Tussen de Rio Douro en de Rio Tajo strekt zich een mild overgangsgebied uit waar de wijnbouw floreert en het grijsgroen van de olijfbomen droge warme zomers verraadt. Een vertrouwd beeld in dit landschap met zijn vruchtbare dalen is de amandelboom die al in bloei staat als in de noordelijke landen het voorjaar nog ver te zoeken is.

De Portugese fauna verschilt niet veel van die van de rest van het Iberisch Schiereiland. Ontbossing in de 15e en 16e eeuw ten behoeve van de scheeps- en landbouw hebben vooral ten zuiden van de Taag veel dieren van hun natuurlijke leefomgeving beroofd. Ook de ongeregelde jacht heeft de afgelopen eeuwen grote schade toegebracht aan de fauna.

 

In de noordelijke bossen en bergstreken komen nog enkele wolven, lynxen, en verschillende soorten herten en reeën voor. Aangenomen wordt dat de bruine beer is uitgestorven, maar waarschijnlijk leven er nog enkele exemplaren in de dichtbeboste bergstreken van Trás-os-Montes.

 

In de Spaanse en Franse Pyreneeën en in de Spaanse Picos de Europa zijn de afgelopen tijd o.a. met Nederlandse hulp beren uitgezet. Het is niet denkbeeldig dat die dieren vroeg of laat ook (weer) tot de Portugese fauna gaan behoren. De belangrijkste vissoorten in de kustwateren van Portugal zijn sardines, kabeljauw en ansjovis.

Moorse erfenis

Typisch voor het zuiden van Portugal zijn de vijgen- en amandelbomen, de sinaasappelplantages en de carobebomen – soorten die hier niet van nature voorkomen maar ooit door de Moren zijn geïntroduceerd.

De carobeboom is een indrukwekkende, struikachtige boom die 20 meter of hoger kan worden. De zaden (bonen) worden in de voedingsindustrie verwerkt. De Algarvekust kent een subtropische vegetatie met uitbundig bloeiende oleanders en camelia’s.

Kurkeiken

De hellingen van de Serra da Estrela zijn bedekt met uitgestrekte bossen, hoofdzakelijk bestaande uit Portugese eik en pijnbomen. Ten zuiden van de Taag wordt de afnemende vegetatie bepaald door groenblijvende bomen en heesters.

Daarvan is de kurkeik met zijn knoestige, grillig gevormde stam het meest karakteristiek. De blaadjes zijn aan de onderzijde grijsgroen en aan de bovenzijde glanzend groen. Het ‘oogsten’ van de kurk gebeurt door de stam van zijn kurkenbast te ontdoen.

Portugal is 's werelds grootste producent van kurk. Met de spectaculaire opmars van de schroefdop voor wijnflessen, waar Portugal als een van de grotere Europese wijnproducenten enthousiast aan meedoet, loopt de vraag naar kurk terug. Maar voorlopig zijn de kurkeiken nog niet weg te denken uit het Portugese landschap.

Eucalyptusbossen

Vrijwel langs de hele westkust, vaak tot diep in het binnenland, tref je eucalyptusbossen aan. Deze snelgroeiende houtsoort wordt aangeplant ten behoeve van de hout- en papierindustrie.

De bomen bereiken een gemiddelde hoogte van 80 meter, maar onttrekken met hun diepe penwortels veel van het toch al schaarse grondwater.