Fort Portal is, behalve de hoofdstad van de districten Karabole, Kasese en Bundibugyo, de hoofdstad van het Toro koninkrijk. Zoals bekend werd dit in de eerste jaren van de 19e eeuw gesticht door een afvallige prins van de Banyoro, prins Kaboyo. Het koninkrijk werd in 1876 heroverd door de bekende omakuma Kabalega, maar deze moest het in 1891 weer afstaan aan de Britten. Zij zetten een koning op de Banyorotroon die hen welgezind was: Kasagama. Kabalega voerde nog enkele jaren een guerrilla, maar slaagde er niet in om Kasagama te verdrijven. In die tijd werd ook het fort waaraan de plaats zijn naam dankt gebouwd.

Vanwege de strubbelingen tussen de Britten en de Banyoro werd de Britse consul-generaal van Zanzibar Sir Gerald Portal verzocht om orde op zaken te stellen. Portal was aanvankelijk als ontdekkingsreiziger in Oost-Afrika werkzaam geweest en kende vele volkeren, hun zeden en gewoonten. Hij gaf opdracht tot het bouwen van het fort, maar overleed aan malaria korte tijd nadat het fort was voltooid. Het terrein waarop het fort eertijds werd gebouwd is thans ingericht als golfbaan. Er zijn nog slechts enkele kleine herkenbare restanten van het fort.

In 1966 werden alle koninkrijken door de toenmalige heerser Obote in de ban gedaan, maar in juli 1993 werden deze weer in ere hersteld door president Museveni.

Rond 1900 maakte de stad een geweldige groeiperiode door. De vruchtbare omgeving van de plaats en het bijzonder milde klimaat maakten het gebied zeer attractief voor de landbouw en uit die tijd dateren dan ook de meeste theeplantages. Aanvankelijk waren deze klein van opzet, vanaf de jaren dertig van de 20e eeuw werden ze door Europeanen en Aziaten verenigd in grote coöperaties. Het gebied, waar ook koffie en ananas wordt verbouwd, staat bekend als ‘de voorraadschuur van Uganda’. In de nabije omgeving van Fort Portal bevinden zich ook diverse theeplantages waaraan u een bezoek kunt brengen. Een rit naar de nabijgelegen kratermeren is eveneens een aanrader.

Ook de bereikbaarheid van Fort Portal werkte de economische belangrijkheid in de kaart. De belangrijkheid van de plaats werd nog eens onderstreept door het gereedkomen van de geasfalteerde weg tussen Fort Portal en Kasese vanwaar een spoorlijn westelijk Uganda verbindt met Kampala. Deze werd vooral aangelegd voor het transport van koper dat in de mijnen van Kalimbe gedolven wordt. Verder is er in de omgeving van Fort Portal een belangrijke cementfabriek.

U moet er niet vreemd van opkijken als u langs de weg een lange rij arbeiders ziet lopen, begeleid door een gewapend escorte. Het zijn slecht geklede en doorgaans magere gevangenen, die in de landbouw tewerkgesteld zijn.

Nabij Fort Portal, op een van de hoogste heuvels, kunt u een bezoek brengen aan de ruïnes van het laatste paleis van de omakuma van de Bunyoro: Rukidi III. Hij was de zoon van de door de Britten aangestelde omakuma Kasagama. Het paleis werd in 1960 gebouwd, maar door de troepen van Obote vernietigd. Men is bezig met de wederopbouw van het paleis.

Als u vanuit Portal in de richting van Kasese rijdt vindt u op ongeveer 5 kilometer buiten de stad de Karimbi graven. Hier liggen de stoffelijke resten van omakuma Kasagama en van zijn zoon Rukidi III.