Traditioneel werd het gebied gebruikt voor de rubberindustrie. De eerste ontdekkingsreiziger van het park was de legendarische Engelse kolonel Percy Fawcett, die in 1910 de Meseta (tafelland) de Huanchaca ontdekte tijdens zijn verkenningstocht van de Río Verde, om de grens tussen Bolivia en Brazilië vast te leggen. Men denkt dat het bekende boek ‘de verloren wereld’ van Sir Arthur Conan Doyle geïnspireerd is door de verhalen van Fawcett over de hoogvlakte. Pas in 1979 werd door de inspanningen van de Boliviaanse bioloog, Noel Kempff Mercado, een pionier op het gebied van natuurbescherming in Bolivia, het Parque Nacional Huanchaca gecreëerd, een gebied van 541.000 hectare, die het gelijknamige tafelland beschermde. In 1986 werd Noel Kempff op de landingsbaan bij de Río Paucerne door drugshandelaars vermoord, samen met de piloot en een gids, omdat zij bij toeval op een cocaïnelaboratorium op het Huanchaca plateau stuitten.

In 1988 vergrootte de regering het park tot 706.000 hectare en veranderde het in de huidige naam ter ere van de overleden onderzoeker. Later is het park nogmaals vergroot tot 16.000 km2.

Beste reistijd

Je kunt het hele jaar het park bezichtigen. Het regenseizoen van december tot april is goed omdat dan riviertransport over de rivieren naar de indrukwekkende watervallen Ahlfeld en Arco Iris mogelijk is, maar dan is het onmogelijk om over land het park te bereiken vanwege de klimatologische omstandigheden. Het droge seizoen van april tot oktober is goed want dan zijn de temperaturen aangenamer en valt er minder regen. Van oktober tot december staan er veel bloemen in bloei. In de maanden januari en februari valt de meeste neerslag en juli is de droogste maand. De jaarlijkse neerslag ligt tussen de 1600 en 2500 mm. Het park kent een vochtig, heet klimaat.

Beschrijving park

Het park ligt tussen de 100 en 700 meter boven zeeniveau. De belangrijkste rivier is de Río Iténez die de grens vormt met Brazilië en later samenvloeit met de Mamoré en Madera. De laatste stroomt uiteindelijk in de Río Amazone. Het plateau Huanchaca vormt een gedeelte van het zogenaamde Braziliaanse schild. Deze uit zandsteen bestaande tafelberg is 150 km lang en verheft zich 700 meter boven de omringende laagvlaktes, een van de meest uitgestrekte verhogingen in de regio. Het is begroeid met cerrado vegetatie; struikjes, grassen en verspreid staande kleine schuine bomen die het beeld geven van een Afrikaanse savanne. Op het plateau ontspringen de Río Verde en Río Paucerna, vanwaar de indrukwekkende Fawcett, Federico Ahlfeld en Arco Iris watervallen neerstorten in ongerepte jungle. Daarnaast zijn er vele lagunes waarvan de grootste Laguna Chaplin (12.500 hectares) en Laguna Bella Vista (19.600 hectares) zijn.

Het park ligt in het hart van Zuid-Amerika en hier komen diverse geografische zones samen, zoals in het noorden de Amazoneregenwouden, in het zuiden, droog subtropisch woud, in het oosten de Braziliaanse cerrado (tropisch savannelandschap) en in het westen Chiquitanowoud (droog tropisch woud). Door deze verscheidenheid aan natuurlijke omstandigheden en door de ongereptheid en zijn geïsoleerde ligging, kent het park een rijke diversiteit en een grote hoeveelheid aan planten en dieren, waarvan sommige endemisch zijn in Bolivia. Geschat wordt dat er 4000 plantensoorten voorkomen, 139 zoogdieren,waarvan 33 met uitsterven bedreigd worden, 621 vogelsoorten, 74 reptielensoorten, 62 soorten amfibieën en vissen en 347 insectensoorten.

Het park wordt niet door mensen bewoond maar wordt wel bedreigd aan de Braziliaanse kant, waar mensen het park ingaan voor illegale jacht en voor de illegale exploitatie van de mahonieboom en palmito de acai, een palmsoort die een heerlijk en gezond vruchtensap geeft en het geliefde eetbare palmhart heeft.

Natuurlijke attracties

Het park heeft over land als belangrijkste toegangspoort La Florida en beschikt over twee basiskampen voor het toerisme, in het noorden Flor de Oro en in het zuiden Los Fierros.

La Florida. Dit gehucht vormt voor de onafhankelijke reiziger het belangrijkste toegangspoort tot het park.

Het beschikt over simpele accommodatie en levensmiddelen en je kan hier transport regelen per jeep (US$50), op de fiets of wandelen naar het 40 km verwijderde Campamento Los Fierros, het basiskamp voor excursies in het nationale park. Het is verplicht om hier een gids voor het park te contracteren. Alleen in het droge seizoen (mei tot september) is toegang tot het park mogelijk vanuit La Florida.

Campamento Los Fierros. Dit basiskamp ligt in het zuidelijk gedeelte van het park en van hieruit worden Laguna Chaplin, Catarata El Encanto en Meseta Huanchaca bezocht.

