Binnenkort naar IJstijden en gletsjers?

IJstijden en gletsjers

Hoewel de Scandinavische gesteenten tot de oudste op aarde behoren, is het huidige landschap pas in de laatste ‘seconden’ van de aardgeschiedenis ontstaan. Gedurende de laatste 1 miljoen jaar hebben ijstijden en gletsjers hun stempel gedrukt op heel Scandinavië. In een afwisseling van ‘glacialen’ en ‘interglacialen’ zijn er vijf ijstijden opgetreden, perioden waarin meer sneeuw viel dan er kon wegsmelten, en er uitgestrekte ijskappen groeiden. In Scandinavië groeiden de gletsjers vanuit de Noorse bergen aaneen en breidden zich uit naar het oosten en zuiden. Later kwam het centrum van de ijskap boven de Botnische Golf te liggen, en bereikte de ijsbedekking een dikte van 3 kilometer. Gletsjertongen reikten tot in Nederland, en slepen als enorme graafmachines het land uit. Het hoogtepunt van de laatste ijstijd was 40.000 jaar geleden.

Ongeveer 20.000 jaar geleden begonnen de gletsjers te smelten en trokken de gletsjers zich stapsgewijze terug. Rond 12.000 jaar geleden kwam als eerste de Noorse kust onder het ijs vandaan en tegen 8000 jaar geleden waren de grootste delen van Noorwegen ijsvrij en trokken de eerste mensen het gebied binnen. Niet alle gletsjerijs is verdwenen in Noorwegen. Direct na het afsmelten van het landijs trad er een warme periode aan, maar daarna ontstonden er weer nieuwe gletsjers rond de hoogste bergtoppen.

Huidige gletsjers van Noorwegen

Tegenwoordig vinden we gletsjers in de berggebieden Hardangervidda (Hardangerjøkulen), Jotunheimen (60 gletsjers), Breheimen (Jostedalsbre), Folgefonna, Saltfjell (Svartisen), de Lyngense Alpen, en op de eilanden Loppa en Seiland voor de westkust van Finnmark. In het uiterste noorden dalen de gletsjers bijna af tot zeeniveau. Ook in Noorwegen trekken de gletsjers zich langzaam terug als gevolg van het warmer wordende klimaat.