Nationale parken en wildreservaten
Veel toeristen bezoeken Uganda om te kunnen genieten van het wild dat daar in grote verscheidenheid in diverse parken en reservaten leeft. Ongeveer 5% van het land is aangewezen als nationaal park (n.p.) Het onderscheid dat gemaakt wordt tussen een nationaal park en een wildreservaat (wildlife reserve w.r.) heeft in feite uitsluitend betrekking op de status waar het verkeert. Een n.p. is beter toegankelijk gemaakt dan een w.r., de mogelijkheden voor safari’s zijn groter. Uganda telt tien nationale parken. Er zijn twaalf, min of meer officiële wildreservaten, enkele ervan zijn in de eerste plaats interessant vanwege de bebossing. Enige van die gebieden hebben een daaraan aangepaste naam: forest reserve (f.r.). De totale oppervlakte van de nationale parken bedraagt ruim 11.000 km2. Over de wildreservaten zijn geen exacte gegevens voorhanden. Sommige gebieden zijn al duidelijk ingericht als wildreservaat, andere zijn wel als zodanig aangewezen maar nog geheel onontgonnen.
Voor parken en reservaten moet een toegangsprijs worden betaald, die overigens weer ten goede komt aan de (verdere) ontwikkeling van het gebied. De toegangsprijs wordt berekend voor een etmaal. Blijft u evenwel in het park overnachten, dan wordt hiervoor veelal een extra bedrag berekend. Er moet betaald worden in harde valuta, hetgeen in Uganda overeenkomt met USD of euro’s. Voor een toegangsbewijs bent u minimaal zo’n 25 euro per persoon per etmaal kwijt. Er bestaan kinderkortingen, doorgaans betaalt een kind 6 tot 10 euro. Voor de auto moet ook betaald worden, terwijl gidsen en dragers u eveneens per dag een bedrag in rekening zullen brengen. Als u gebruikmaakt van een landingsstrip in het park (hoewel dit slechts op zeer beperkte schaal mogelijk is) betaalt u landingsrechten. De prijzen zijn niet voor alle parken en reservaten gelijk. Wilt u deelnemen aan een tocht naar de berggorilla’s dan dient u rekening te houden met een prijs van minimaal 375 euro per persoon.
De hoeveelheden wild zijn niet zo groot als bijvoorbeeld in Tanzania of Kenia, dat heeft zo z’n oorzaak. Gedurende de burgeroorlog in Uganda in de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw zijn talloze wilde dieren afgeschoten. Ook de infrastructuur liep zeer grote schade op. Gedurende de laatste decennia is dat allemaal wel weer hersteld, de dieren hebben echter meer tijd nodig en sommige, zoals de neushoorn, zijn waarschijnlijk voor altijd uit de parken verdwenen. Dat had dan weer een andere oorzaak: stropers, die ook bijna kans zagen om de berggorilla’s te doen uitsterven. Bijna, want dankzij een geweldige inspanning van de Uganda Wildlife Authority begint het aantal berggorilla’s weer langzaam toe te nemen.
Eigenlijk vormen de neushoorns een verhaal apart. Uit de wildparken is het dier geheel verdwenen. Men is echter sinds juni 2005 bezig om deze kolossen terug te plaatsen in de parken. De eerste twee (witte) neushoorns kwamen uit Kenia, de laatste uit Florida in augustus 2006, maar het programma loopt door. Uiteindelijk wil men een populatie bereiken van 15 tot 20 exemplaren uit diverse delen van de wereld. Daarmee gaat een fokprogramma van start dat uiteindelijk moet leiden tot de terugkeer van de neushoorn in de parken. Voorlopig worden alle dieren opgevangen en ondergebracht in het 7000 hectare grote Ziwa Rhino Sanctuary. In 2009 werd hier de eerste baby neushoorn geboren.
