Burgos telt 180 duizend inwoners en werd in 884 als burcht gesticht. In de loop van de 12e eeuw werd de uit zijn krachten gegroeide vesting niet alleen hoofdstad van het prille koninkrijk Castilië en León. De stad ontwikkelde zich ook als belangrijkste handelsstad in dit deel van Spanje. In de Middeleeuwen maakten de schapen- en wolgildes er de dienst uit en werd er de eerste Spaanse handelskamer gesticht, de Casa de Contracion.

Tijdens de Spaanse onafhankelijkheidsoorlog (1808-1814) trof de Engelse bevelhebber Wellington slechts een door de Fransen verwoest en geplunderd Burgos aan. Een deel van de geroofde kunstschatten werd later in de privécollectie van Napoleon teruggevonden.

In 1936 formeerde Franco in het stadsklooster Las Huelgas zijn junta. Ook stichtte hij er de fascistische Falange. Burgos bleef regeringszetel tot maart 1939 toen de Spaanse regering definitief werd verplaatst naar Madrid.

Het moderne Burgos heeft zijn oorspronkelijke zuidelijke begrenzing, de Río Arlanzon, allang geleden achter zich gelaten; de rivier deelt de stad tegenwoordig in tweeën. Het oude stadscentrum, de Barrío Alto, ligt op de rechter oever van de rivier. Met zijn smalle straatjes, besloten pleinen, trappen en steegjes kronkelt het zich wellustig om een van Spanje's mooiste kathedralen.

De stad zet zich op de linker oever van de rivier voort. Dit zuidelijke stadsdeel is zich pas in de 16e en 17e eeuw gaan ontwikkelen en heeft met de mooie Plaza de Vega een eigen centrum. De zuidelijke begrenzing van de oude stad wordt globaal gevormd door de spoorbaan waarachter het moderne Burgos in hoog tempo uitwaaiert. In het westen van de stad ligt het eerder genoemde klooster Las Huelgas, nog steeds een belangrijke schakel in de kruisweg naar Santiago de Compostela.

Bezienswaardigheden

De gotische Kathedraal van Santa María (Catedral de Santa María) is in grootte de derde in Spanje, na die van Sevilla en Toledo. Het is een van de beste voorbeelden in de Spaanse bouwkunst van de overgang van de Franse en Duitse gotiek naar een meer Spaanse variant daarop. Reden genoeg om er zuinig op te zijn. Maar in Spanje heeft het behoud van cultuurgoed pas de laatste decennia aandacht gekregen. Na tientallen jaren te zijn verwaarloosd, is de restauratie van het kerkgebouw pas ter hand genomen nadat het in 1984 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO werd geplaatst.

Met de bouw van de Santa María is in de 13e eeuw begonnen. Het was een initiatief van koning Ferdinand lll en de destijds Engelse bisschop van Burgos. Hoewel de bouw, die duurde tot 1576, onder leiding stond van Franse bouwmeesters, vind je toch vooral de invloed terug van de uit Keulen afkomstige architect Francisco de Colonia. Hij tekende voor de 90 meter hoge, opengewerkte torens die zo van de Keulse Dom afkomstig lijken te zijn. De Spaanse bouwmeester Diego de Siloé ontwierp de noordzijde van dit immense bouwwerk en nam ook een groot deel van de beeldhouwwerken in het interieur voor zijn rekening.

In de 16e en 18e eeuw is er veel aan de kerk veranderd zodat het gotische karakter hier en daar heeft plaatsgemaakt voor een meer 'Spaanse' sfeer, onder meer door het rijkelijk aanbrengen van mozaïeken, snijwerk en versieringen. De kerk telt maar liefst 15 kapellen waaronder de uitzonderlijk mooi gedecoreerde Capilla del Condestable (15e eeuw) die helemaal achterin de kerk is te vinden. In de kathedraal bevindt zich ook het graf van de legendarische El Cid en zijn gemalin. Deze 11e-eeuwse Spaanse held vond hier pas in 1919 zijn laatste rustplaats.

Tot de omvangrijke kerkschat behoort onder andere het schilderij ‘Maria Magdalena’ van Leonardo da Vinci.

De kathedraal is voor het publiek geopend van maart tot november van 09:30 – 19:30 u.; van november tot maart van 10:00 – 19:00 u. De toegang bedraagt € 7,-; pelgrims betalen € 3,50. www.catedraldeburgos.es

Tussen de kathedraal en de op een heuvel liggende ruïnes van het kasteel, staat de 16e-eeuwse San Nicolás-kerk (Iglesia San Nicolás); vooral het hoogaltaar uit 1505 is een kunstwerk op zich. Wanneer je vanaf de achterzijde van de kathedraal de weg in noordelijke richting volgt, kom je eerst bij de gotische San Estebán-kerk (Iglesia San Estebán) die tussen 1280 en 1350 werd gebouwd, en vervolgens bij het restant van de 11e-eeuwse verdedigingswerken met de Arco de San Estebán, de voormalige stadspoort.

Ten zuiden van de kathedraal, tegenover de brug over de rivier, de Puenta de Santa María, staat de Santa María-triomfboog (Arco de Santa María). Deze triomfboog dateert uit de 12e eeuw; de beeldengroep met de voormannen van de stad, waaronder El Cid, zijn 16e-eeuws.

Het beroemde Vrouwenklooster van Las Huelgas (Monasterio Santa Marla la Real de las Huelgas) ligt in het westelijk stadsdeel en is vanuit het centrum met borden aangegeven. Dit hoofdzakelijk gotische klooster is - zij het slechts gedeeltelijk - te bezichtigen. In de 12e en 13e eeuw was dit de machtigste abdij van Spanje. De nonnen die er wonen en werken behoren tot de cisterciënzerorde.

Het 15e-eeuwse Miraflores-karthuizerklooster (Cartuja Miraflores) ligt drie kilometer ten oosten van Burgos, bereikbaar via de rondweg om de stad, richting Madrid. Het interieur van dit door Colonia gebouwde pantheon voor Karel II en zijn tweede vrouw, Isabel van Portugal, is indrukwekkend. Gil de Siloé en Diego de la Cruz maakten veel van de beeldengroepen. Er is ook mooi Vlaams glazenierswerk te bewonderen.

Evenementen

Veel Spaanse sporthelden, politici en stierenvechters hebben in iedere stad wel een peña of fanclub. Vaak hebben deze een folkloristisch karakter. Op de eerste zondag in juli wordt in Burgos de ‘dag van de peñas’ gehouden, de Día de las Peñas, waar veel van dit soort clubs en verenigingen zich aan het publiek voorstellen.