Cerro Apante of Cerro de Aguas is een opvallende aanwezigheid ten oosten van de stad en onderdeel van de Dariensebergketen. De naam is afgeleid van ‘Apantli’ dat het Nahuatl is voor tierra de dos aguas, grond van de twee wateren. De heuvel is dan ook een belangrijke waterbron voor Matagalpa. Het gebied van 1230 hectaren is tot natuurreservaat verklaard en heeft hoogtes tot 1442 meter. In het reservaat liggen koffieplantages, tropisch woud en nevelwoud met naaldbomen en eiken. Finca Jaguares, met een zwembad, ligt ook in dit gebied. Cerro del Torro, de Heuvel van de Stier, is een groot blok graniet op tien kilometer afstand van Matagalpa. In de vorm is een stier te herkennen en men gelooft dat deze ooit door mensenhanden is uitgehouwen. Het blok zou geschikt zijn voor beklimming. Informeer bij Intur voor toegang; er is kans dat Marena toestemming moet geven. Vanaf het centrum kun je naar de antennes op de Cerro Apante wandelen. Hier heb je een mooi uitzicht op de omgeving. Vanaf de noordoosthoek van Parque Darío twee blokken oost en de weg richting het zuiden volgen.

Op drie kilometer van Matagalpa, langs de weg naar Jinotega, ligt Mirador natural de La Chispa, voor een mooi uitkijkpunt op de stad.

Eén kilometer verder vind je de afslag naar Finca La Ponderosa. Vanaf hier is het nog twee kilometer naar deze organische koffieplantage. De familie is enkele jaren geleden van de traditionele koffieproductie overgestapt op de organische en kan je daar alles over vertellen. De finca ligt op 1040 m hoogte en naast het spotten van vogels kun je er paardrijden of meehelpen met het agrarische werk; 9772-2951.

Als je vanuit Matagalpa de bus naar Jinotega neemt en na ongeveer vijftien minuten uitstapt, vind je Reserva Natural Cerro El Arenal. Het reservaat ligt op een oude vulkanische plaat en de hoogte varieert van 1100 tot 1570 m. Door het reservaat lopen de rivieren Jiquina, Molino Norte en Yasica. Je kunt er onder andere genieten van orchideeën met namen als La Lengua de Vaca en Bandera Española en vlinders. In april is er een grote kans om de befaamde vogel quetzal te zien. In het gebied verbouwt men ook koffie en op hoogte is er nevelwoud. De regenperiode valt tussen mei en november.

Langs dezelfde weg maar pas na 10 km, bij km-paal 140, is in Beierse stijl hotel Selva Negra opgetrokken. Het is genoemd naar het Duitse Zwarte Woud.

Vanaf 1854 vestigden Europeanen en Noord-Amerikanen zich in Nicaragua op uitnodiging van de overheid. Ze kregen land aangeboden met als voorwaarde er koffie op te verbouwen. De eerste haciendas, ook wel -finca’s, bouwde men op hoogte in de omgeving van Jinotega en Matagalpa. De boeren wisten dat grond boven de 1000 m een betere kwaliteit koffie opleverde.

De Duitse familie die hier koffiehaciënda La Hammonia opzette, deed dat in een schitterende omgeving met bergen, meren en nevelwoud. Je kunt er tijdens wandelingen apen, groene toekans, quetzales, herten, orchideeën en bromelia’s tegenkomen en de routes zijn duidelijk aangegeven. Boven 1600 m ontstaan beekjes die samenkomen in de Río Grande de Matagalpa. Deze 430 km lange rivier mondt uiteindelijk uit in de Caribische Zee. De familie heeft er later een restaurant en chalets in alpenstijl bij gebouwd. Selva Negra is inmiddels uitgegroeid tot een populaire plek om te wandelen en te relaxen.

Bij het hotel hoort ook het Museo de la historia de Matagalpa met foto’s, schilderijen en antieke documenten. Interessant is het ver-haal over de koffieproductie in de negentiende eeuw. De koffie werd in eerste instantie van de finca’s op de ruggen van muildieren of met ossenkarren naar León gebracht. Vandaar vervoerde men de koffer per trein, de Ferrocarril del Pacífico, naar de haven van Corinto. Vanaf 1905 gebruikte men de Terrocarril, de trein over aarde. Er werd een oude stoomlocomotief ingezet om de vracht over de weg, zonder rails, naar het begin van het treintraject te verplaatsen. Totdat het Panamakanaal in 1914 gerealiseerd was, vaarde men van Corinto tot Cabo Hornos en vandaar de Atlantische Oceaan over naar de havens van New York, Londen, Rotterdam en Hamburg. Gastheer en -vrouw zijn Eddy en Mausi Kühl; 9612-3883. www.selvanegra.com, [email protected]

Drie kilometer verder richting Jinotega ligt Parador Disparate de Potter. Hier kun je op 1500 meter hoogte eten en van een fraai uitzicht genieten.