Al zijn de hoeveelheden wild dan nog minder groot dan in de genoemde buurlanden of bijvoorbeeld Zuid-Afrika, de verscheidenheid doet er niet voor onder. Wat dat betreft is Uganda inmiddels weer het tweede land in Afrika en het 9e ter wereld. Er zijn ongeveer 350 verschillende diersoorten in Uganda, waarvan er ruim 130 tot de grotere soorten gerekend worden. De kleinere diersoorten komen dus ook in grote hoeveelheden voor. Zo zijn er ruim 70 ratten- en muizensoorten en maar liefst 95 verschillende soorten vleermuizen.
Ook vogelliefhebbers trekken graag naar Uganda. De helft van alle vogels die in Afrika huizen is in Uganda te vinden. Er zijn meer dan 1000 verschillende soorten waargenomen, waarvan er al zo’n 150 uitsluitend in Uganda voorkomen. Daarnaast zijn er vele vogelsoorten die ook in omringende landen voorkomen, maar daar vanwege de ontoegankelijkheid van de gebieden niet te bewonderen zijn.
Lager bij de grond leven honderden soorten hagedissen en slangen. De hagedissen blijken trouwe metgezellen. Overal waar u komt, zelfs op uw hotelkamer vindt u ze. Een bijzonder grote hagedis, de nijlkrokodil, zult u daar zeker niet aantreffen. Hun aantal loopt snel terug als gevolg van het feit dat er op uitgebreide schaal jacht op gemaakt wordt. In de waterrijke parken komen ze evenwel nog in grote hoeveelheden voor. Bij een bezoek te voet aan een park hoeft u er zich geen extra zorgen over te maken dat u door een slang gebeten zou kunnen worden. Goed schoeisel is één, de wetenschap dat de gehele slangenpopulatie uiterst schuw is, is een prettige gedachte.
Het hoofdkwartier van de organisatie die belast is met de exploitatie van en het toezicht op de nationale parken, de UWA (Uganda Wildlife Authority) heeft zijn postadres in Kampala (zie bij: Overzicht parken en reservaten hierna). Meer gedetailleerde informatie is daar altijd voorhanden. U moet er ook zijn om een deelnamebewijs te bemachtigen voor een van de tochten naar de berggorilla’s, tenzij uw touroperator dat voor u regelt.
De UWA zag het levenslicht in augustus 1996 als samenvoeging van onderdelen van een tweetal overheidsinstellingen: The Uganda National Parks en het Game Department. Het beheert 10 nationale parken, 12 reservaten en 14 gebieden waarin veel wild een thuis heeft gevonden maar waar nog geen vaste afspraken over zijn gemaakt. De UWA wordt gecontroleerd door een commissie van toezicht die onder voorzitterschap staat van de minister die speciaal met de zorg voor het wildleven in Uganda is belast.
De parken in het land mogen dan wat minder in aantal en oppervlakte zijn, de kans dat u er massa’s toeristen tegenkomt is eveneens uitgesloten. Er is een aantal standaardregels waar u zich aan dient te houden als u een park of reservaat bezoekt. Ze zijn gebaseerd op de veiligheid van de bezoeker en de bescherming van het park met alles wat daarin leeft en groeit.
De parken zijn geopend van 06.00 uur tot 19.00 uur (van zonsopgang tot zonsondergang), in enkele gevallen kunt u er op daarvoor aangewezen plaatsen overnachten. De maximumsnelheid bedraagt 40 km per uur, maar wilt u echt kunnen genieten dan is deze snelheid veel te hoog. Als u met de auto door het park rijdt: claxonneren is niet toegestaan en het verlaten van de (min of meer) gebaande wegen evenmin.
Informatie over de parken, plattegronden, e.d., maar ook afwijkende regels, openings- of sluitingstijden worden bij de receptie meegedeeld, zijn daar aangeplakt of worden u ter hand gesteld. U kunt nooit een beroep doen op onwetendheid. Bij een bezoek aan een park is er maar één persoon aansprakelijk… inderdaad: de bezoeker.
