Gelegen op de rand van een onherbergzame wildernis was Xining een historische militaire garnizoensstad. Van diegenen die zich voorbij Xining het Tibetaanse Hoogland op waagden, of de gloeiende hete woestijnen van Xinjiang introkken, zou vrijwel zeker nooit meer iets vernomen worden. Deze grimmige afgelegen ligging maakte Xining en de omliggende streken bij uitstek geschikt om als het Siberië van China te dienen. Het resultaat is een diverse, open, enigszins avontuurlijke plaatselijke bevolking van Han-Chinezen en een grote minderheid van moslims en Tibetanen.

De eerste indrukken na aankomst in Xining zijn waarschijnlijk die van een kaal dallandschap en kleurrijke mensen. De 30 minuten lange rit van de luchthaven naar de stad voert bezoekers door een handvol moslimdorpen, en men begint zich te realiseren dat dit een deel van China is dat nog onberoerd is door de machtige hand van het commerciële toerisme. De dorpshuizen zijn opgetrokken uit kleistenen en hout, en paard-en-wagens met mensen of goederen erop zie je hier vaker dan auto’s. Naarmate je dichter bij de stad komt, zie je meer stedelijke infrastructuur, en weldra ben je in Xining. Op het eerste gezicht lijkt het een tamelijk typische Chinese stad in ontwikkeling, maar ga wat dieper en je zult een bloeiend centrum van culturele diversiteit ontdekken zoals nergens anders in China te vinden is.

Aan de Dongguan Da Jie, dicht bij het stadscentrum ligt de Grote Moskee (qîngzhên dà sì), de grootste moskee in Xining en een van de grootste van China. Er zijn veel moskeeën in Xining, maar dit is verreweg de grootste en indrukwekkendste. Ga er op vrijdag, de heilige dag van de moslims, om een uur of één ‘s middags eens kijken om een idee te krijgen hoe groot en actief de plaatselijke moslimbevolking is. In het algemeen zullen de inwoners manlijke bezoekers graag rondleiden, zorg alleen dat u zich netjes kleedt en gedraagt.

Slechts een paar blokken hiervandaan, aan Nan Da Jie, zult u het enige praktiserende boeddhistische klooster van de stad vinden. Hoewel het de vergelijking met het naburige Kumbum-klooster geenszins kan doorstaan, geeft het wel een idee van het Tibetaanse boeddhisme en is een bezoek waard als u de tijd hebt. De monniken zijn vriendelijk en zullen hun best doen om u er van alles over te vertellen.

Een andere tempel die een bezoek waard is, is de taoïstische Noordberg-tempel (beishïn sì), gelegen aan Changjiang Lu. Er zijn wat interessante grotten, paviljoens en pagodes, maar wat de tocht echt de moeite waard maakt is een wandeling in de omringende heuvels. Een korte wandeling vanaf de tempel de heuvels in biedt prachtige uitzichten op de stad.

Het Qinghai-meer en het Kumbum-klooster

Elke streek in China heeft wel een of twee plaatsen die je niet moet missen, en voor Xining zijn dat het Qinghai-meer (qînghai hú) en het Kumbum-klooster. Hoewel ze niet in de stad liggen, zijn beide met plaatselijk vervoer of de hulp van een reisbureau gemakkelijk te bereiken en kunnen op één lange dagexcursie worden bekeken.

Het Qinghai-meer, het grootste zoutwatermeer in China, biedt inderdaad een spectaculaire aanblik. Het ca. 3600 m hoog gelegen meer ligt te midden van schijnbaar eindeloze glooiende steppes die het Tibetaanse Hoogland vormen. ‘s Zomers zijn her en der de tenten van etnisch-Tibetaanse nomaden te zien, als zij van grotere hoogten omlaag komen om hun jaks te weiden op het sappige groene gras rond het meer. Als u een glimp wilt opvangen van het authentieke Tibetaanse bestaan, bent u hier op het juiste adres.

Als u ‘s ochtends vroeg in westelijke richting uit Xining vertrekt, begint de weg direct te klimmen, het Tibetaanse Hoogland in. De weg naar het meer gaat bocht na bocht door een kaal en stil dallandschap, omgeven door in terrassen aangelegde raapzaad- en tarwevelden. Ongeveer anderhalf uur van Xining ligt de Zon Maan-pas (rì yuè shïn). Deze biedt schitterende uitzichten over de steppe en is een goede plek om wat foto’s te maken. Vanaf hier is het landschap dat van een klassiek hoogland, en weldra komt het meer in zicht als een waterige, zij het zoute, blauwe oase. Een paar uur en misschien een lunchstop bij de Tibetaanse tenten later arriveert u bij Vogeleiland (niao dao).

Hoewel alleen al het landschap en de culturele belevenis rond het meer de tocht waard zijn, komen de meeste bezoekers om de voornaamste attractie te zien, Vogeleiland. Ieder jaar van maart tot en met juni vormt dit eiland een broedplaats voor tienduizenden zeldzame trekvogels. De excursie kost ¥ 120 en houdt doorgaans stops in bij alle interessante bezienswaardigheden langs de weg. De toegangsprijs tot het park bedraagt ¥ 35. Gewoonlijk wordt de tour als een dagtocht geboekt, maar via een reisbureau kunt u ook een overnachting regelen.

De excursie naar het Qinghai-meer omvat doorgaans een stop bij Xinings andere juweeltje, het Kumbum-klooster (ta’er sì). Dit klooster, dat zo’n 30 km van Xining ligt, is een van de belangrijkste kloosters van de geelkapsekte ter wereld. De bouw van dit klooster begon in 1577 in de plaats waar Tsong Khapa, de stichter van de Tibetaans-boeddhistische geelkapsekte geboren was. Op slechts 45 minuten van Xining biedt het klooster een authentiek kijkje in de boeddhistische religieuze traditie. Tegenwoordig herbergt het ettelijke duizenden monniken en biedt elk jaar onderdak aan een aantal belangrijke religieuze feesten. Vergeet niet de verzamelde jakboterbeelden in de Botersculptuur-hal (sùyóuhuï yuàn) te bekijken, een Tibetaanse kunstspecialiteit. De monniken zijn heel vriendelijk en nodigen regelmatig toeristen binnen uit voor een kop jakboterthee of een kom tsamba (zïnbï), gemalen geroosterde gerst. Een wandeling het dal in naar de achterkant van het klooster biedt prachtige uitzichten op de tempels en het omringende landschap. De winkeltjes buiten het klooster zijn een goede plek om Tibetaanse sieraden en andere hebbedingetjes aan te schaffen, maar denk erom dat u moet afdingen. De toegang tot het klooster kost ¥ 35 en voor een kleinigheid extra krijgt u er een Engelstalige gids bij.