De rijke historie van Las Palmas wordt vooral weerspiegeld in de bijzondere architectuur van Vegueta. Hier bouwden de Spaanse veroveraars hun eerste woningen en de bekende Santa Ana-kathedraal. Behalve veel mooie oude huizen, kerken en pleinen heeft Vegueta ook een overdekte markt en een aantal gezellige cafés en restaurants.

Een drukke weg, ooit een rivier, scheidt Vegueta van noorderbuur Triana. Was Vegueta vroeger het overheids- en militaire centrum, Triana ontwikkelde zich als handelswijk en later studentenwijk. De straten zijn er breed en statige herenhuizen rijzen hoog op langs de Calle Mayor de Triana, de leukste winkelstraat van Las Palmas.

Kathedraal Santa Ana

Centraal in Vegueta ligt Plaza Santa Ana, bewaakt door een groepje bronzen verdino’s, Canarische honden. Een dergelijke hond is ook terug te vinden in het stadswapen. Rond het rechthoekige plein staat een aantal indrukwekkende renaissancegebouwen, vaak prachtig gerestaureerd in de oorspronkelijke stijl. Bekijk het 17e-eeuwse Palacio Regental (de residentie van de president van het hooggerechtshof), het Historisch Archief en het Palacio Episcopál (Paleis van de Bisschop). Recht tegenover de ingang van de kerk staat het elegante 19e-eeuwse Casas Consistoriales in neoclassicistische stijl. Dit gebouw diende tot 1979 als stadhuis van Las Palmas.

Maar het meest opvallend is natuurlijk de uit basaltsteen opgetrokken Santa Ana-kathedraal. Deze vrij sobere kerk met twee torens was het eerste niet-militaire gebouw dat in opdracht van de Spanjaarden gebouwd werd na de verovering van Gran Canaria. Opmerkelijk is dat de Spaanse kolonisten bijna vier eeuwen de tijd namen om de kerk te voltooien. Verschillende architecten en kunstenaars bemoeiden zich ermee, wat een typische Canarische mengelmoes van stijlen opleverde: gotiek, renaissance en neoclassicisme, samen ook wel Atlantische gotiek genoemd.

In het indrukwekkende interieur zijn in de zijnissen de tombes van belangrijke personen te vinden en bij het hoofdaltaar staat een beeld van Santa Ana met in haar armen haar dochter Maria, ja, de latere moeder van Jezus. Kijk omhoog en bewonder de zilveren kroonluchters en de glazen koepel boven het hoogaltaar waar het licht doorheen valt. Wat je zeker niet mag missen is het uitzicht op de stad vanaf een van de kerktorens. Er is een lift tot aan het dak van de kerk waarvandaan een paar wenteltrappen naar de toren leiden.

In de zuidvleugel van de kerk (ingang aan de zijkant van de kerk of via de knusse binnenhof (Patio de los Naranjos) zijn religieuze kunstwerken zoals beelden van de befaamde beeldhouwer José Luján Pérez samengebracht in het Museo Diocesano de Arte Sacro. Er zijn ook zilver- en goudschatten te bewonderen en een paar schilderijen van Hollandse meesters. Het museum en de kerk zijn geopend ma. t/m vr. 10-16.30 uur en za. 10-13.30 uur. De kerktoren heeft dezelfde openingstijden.

Columbusmuseum

Vlak achter de Santa Ana-kathedraal lijkt het moderne leven even op te houden en ga je een paar eeuwen terug in de tijd. In dit oudste stukje van Vegueta zijn de straatjes met kinderkopjes autovrij en met elkaar verbonden door grote en kleine pleinen met fonteinen. Het fotogenieke Museo Casa de Colón, een samenvoeging van drie panden uit de 15e eeuw, is ongetwijfeld een van de mooiste voorbeelden van koloniale architectuur die op de Canarische Eilanden te vinden is.

De inwoners van Gran Canaria zijn er trots op. De eerste gouverneurs van het eiland woonden er en het was mogelijk het logeeradres van Christoffel Columbus aan de vooravond van zijn expedities naar het westen.

Let allereerst eens op de deurposten van het pand. Deze zijn omzoomd met schitterende plateresques, de balkons versierd met vakkundig houtsnijwerk en er zijn twee ruime binnenplaatsen met houten balustrades. Vanaf deze patio’s bereik je de twaalf omliggende kamers, ook weer met fraaie plafonds, meubels en voorwerpen uit de 14e en 15e eeuw. In deze vertrekken wordt een beeld geschetst van de zeilvaart in de tijd van Columbus en hoe dit ten grondslag lag aan de nauwe relatie tussen de Canarische Eilanden en Spaans-Amerika.

