Rond de hoofdstad Cuiabá heerst wat meer activiteit. Deze stad was vroeger de plaats waar de goudzoekers verbleven, maar het is nu ook een centrum geworden van mijnbouw voor andere delfstoffen. Vanuit Cuiabá kunnen excursies gemaakt worden naar de Pantanal in het zuiden en Chapada dos Guimarães een natuurgebied op de hoogvlakte. In deze staat Mato Grosso wonen Xingu- en Aripuana-Indianen in reservaten, maar ook buiten deze parken bepalen de Indianen en de caboclos (met Indianen en Portugezen als voorouders) het straatbeeld.

Op 8 april 1719 werd Cuiabá gesticht door een groep bandeirantes, die vanuit hun basis São Paulo over een afstand van 1700 km hier naartoe gekomen waren, goud en diamant vonden en slaags raakten met de Indianen. Deze pioniers traden met harde hand op, brachten de nieuwe veroveringen in kaart en in de daaropvolgende decennia werd Cuiabá de op twee na belangrijkste stad in Brazilië. Dit geeft een iets genuanceerder beeld van de betekenis van westelijk Brazilië. Een van de wijken van het huidige Cuiabá heet Bairo dos Bandeirantes en op die manier wordt de herinnering aan de grondleggers van deze stad levend gehouden.