Ook in Zwitserland staan bouwwerken uit alle tijdperken van de Europese geschiedenis. Het waren de Romeinen die lange tijd over Zwitsers grondgebied heersten en veel bouwwerken nalieten. In de voormalige Romeinse steden Au gusta Raurica (Kaiseraugst), Aventicum (Avenches), Octodurum (Martigny) en Vindonissa (Windisch) staan nog de stille architectonische getuigen van het rijke Romeinse leven.

Middeleeuwen

Uit de vroege Middeleeuwen stamt het benedictijnerklooster St. Johann in Müstair, het is het enige Karolingische klooster dat nog bestaat. In de kloosterkerk St. Johann uit 785 bevindt zich de grootste frescocyclus uit de vroege Middeleeuwen die ca. 800 is ontstaan. Het is een juweel in de beeldende kunst van de Karolingische tijd. De afbeeldingen, waarmee het hele schip van de kerk is beschilderd, tonen onder andere de onthoofding van Johannes de Doper. Het beroemde klooster St. Johann is opgenomen in de lijst van werelderfgoederen van Unesco.

Romaans en gotiek

Ook de Romaanse bouwstijl en de gotiek zijn in Zwitserland goed vertegenwoordigd. De Romaanse bouwstijl (met rondbogen) bloeide tussen het jaar 1000 en het begin van de 13de eeuw; met de gotiek (spitsbogenstijl) duidt men de periode van de Europese kunst aan tussen het midden van de 12de eeuw en het einde van de Middeleeuwen (16de eeuw). Bekende voorbeelden zijn de stiftkerken van Romainmótier en Payerne, en natuurlijk het grootste Romaanse bouwwerk in Zwitserland: de Grossmünster in Zürich. De kerk dateert uit de 12de en de 13de eeuw en werd in de Romaanse stijl opgetrokken. De Münster (kerk) van Bern is een goed voorbeeld uit de laatgotiek, maar er zijn in Zwitserland honderden verdedigingsbouwwerken, religieuze gebouwen en woonhuizen die in de gotische stijl gebouwd zijn. Voorts zijn er veel torens en kastelen die gotische kenmerken dragen. Beroemd is de binnenstad van Bern die in bouwstijl en aanleg nog de macht en welvaart van een sterke burgerij toont.

Renaissance

In Ticino kunt u voorbeelden van de Renaissance bezichtigen, zoals de Santa Croce in Riva San Vitale. Renaissance is Frans voor wedergeboorte. Aan het einde van de 14de eeuw en gedurende de 15de eeuw werd door Italiaanse humanisten het idee verspreid dat er een wedergeboorte van de klassieke cultuur plaatsvond. Deze wedergeboorte volgde volgens hen op de 'duistere Middeleeuwen'. Hiermee bedoelden ze de gehele periode na de val van het Romeinse rijk tot de aanvang van de Renaissance. In de architectuur nam men gebouwen uit de hoogtijdagen van het oude Griekenland en de stad Rome als voorbeeld. Geometrische vormen geven deze gebouwen een strenge aanblik; de versieringen zijn sober. Voorbeelden van hoogwaardige architectuur zijn de stadhuizen van Genève, Basel en Sursee.

Barok

Ook de barok werd door in Italië opgeleide architecten ingevoerd. De barok, «en stijlperiode van ca. 1600 tot 1750, stond bekend om zijn weelderige vormen en dus liet de roomskatholieke Kerk overal barokkerken en kloosters bouwen. De bezienswaardigste voorbeelden zijn de 17de en i8deeeuwse kloosters en kloosterkerken van Muri im Aargau, Rheinau, Disentis, Einsie deln en Sankt Gallen. In het bijzonder de stiftbibliotheek in Sankt Gallen (in de sierlijke rococostijl) trekt internationaal de aandacht.

Vooral architecten uit Ticino werden in heel Europa gevraagd gebouwen te ontwerpen: de bouwmeesters Domenico Fontana, Carlo Maderna en Francesco Borromini waren verantwoordelijk voor veel ba rokbouwwerken in Rome; anderen werkten in Venetië, in Constantinopel en in het Kremlin van Moskou; terwijl Peter de Grote zijn hoofdstad SintPetersburg door Zwitserse immigranten liet ontwerpen.

Le Corbusier, geliefd en omstreden (18871965)

De belangrijkste Zwitserse architect van de 20ste eeuw was Charles Edouard Jeanneret, beter bekend als Le Corbusier. Zijn werk, waaronder honderd gebouwen, beïnvloedde de Zwitserse architectuur in de tweede helft van de 20ste eeuw. Le Corbusier was niet alleen architect, maar ook stedenbouwkundige, schilder en publicist. Hij is een van de bekendste, maar ook een van de meest omstreden architecten van de 20ste eeuw.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vertrok hij vanuit Zwitserland naar Parijs, waar hij zich wijdde aan de schilderkunst. Zo propageerde hij een nieuwe richting in de schilderkunst: het purisme. Vervolgens begon hij huizen te ontwerpen. In een ontwerp voor de Citrohanhuizen paste hij voor het eerst de 'pilotis' toe: vrijstaande zuilen van gewapend beton, waarop het bouwwerk rust. Een ander belangrijk kenmerk van deze ontwerpen is het ontbreken van versiering, waardoor het gebouw wordt teruggebracht tot de meest essentiële vorm (rechthoek, plat vlak, kubus, cilinder). Hij maakte hierbij gebruik van doorlopende vensterrijen, glazen wanden en platte daken. Het toepassen van pilotis en platte daken betekende tevens ruimtewinst.

Le Corbusier sprak over de mechanisering van het leven. Vandaar ook dat hij het woonhuis een machine noemde, die zo weinig mogelijk inbreuk mocht maken op de individuele vrijheid van de mens en de omringende natuur. Hij ontwierp in de volgende jaren plannen voor de herbouw van grote steden, zoals Algiers, Barcelona, Buenos Aires, Montevideo en Parijs.

In de jaren vijftig maakte hij het plan voor de stad Chandigarh, aan de voet van de Himalaya. In dezelfde periode ontwierp hij enkele religieuze bouwwerken, waaronder de NotreDameduHaut te Ronchamp. Le Corbusiers belangrijkste verdienste lag op het gebied van de bouwkunst; zijn stedenbouwkundige projecten zijn zeer invloedrijk geweest. Er zijn echter ook veel mensen die niets van zijn projecten moeten hebben, waaronder bewoners, stedenbouwkundigen en architecten.

Heden

In deze tijd zijn het wederom bouwmeesters uit Ticino die het meest tot de verbeelding spreken. Architecten als Aurelio Galfetti, Luigi Snozzi en Mario Bot ta zijn in de gehele wereld veelgevraagde bouwkundigen. Mario Botta ontwierp onder meer het Museum voor Moderne Kunst in San Francisco en het Museum voor Hedendaagse Kunst in Tokio. Andere bekende bouwwerken van Mario Botta zijn: bankgebouwen in Fri bourg en Lugano en de Casa Rotonda, een soort woontoren.