Ook aan de ontstaansgeschiedenis van Las Palmas wordt aandacht besteed. Er zijn scheepsmodellen te bewonderen, een replica van de kapiteinshut van La Niña (een van de schepen uit de vloot van Columbus), een maquette van Las Palmas uit 1685 en land- en zeekaarten, ook van Hollandse zeevaarders. Hierop is te zien dat de Atlantische Oceaan destijds ‘Duistere Zee’ genoemd werd. Sla ook de kelder niet over, met een interessante tentoonstelling over de pre-Spaanse culturen van Amerika.

In het Columbusjaar 2006 werd Museo Casa de Colón uitgebreid en opgeknapt. Loop er ook even omheen want de mooiste gevel is te bewonderen op het galmende Plaza del Pilar Nuevo. Je ziet er een prachtig portaal met tudorboog en ornamenten, geflankeerd door twee leeuwen die het stadswapen dragen. Geopend: ma. t/m vr. 9-19 uur, za. en zo. 9-15 uur; gesloten op 22 mei, 24 en 31 december, Tel: 928 312 384; www.casadecolon.com. De toegang is gratis.

Achter Casa de Colón op Plaza de San Antonio Abad staat het kapelletje waar volgens de overlevering de diepgelovige Columbus ging bidden voordat hij het eiland verliet (Iglesia de San Antonio Abad).

Museo Canario

Een andere belangrijke bezienswaardigheid in Vegueta is het Museo Canario, gelegen ten noordwesten van de kathedraal, Calle Dr. Verneau 2, Tel: 928 336 800; www.elmuseocanario.com. Dit museum bestaat als sinds 1879 en wordt gezien als belangrijkste van de Canarische archipel. Het vertelt de geschiedenis van de eilanden aan de hand van een belangwekkende collectie uit de pre-Spaanse periode, van 500 voor Chr. tot 1500 A.D.  Er zijn prehistorische objecten zoals sieraden, godenbeeldjes, pottenbakkerswerk, stempels en gereedschappen maar ook reproducties van rotsschilderingen. Schaalmodellen van dorpjes en van de Cueva Pintada (Gáldar) geven een beeld van het dagelijks leven van de Guanchen.

De traditioneel opgezette tentoonstelling is verdeeld over twee verdiepingen in een mooi oud huis met gladgeboende houten vloeren. Topstukken van het museum zijn de mummies en schedels (meer dan duizend!) van de oorspronkelijke eilandbewoners. Deze zijn gevonden in rotsgraven op het eiland en staan uitgestald in hoge vitrinekasten in een grote zaal, een enigszins luguber maar fascinerend plaatje. In een aparte vleugel wordt ook nog aandacht besteed aan het planten- en dierenrijk van de Canarische Eilanden.

De bijschriften zijn allemaal in het Spaans maar er liggen Engels- en Duitstalige folders bij de receptie. Samen met een grote bibliotheek en een Canarisch archief vormt dit museum een rijke bron van informatie voor wetenschappers en iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Canarische Eilanden. Bij het museum is een winkel met een goede selectie boeken, souvenirs en sieraden met Guanchen-motieven. Geopend: ma. t/m vr. 10-20 uur, za. en zo. 10-14 uur. De bibliotheek en het archief zijn alleen op werkdagen geopend.

CAAM, museum voor moderne kunst

Vanaf Plaza del Pilar loopt de charmante Calle de los Balcones richting de kust. Hieraan staat het museum voor moderne kunst: Centro Atlántico de Arte Moderno (CAAM) Tel: 902 311 824. Het gebouw alleen is al een bezoek waard, met spierwitte ruimtes en veel marmer en glas, verrassend verstopt achter een statige 18e-eeuwse gevel. Er zijn wisselende tentoonstellingen naast een vaste collectie van hedendaagse kunst, zowel uit Spanje als daarbuiten.

Regelmatig worden er lezingen en seminars gehouden. Op de bovenste verdieping is een restaurant met terras en naast de ingang van het museum een leuke designshop. Geopend: di. t/m za. 10-21 uur, zo. 10-14 uur. Gesloten op feestdagen. De toegang is gratis. Op dinsdag- en vrijdagavond beginnen er rondleidingen om 19 uur. Een overzicht van de tijdelijke tentoonstellingen is te vinden op www.caam.net.

Art nouveau rond Plaza Hurtado de Mendoza

Steek na een bezoek aan Vegueta de drukke weg aan de noordzijde over en je belandt in de wijk Triana. Op Plaza Hurtado de Mendoza staan drie 19e-eeuwse kiosken, vanwege de groene kleur ook wel las ranas (de kikkers) genoemd. In een ervan is een toeristenbureautje gevestigd.