Salto Santa Emilia is een kleine maar mooie waterval gevormd door de Yasicarivier. Op twaalf kilometer van Matagalpa, aan de weg Tuma-La Dalia, richting Waslala.

Reserva Silvestre Privada Finca Esperanza Verde is een ecolodge die op 1180 m hoogte in de bergen van Matagalpa ligt. De tem-peratuur schommelt er tussen de 15 en 27 °C en het is een mooie plek om te relaxen en te (nacht)wandelen. Op de finca wordt organische koffie geproduceerd en men heeft er plaats voor 26 gasten in vier cabañas. Er zijn watervallen te bezoeken, er is een vlindertuin en je kunt in het wild toekans en apen tegenkomen. Het reservaat ligt op 30 km afstand van Matagalpa en 18 km van San Ramón. Neem de bus vanaf Güanuca naar Pancasán-El Jobo en stap uit bij Yucul. Vanaf de weg links is het nog 45 minuten lopen. www.fincaesperanzaverde.org , [email protected]

San Ramón

San Ramón is een plaatsje ten oosten van Matagalpa en genoemd naar de heilige broeder José Ramón Rojas de Jesús María, afkomstig uit León. Hier was een oude mijnzone welbekend als la mina ‘La Leónesa’ waar men goud vandaan haalde. Het patroonsfeest valt op 31 augustus. Hier is ook de Duitse Katharina de Elster-Braun begraven. Zij plantte ooit de eerste koffie in het departement.

Dertig kilometer zuidwestelijk van Matagalpa (km-paal 131) ligt Sébaco. Op de oever van de Río Grande de Matagalpa, het verkeersknooppunt van het noorden en de plaats die ook wel stad van de uien wordt genoemd. Naast groenten produceert men hier rijst en textiel. Na de aardbeving in Managua in 1972 noemde men de vallei als nieuwe plek voor de hoofdstad.

In 1996 verklaarde men La Iglesia de la Inmaculada Concepción tot nationaal monument. Het hoofdaltaar uit 1529 draagt het embleem van de Orde van La Merced. Ook de Christusfiguur komt uit de koloniale tijd en de kansel heeft een barokke stijl. Naast de kerk is het Museo Arqueológico gevestigd. Hier zijn precolumbiaanse stukken zoals vaatwerk, urnen, stèles, en fossielen te zien. In de omgeving lag ooit een inheems ceremonieel centrum. Het was gewijd aan een van de belangrijkste goden van de Chorotegas, Cihuacoatl. Deze vrouwelijke slang werd gezien als de godin van de aarde en de mensheid. ‘Sébaco’ is van haar naam afgeleid en het oude centrum zou nog onontdekt in de buurt liggen van Laguna Moyoá.

Enkele kilometers vóór Sébaco ligt Chagüitillo, een gemeenschap waar men precolumbiaanse beelden en petrogliefen heeft gevonden. Er is een klein museum waar een en ander is tentoongesteld. Vraag naar Orlando Dávila.

Ciudad Darío

Richting het zuiden, vlak bij km-paal 90 ligt Ciudad Darío. Hier werd in 1867 de dichter Félix Rubén Garcia Sarmiento ofwel Rubén Darío geboren. De stad heette voorheen Metapa en is in 1627 door monniken gesticht in de vallei van Metlapan of Metapan. Dit betekent ‘plaats van de maalstenen’. In het historische centrum ligt het geboortehuis van Rubén Darío dat nu een museum is. Het is iedere dag geopend en heeft nog de meubels en het vaatwerk uit Darío’s tijd. Op 18 januari wordt zijn geboortedag gevierd met een muzenverkiezing en een feestelijke optocht. Schallende muziek ontbreekt daarbij niet.

Bij km-paal 68 ligt op 420 m boven zeeniveau Laguna de Las Playitas. Het is onderdeel van een lagunesysteem waartoe ook Moyoá en Tecomapa behoren. In dit mooie natuurgebied kun je watervogels zoals pelikanen en zilverreigers observeren. In het water zwemmen vissen als guapote en mojarra. Laguna Moyoá zou de vindplaats zijn van de restanten van een inheemse tempel, uit de tijd van de eerste nederzettingen in dit gebied. Men denkt dat hier het oude Sébaco lag dat ooit verplaatst werd vanwege een aardbeving.

‘Moyoá’ is Nahuatl voor het Spaanse zancudo dat mug betekent. Maar naar aanleiding van het keramiek dat hier gevonden is, ver-moedt men dat de eerste bewoners geen Nahuatl sprekende Chorotegas waren. Alles wijst op Matagalpas en mensen uit het Caribisch gebied.