Catarata El Encanto. Dit is een 150 meter hoge, smalle waterval die te bereiken is via een driedaagse wandeling (heen en terug) of een zware dagfietstocht of met de jeep. Men doorkruist hierbij hoog Amazonewoud, savanne, met vele termietenhopen, en de bedreigde cerrado, savanne met schuine, kleine bomen. In de buurt van de waterval is een salitral (natuurlijk zoutlek) waar tapirs, pecari’s en andere beesten op afkomen. Rond de waterval leven spinapen.

Het op 700 m hoog gelegen Meseta Huanchaca, is te bereiken via een pad dat 500 meter stijgt en daarbij drie kale heuveltoppen (peladas) passeert en een bamboebos. Dit tafelland dat in het Precambrium is gevormd, bestaat uit een tropische savanne met grasland met kleine bomen, uitstekende rotsen (Campo rupestre), en flora en fauna die men nergens anders aantreft. Vanaf hier zijn uitzichten over het Amazonewoud en savannes met eilandjes van bomen. Hier leven vele vogels waaronder blauwe en gele ara’s. Het vormt de habitat voor onder andere het met uitsterven bedreigde witstaarthert (withert), reuzenmiereneters en poema’s. Op het tafelland bevinden zich diverse brongevoede, kraakheldere plassen waar je lekker in kan baden.

Flor de Oro

Dit is het andere basiskamp in het park en ligt mooi gesitueerd aan de oevers van de Río Iténez in het noordelijke gedeelte van het park. Hier bevindt zich op een voormalige range een comfortabele lodge met een schitterende omgeving die bestaat uit savanne, Braziliaanse cerrado, meandermeren en onder water gelopen bos.

Je kan vanaf het kamp in 30 minuten met een motorboot naar Lago Caymán, een perfecte plaats voor de observatie van (water)vogels, kaaimannen en rivierotters en met de kans om onderweg roze zoetwaterdolfijnen te zien. Hier begint de Allie’s trail, een stijgend pad dat door droog bos naar Mirador de los Monos leidt.

Een andere spectaculaire excursie is naar de watervallen Ahlfeld en Arco Iris. Deze zijn te bereiken via een 5 uur durende boottocht vanaf Flor de Oro via de rivieren Iténez en Paucerna naar de wat simpelere en rustieke Campamento Ahlfeld. Deze tocht kan men hoofdzakelijk in het regenseizoen tussen november en mei doen wanneer de waterstand hoog genoeg is. Er bestaat de kans om op de stranden, de indrukwekkende jaguar te zien! Vanaf hier is het 30 minuten lopen naar de spectaculaire 35 meter hoge en 140 meter brede Catarata (waterval) Ahlfeld, die zich stort in een smaragdkleurige plas waar je heerlijk in kan zwemmen. Rond de top van de waterval is een mooi uitzicht. Van het Campamento Ahlfeld is het 5 uur (heen en terug) lopen naar de schitterende Catarata Arco Iris. Hierbij is een steile klim naar het Huanchacaplateau inbegrepen maar het uitzicht is de moeite zeer zeker waard! Van boven af gezien is de Catarata Arco Iris imposant, met een 100 meter hoge muur van water die de maagdelijke jungle instort. Doordat de zonnestralen op de dauw van het water vallen, ontstaan er talrijke arco-irissen (regenbogen).

Flora en fauna onderweg

Het bijzonder voordeel van het Noel Kempffpark is dat het nauwelijks last heeft van menselijke activiteiten en waardoor de kans om beesten en vogels te zien relatief groot is.

Tijdens de wandelingen langs de uitgezette paden die door savanne en bossen gaan of langs lagunes en baaien kan men met geluk de tapir, grijze en roodgekleurde hert, pecari en spinapen zien. Van heel Bolivia is hier de meeste kans om een jaguar te zien, er wordt zelfs beweerd dat hier de zwarte jaguar of panter is gesignaleerd. Langs de Río Iténez en Río Paucerna leven de reuzenotters en de roze rivierdolfijnen. De reuzenmiereneter, de zeldzame gemaande wolf, moerashert en nandoe leven in de uitgestrekte laaglanden in het oosten van het park. Er komen acht apensoorten voor, waaronder zwartstaart penseelaapje, zwarte slingeraap en zwarte brulaap. Tijdens nachtelijke boottochten verblijven rond de rivieren en stranden de zwarte kaaiman, de yacarekaaiman en de cuviers gladvoorhoofdkaaiman. Daarnaast zijn er slangen zoals anaconda, boa constrictor en waterschildpadden zoals arrauschildpad en zwarte moerasschildpad. Zeldzame en speciale vogels zijn onder andere jacinta papegaai, palmarito-lijster die endemisch is. Tevens zijn er zeven arasoorten, 20 papegaaiensoorten, multigekleurde tanagers, vele toekans en zeldzame vogels zoals pompadour cotinga, Amazone parasolvogel, hoatzin en de harpij.

Het park bevat diverse belangrijke boomsoorten waarvan het hout commercieel belangrijk is zoals mahonie, eik, ceder, rubberboom, diverse palmsoorten zoals asaí of palmito. Daarnaast zijn er 110 orchideeënsoorten en typische bloemen die in de cerrado groeien.