Aan de achterkant van het plein ligt het aangename terras van Café Guiniguada en aan de oostkant is het majestueuze Teatro Pérez Galdós zichtbaar (zie hieronder). Ga je linksaf dan kom je nog twee andere mooie stadspleinen tegen. Op Plaza de Cairasco is een verzameling elegante architectuur uit de 19e en begin 20e eeuw te bewonderen. Het meest opvallend is het Gabinete Literario (1844), pronkstuk van een stijl die modernismo wordt genoemd, de Spaanse art nouveau. Het gebouw heeft in de loop der tijd allerlei functies gehad, van theater en bibliotheek annex literaire salon tot correspondentenclub. Nu doet het onder andere dienst als expositieruimte en er is een restaurant met witgedekte tafeltjes onder de arcaden.

Een andere bekende plek aan dit plein is het terras van Hotel Madrid, een van de oudste hotels van Las Palmas. Je kunt er tot ’s?avonds laat buiten zitten. Binnen is het gedateerde interieur nog net zoals in 1936 toen generaal Franco er een paar nachten doorbracht aan de vooravond van de Spaanse burgeroorlog. Schuin achter dit plein ligt Plaza San Francisco met daarop een buste van Columbus, een aantrekkelijk 16e-eeuws kerkje en de CICCA (Centra de Iniciativas Culturales Caja de Canarias, Tel: 928 368 687), het grootste cultureel centrum van de stad.

Leuke winkelstraat

De autovrije Calle Mayor de Triana Triana heeft een gezellige mix van oude en nieuwe architectuur. Deze loopt van noord naar zuid door de wijk. Deze straat werd zelfs uitgeroepen tot nationaal monument vanwege de voorbeelden van fraaie panden uit de afgelopen vier eeuwen. Inderdaad vallen er nog heel wat mooie oude gevels van statige herenhuizen te ontdekken tussen de nieuwere gebouwen. Tot in de jaren veertig van de twintigste eeuw reed er een trammetje door deze straat – een klein stuk van de rails is nog zichtbaar onder een glasplaat.

Ook de panden in de omliggende straatjes zijn een lust voor het oog, met daarin kleinere winkels en pastelerías. Neem even een kijkje in de Calle Domingo J. Navarro, een zijstraat van de Calle Mayor net voor Parque San Telmo. Daar staat op nummer 7 het grappige ‘blauwe huis met de handjes’ met daarin een vestiging van de FEDAC (Canarische souvenirs).

Pérez Galdós’ theater en museum

Benito Pérez Galdós (1843-1920) is na Cervantes de belangrijkste toneel- en romanschrijver van Spanje. In het al eerdergenoemde, toonaangevende Teatro Pérez Galdós uit 1888 (Plaza de Stagno 1, Tel: 928 361 509; www.teatroperezgaldos.es) vinden voornamelijk opera- en balletvoorstellingen plaats. Van 2001 tot 2007 werd het theater ingrijpend gerenoveerd.

In de Calle Cano (parallel aan de Calle Mayor) vind je Casa Museo de Benito Pérez Galdós,  Tel: 928 366 976; www.casamuseoperezgaldos.com waar je meer te weten komt over het leven en werk van de gerespecteerde schrijver. Het museum is gevestigd in het geboortehuis van Galdós, een mooi gebouw met vier verdiepingen, nog helemaal in de oorspronkelijke stijl ingericht. Op de sfeervolle patio staat een standbeeld van de auteur. Hij woonde hier totdat hij op 19-jarige leeftijd naar Madrid verhuisde. Galdós keerde nooit terug naar zijn geboorte-eiland maar de Canariërs zijn hem zeker niet vergeten. Geopend: ma. t/m vr. 9-20 uur. Incidenteel ook op zaterdag- en zondagochtend, 9-13 uur. De toegang en rondleidingen (ieder uur) zijn gratis.

Parque San Telmo

Aan de noordzijde van Triana eindigt de Calle Mayor bij Parque San Telmo, het drukste plein van de stad. De hele dag is het er een komen en gaan van mensen en verkeer. Tot in de 17e eeuw vormde een stadsmuur op deze plek de grens van de stad, naast de oorspronkelijke haven van Las Palmas. De muur en de fortificaties zijn bijna helemaal verdwenen. Wat bleef is een rumoerig plein met een speeltuintje en bankjes in de schaduw van hoge palmen en loofbomen.

Er staat een oud kapelletje, Ermita de San Telmo, gewijd aan vissers en zeelui, en er is een informatiekiosk voor toeristen. In de tegenoverliggende hoek staat het veelgefotografeerde art deco-paviljoen met blauwe tegels uit 1923, met daarin een café en bijbehorend terras. Naast het park ligt het grote busstation van Las Palmas, deels ondergronds. Vanaf dit station vertrekken zowel de groenblauwe streekbussen van Global als de gele stadsbussen.

Castillo de Mata

Wat overbleef van de oude stadsvesting is te vinden in een zijstraat van Parque San Telmo, de Calle Bravo Murillo. Het kasteel van Mata onderging restauratiewerkzaamheden en werd omgetoverd tot een museumpje dat in 2007 werd geopend voor het publiek.