Er is verder veel oppositie van radicale Palestijnse groeperingen tegen een eventueel te sluiten overeenkomst. Nog steeds plegen zelfmoordcommando’s van Hamas bloedige aanslagen op Israëlische burgers. De voortgang van een vredesproces is mede afhankelijk van de vraag of de Palestijnse autoriteiten greep krijgen op deze groeperingen. Anderzijds zijn veel joodse kolonisten in de bezette gebieden niet bereid om de bepalingen van een eventuele overeenkomst zonder slag of stoot te accepteren. Ook zij zijn bereid om bloedige aanslagen te plegen op Palestijnse burgers. Bij sommige ultra-orthodoxe joden leeft de afschuwelijke gedachte dat alle middelen geoorloofd zijn zolang het doel een Groot-Israël is (een Israël met de rivier de Jordaan als oostgrens). Zij willen niet accepteren dat de Palestijnen op de westoever van de Jordaan zelf over hun toekomst willen beschikken. Het ontstaan van nieuwe illegale joodse nederzettingen, waar door de Israelische regering niet altijd tegen opgetreden wordt, en uitbreidingen van bestaande joodse nederzettingen op de westelijke jordaanoever bevorderen het vredesproces eveneens niet.

Burgeroorlog in Syrië

De bilaterale onderhandelingen tussen Syrië en Israël staan sinds het begin van de burgeroorlog in Syrië op een laag pitje. Slechts incidenteel zijn er besprekingen betreffende de ontruiming van de Golanhoogvlakte. Voor het zover is eist Israël dat Syrië volwaardige diplomatieke en economische betrekkingen aangaat met Israël. Men wil de garantie dat er vanaf de Golan geen raketten meer worden afgevuurd op het Israëlische grondgebied. Bovendien wil Israël zich gefaseerd terugtrekken over een periode van vijf jaar en verwacht het een schadeloosstelling van ongeveer twaalf miljard dollar voor de ontwikkelde infrastructuur in dit gebied. Een extra aandachtspunt is de watertoevoer naar de rivier de Jordaan. Krijgen de Syriërs het gebied terug, dan hebben ze in principe de mogelijkheid om (schaars) water aan Israël te onttrekken. Op zijn beurt eist Syrië een onmiddellijke en volledige ontruiming van de Golanhoogvlakte binnen een jaar na ondertekening van een overeenkomst. Bovendien wil Syrië, tot op dit moment van schrijven, Israël slechts een belofte doen van ‘volledige vrede’. De toekomst van de Golanhoogte is echter tevens afhankelijk van de uitkomst van de burgeroorlog in Syrië. 

