Stedenbouwkundigen en kunstenaars hebben steden en bouwwerken nagelaten waarvan de resten nu nog groot respect afdwingen. De godenbeelden zijn niet bedoeld als monumenten op zichzelf, maar vormen een heilig deel van een gebouw. Ze staan vaak in het centrum of in een hoofdnis van een tempel. Andere staan op een altaar en enkele zijn kunstig uitgehouwen in rotswanden. Ze hebben dus hun eigen religieuze functie in het geheel van het heiligdom, met het altaar, de troon, de koepel, de grot, de muurnissen en wandschilderingen. De meeste beelden stellen Boeddha voor als leraar of beschouwer, in transcendent bewustzijn, stervend of ontslapend; de zittende beelden zijn altijd mediterende Boeddha's. De typische klokvormige dagoba's zijn elders in deze website beschreven. De Tamils bouwden op vele plaatsen grote en kleine hindoetempels. De Indiërs, Maleiers en Arabieren die het land in de loop der tijden in handen hadden, oefenden ook hun invloed uit op de cultuur van Sri Lanka.