Vooral de kleine markten op het platteland lijden onder de opkomst van de supermarkten, de supermercados, van merken als Aldi, Intermarché, Jumbo, Lidl en de vertrouwde Hollandse Spar. Bekende Portugese ketens zijn Minipreço, Modelo, Continente, Pão de Açúcar en Pingo Doce. Een aantal daarvan is overigens in buitenlandse handen. In het noorden van Portugal is Bolama een bekende supermarktketen.

Supermarkten zijn vaak aan de rand van een stad te vinden in een zogenoemde Centro Commercial.

Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat

Portugezen hebben een ander eetpatroon dan wij gewend zijn. In de toeristenhotels zult u daar weinig van merken. Voor de rest kunt u daar in meegaan, maar dat hoeft natuurlijk niet. Kijk ook op Portugal culinair.

Ontbijt

Het Portugese ontbijt stelt niet veel voor. Natuurlijk krijgt u in de grote hotels aan de kust een compleet ontbijtbuffet voorgeschoteld, maar thuis zal het gemiddelde Portugese gezin eten wat men u in een klein pension of bed & breakfast voorzet: een paar sneeën brood, een croissantje, een paar zoete broodjes of cake, wat marmelade. En koffie, veel koffie.

Lunch

Een stevig ontbijt past niet in de mediterrane leef- en eetcultuur. Echter wordt er bij de lunch flink uitgepakt. Die valt in Portugal zo tussen 12 en 1. Thuis komt er dan een warme maaltijd op tafel bestaande uit een aardappel- of rijstgerecht met vis, vlees of kip. Op het platteland neemt men voor de lunch meer de tijd, terwijl in de grote steden de bedrijfsklok dwingt tot wat snellere alternatieven als een flink bord stevige soep met brood, een omelet of- in toenemende mate - fastfood.

Diner

De Portugezen gaan ’s avonds doorgaans niet eerder dan een uur of acht aan tafel. Daarbij draait alles om vlees, vis of kip (carne, peixe ou frango). Gedroogde kabeljauw (bacalhau) is een bekend Portugees gerecht. En sardientjes (sardinha) niet te vergeten. Populair is ook kip met piri-piri.

Varkensvlees (carne de porco) en orgaanvlees (tripas) behoren ook tot het vaste menu van de doorsnee Portugees. Kalfsvlees (vitela), entrecote (lombo de vaca assada) of biefstuk (bife) komen in het gemiddelde Portugese huisgezin veel minder vaak op tafel.

Wanneer je door een Portugese supermarkt dwaalt of over een lokale dagmarkt, valt direct op dat het aanbod van groente en fruit veel minder is dan je zou verwachten. Maar Portugal moet het van zijn export hebben, dus blijft er weinig over voor de lokale markt. Thuis staat er bij het gemiddelde Portugese gezin doorgaans dan ook maar weinig groente op tafel. Dat beperkt zich tot wat tomaten, uienringen,wat bladsla en zwarte olijven.

Bij het eten wordt naast mineraal water vrijwel altijd wijn gedronken. Het liefst de betere wijnen uit de Alentejo, maar meestal de goedkopere en lichte Vinho Verde (groene, d.w.z. jonge wijn), vooral bij de lunch. Of een biertje (cerveja).

Koffie

Hoewel Portugal in de 19e eeuw enige tijd onder Brits bestuur heeft gestaan, is van de Angelsaksische gewoonte overmatig thee te drinken weinig terug te vinden. De Portugezen zijn koffiedrinkers. Dat is boffen voor de grote koffieketens als Starbucks en CoffeeCompany (Douwe Egberts). En de vele Portugese klonen die zich in de grote steden en langs de zuidkust stevig hebben ingegraven.

De bijna oneindige variëteiten die zij schenken zult u bij de Portugezen thuis of in de dorpen op het platteland niet tegenkomen. Daar beperkt de koffiekeuze zich tot een café solo, een klein kopje zwarte koffie, een café cortado, een grote espresso met een klein beetje melk, of een café con leche, een espresso met véél melk.

Vaak wordt bij de koffie een glaasje port geschonken dat immers een dessertwijn is; in de Noord-Europese landen is port eerder een aperitief. Of een likeurtje. Daarvan zijn er tientallen soorten en smaken. Likeur (licor) wordt ook wel aangeduid met aguardente, wat letterlijk ‘brandend water’ betekent, maar ‘brandewijn’ is een betere vertaling. Licor Beirão bijvoorbeeld, is een kruidenlikeur, Brandymel een honinglikeur.

Vegetarisch

In de grote supermarkten, zeker in de toeristengebieden en de grote steden, zijn na enig zoeken vleesvervangers te vinden. Steeds meer restaurants hebben ook vegetarische gerechten op het menu staan, maar daar moet je je niet te veel van voorstellen, net als in Nederland. Er zijn echter prima gespecialiseerde vegetarische restaurant, ook buiten Lissabon en Porto. Een goed startpunt is www.happycow.net.