Een bezoek aan Sv. Troitsakerk mag uit architectonisch oogpunt beslist niet overgeslagen worden. De kerk werd zwaar beschadigd als gevolg van een aardbeving in 1977. Na de restauratie is de schepping van de ‘ongeschoolde’ architect Kolyo Ficheto, die vooral bekendheid verwierf vanwege zijn ontwerp van bruggen, weer in volle glorie hersteld. De klokkentoren werd, zoals zovele torens elders, er later aan toegevoegd door de architect Gencho. De Bulgaren zullen u met trots wijzen op een van de fraaiste resultaten van Bulgaarse architectuur.

Bjala, een brug over de Yantra

 Als u besluit om de E83 te volgen in de richting van Rousse, dan passeert u vlak voor het plaatsje Bjala een brug over de Yantra. Vanaf de brug ziet u aan de linkerzijde een andere brug liggen en het is die brug die uw aandacht vraagt. Vroeger ging hier al het verkeer over, dat zou nu niet meer kunnen. Hij werd gebouwd tussen 1865 en 1867 en het was een van de eerste creaties van Nikola Fichev, alias Kolyo Ficheto (1801-1881), een van Bulgarije’s beroemdste architecten.

Alleen, hij was helemaal geen architect, alles wat door hem ontworpen werd baseerde hij op wat hij in de praktijk geleerd had. Het standbeeld van Ficheto vindt u bij de oprit naar de brug aan de westelijke kant. De brug werd in 1979 door de rivier verwoest, een goede reden om de huidige brug neer te leggen. In 2002 is men met de restauratie van de brug begonnen, wat financieel mogelijk werd gemaakt door in het buitenland verblijvende Bulgaren.