De Syrische burgeroorlog is nu  al drie jaar gaande en de verhoudingen in het land zijn zeer complex geworden met alle daarbij horende risico's voor Israël. De verschillende rebellengroepen vechten niet meer alleen tegen het regime, maar ook tegen elkaar. De machtsstrijd is onoverzichtelijk en vormt daarmee een groot risico voor de veiligheid in het noorden van Israël. De Syrische regering en de groep rondom president Bashar Assad is verenigd en vormt nog steeds een belangrijke machtsfactor in Syrië, met name dankzij een sterke luchtmacht en de Nationale Defensiemacht, een proregeringsmilitie die door Iran wordt getraind en bestaat uit manschappen uit Syrische minderheidsgemeenschappen die terecht bang zijn dat er een volkerenmoord op hen wordt gepleegd zodra Assad niet meer aan de macht is in Syrië. De steun van Iran zorgt er ook voor dat Assad goed bewapend is en blijft. Iran steunt ook Hezbollah, de Libanese sjiitische militante beweging die ook tegen Israel vecht. Hezbollah-leider Sheik Hassan Nasrallah heeft verklaard dat hij alles zal doen wat nodig is om de Syrische regering te redden. Syrië is al vele jaren een trouwe bondgenoot van Hezbollah. Mocht Assad de burgeroorlog winnen, dan zal hij Hezbollah nog sterker gaan steunen met bijhorende risico's voor Israël. De inmenging van Hezbollah in dit conflict heeft in Libanon gezorgd voor sektarische spanningen en zuigt Libanon mee in deze geweldspiraal, eveneens een risico voor Israël aan haar noordelijke grens. Verder strijdt de Islamitische Staat van Irak en de Levant (ISIS  of IS) in het noordelijke deel van Syrië met als doel om het grondgebied van het islamitische kalifaat uit te breiden. IS vecht  niet alleen tegen het regeringsleger van Assad, maar ook tegen andere gematigde rebellengroepen en tevens tegen de Syrische Koerdische minderheid. Een andere strijdende groep is Jabhat al-Nusra, een islamistische extremistische groep met stevige banden met de terreurorganisatie Al-Qaida. Zij bestaat vooral uit Syriërs en is bereid tot het sluiten van compromissen met andere rebellengroepen. Het Nusra-front is een terreurgroep en is er de reden van dat het Westen zeer voorzichtig is met het steunen van rebellen in Syrië; eventueel geleverde wapens kunnen namelijk in handen vallen van deze terrerorganisatie. Als zij de macht in Syrie krijgen, dan is dit een groot risico het voortbestaan van de staat Israël. Het Islamitisch Front is een verbond van zeven machtige conservatieve en ultraconservatieve rebellengroepen die zich eind november samenvoegden. Zij beschikken over niet minder dan 45 duizend strijders. Het Islamitisch Front wil een islamitische staat in Syrië en erkent de door het Westen gesteunde Syrische Nationale Coalitie en diens militaire tak, de Hoogste Militaire Raad, niet. Ook daarmee vormt het een risico voor de Israëlische staat. Het Islamitisch Front vecht ook tegen IS en zij maken zich zorgen over de wreedheden die IS begaat. Het Front erkent helaas de conferentie voor vrede in Syrië niet. Het Vrije Syrische Leger staat onder leiding van de Hoogste Militaire Raad die wordt voorgezeten door generaal Salim Idris, die meer dan dertig jaar in het Syrische leger diende en gezien wordt als een gematigde seculier. De invloed van het Vrije Syrische Leger wordt steeds minder in de strijd tegen Assad, met name omdat westerse en Arabische landen geen steun willen verlenen aan het Vrije Syrische leger, vooral ook omdat zij bang zijn dat eventueel geleverde wapens, waaronder luchtafweergeschut, in handen valt van IS, het Islaitisch Front en het Nusra-front, met alle risico's vandien. Het zal duidelijk zijn dat de uitkomst van de burgeroorlog in Syrië in de toekomst van groot belang zal worden voor de veiligheid van en in Israël.

Twee-statenoplossing

Premier Benjamin Netanyahu deelde in 2009 in een redevoering mee dat hij onder voorwaarden de oprichting van een zelfstandige Palestijnse staat wilde steunen. Deze Palestijnse staat in wording diende ongewapend te zijn en moest de Israëlische staat erkennen. Tijdens de verkiezingen van 2015 kwam hij echter terug op dit standpunt; hij beweert nu dat hij nooit een Palestijnse staat zal accepteren. Uiteraard moeten we deze opmerking in het licht van de verkiezingen van 2015 zien, maar het is tevens een bewijs van de verharde verhoudingen tussen de Israëlische staat en de Palestijnen. Ook wil hij Jeruzalem in Israëlische handen houden en moet de Palestijnse vluchtelingenproblematiek in het buitenland worden opgelost; hij zal de terugkeer van Palestijnse vluchtelingen naar Israëlisch grondgebied niet accepteren. Er zullen verdere geen nieuwe Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever verrijzen maar de bestaande zullen wel worden uitgebreid. In de periode voor de verkiezingen van 2015 gaf de Israëlische regering aan dat zij 430 woningen in nederzettingen in bezet Palestijns gebied op de Westelijke Jordaanoever gaat bouwen.  Uiteindelijk is een twee-statenoplossing de enige mogelijk op de weg naar vrede in het Midden-Oosten. President Obama van de VS verhoogde de druk op Israël om te blijven zoeken naar een oplossing. Hopelijk zullen de besprekingen uiteindelijk toch tot een algehele overeenkomst leiden en tot een nieuw tijdperk in het Midden-Oosten. ‘Dan zullen zij hun zwaarden tot ploegscharen omsmeden en hun speren tot snoeimessen; geen volk zal tegen het andere volk het zwaard opheffen en zij zullen den oorlog niet meer leren.’ (Jes. 2:4).