- het meenemen van een vuurwapen of munitie is niet toegestaan
- roken is niet altijd verboden maar wees voorzichtig met vuur. Vooral in de droge tijd is een brand snel ontstaan; en áls u aan uw verslaving toe moet geven, doof de sigaret zorgvuldig!
- het aanleggen van open vuren is alleen toegestaan op de plaatsen (campings) die daarvoor zijn aangewezen
- honden worden niet toegelaten
- het achterlaten van afval is strafbaar – gebaande wegen en paden mogen niet worden verlaten – er mag geen overbodig lawaai worden gemaakt – blijf als groep bij elkaar – eet alleen in de auto of in het onderkomen, tenzij een gids anders aangeeft – zorg ervoor dat etenswaren goed zijn opgeborgen en verwijder alle resten of verpakkingsmaterialen – sluit alles goed af – veel dieren zijn aan mensen gewend, de vertrouwensrelatie tussen mens en dier is echter gemakkelijk te verstoren – houd een minimale afstand van vijf meter tussen u en de dieren – neem kennis van instructies bij de entree van het park of het reservaat – soms krijgt u aanvullende instructies van de u begeleidende parkwachter – verlaat de kampeerplaats nooit alleen om een stukje te wandelen – verlaat nooit een voertuig zonder toestemming – ga nooit te voet een park of reservaat in zonder gewapende begeleider wanneer niet duidelijk vermeld is dat dit zonder gevaar kan – ‘neem niets mee dan een foto, laat niets achter dan een voetafdruk’.
Enkele algemene regels voor parken en reservaten
In sommige parken, zoals in het Mgahinga National Park worden aanvullende regels en voorschriften gegeven. De grondregels en aanbevelingen zoals die voor elk park en elk reservaat gelden zijn in grote lijnen de volgende: - het is streng verboden om de dieren op te jagen, te verjagen of op enige andere manier te storen- het meenemen van een vuurwapen of munitie is niet toegestaan
- roken is niet altijd verboden maar wees voorzichtig met vuur. Vooral in de droge tijd is een brand snel ontstaan; en áls u aan uw verslaving toe moet geven, doof de sigaret zorgvuldig!
- het aanleggen van open vuren is alleen toegestaan op de plaatsen (campings) die daarvoor zijn aangewezen
- honden worden niet toegelaten
- het achterlaten van afval is strafbaar – gebaande wegen en paden mogen niet worden verlaten – er mag geen overbodig lawaai worden gemaakt – blijf als groep bij elkaar – eet alleen in de auto of in het onderkomen, tenzij een gids anders aangeeft – zorg ervoor dat etenswaren goed zijn opgeborgen en verwijder alle resten of verpakkingsmaterialen – sluit alles goed af – veel dieren zijn aan mensen gewend, de vertrouwensrelatie tussen mens en dier is echter gemakkelijk te verstoren – houd een minimale afstand van vijf meter tussen u en de dieren – neem kennis van instructies bij de entree van het park of het reservaat – soms krijgt u aanvullende instructies van de u begeleidende parkwachter – verlaat de kampeerplaats nooit alleen om een stukje te wandelen – verlaat nooit een voertuig zonder toestemming – ga nooit te voet een park of reservaat in zonder gewapende begeleider wanneer niet duidelijk vermeld is dat dit zonder gevaar kan – ‘neem niets mee dan een foto, laat niets achter dan een voetafdruk’.
Algemene informatie
Rondreizen
Tijdens deze avontuurlijke rondreis door Uganda ontdekken we het groene hart van Afrika. Wie vroeger graag de verhalen van Tarzan las, moet...
Rondreizen
Deze unieke rondreis door Uganda en Rwanda kan je eigenlijk niet aan je voorbij laten gaan. Ontdek de schoonheid van de vele...
Rondreizen
Tijdens deze unieke natuurreis door Uganda ontdek je het groene hart van Afrika onder begeleiding van biologe Iris. Door met een bioloog...