Met de gletsjer Perito Moreno en de hoofdstad Buenos Aires behoren de watervallen van Iguazú tot de drie mooiste bezienswaardigheden van Argentinië. De rivier Iguazú valt hier zo’n 60 tot 80 m diep in het zogenaamde Paraná Plateau. Dit vormt tezamen 275 watervallen over een breedte van 2700 m. Zij liggen in het nationale park Iguazú, 18 km ten oosten van het stadje Puerto Iguazú. Dit park is ook een paradijs voor vlinder- en vogelliefhebbers. 

Ik zou je zeker aanraden enkele dagen hier te vertoeven. De faciliteiten zijn prima, er zijn goede excursies en alles is makkelijk bereikbaar. 

De eerste blanke, die de watervallen zag was de Spanjaard Alvar Nunez Cabeza de Vaca in 1541. Het moet een wonderlijke belevenis voor die man geweest zijn, zo schrijft de geschiedenis. Maar ook vele bezoekers die hier komen krijgen de verrassing van hun leven te zien. Hoe dichter je de watervallen nadert hoe indringender het geluid en geraas van watergekletter wordt. Honderden watervallen van groot tot klein, sommige 70 meter hoog, donderen zo hard neer dat er blijvend een regenwolk hangt. Het indrukwekkendste is de Garganta del Diablo (de keel van de duivel), hier lijkt het alsof het water op oorverdovende wijze naar het diepste van de aarde wordt gezogen. Tientallen watervallen bruisen 90 m diep in een immens grote kloof. Alvar Cabeza de Vaca schreef in zijn dagboek dat er een constante regenbui boven deze waterval hing en door de sterke stroming hij en zijn gezelschap genoodzaakt waren om uit de kano’s te stappen die zij met grote inspanning naar de zijkant konden brengen. 

Hij noemde de watervallen Saltos Santa Maria en later kreeg het de naam van de Guarani-indianen: Iguazú, wat ‘groot water’ betekent. De watervallen van Iguazú behoren na de Angelfalls in Venezuela tot de grootste van Zuid-Amerika. Kenners zeggen dat ze met de Victoria-watervallen in Zimbabwe tot de indrukwekkendste van de wereld behoren. 

Je hebt een Argentijnse en een Braziliaanse kant. De Braziliaanse kant kun je het beste ’s ochtends bezoeken vanwege het licht en het is interessant omdat je vanaf daar een goed totaalbeeld van de watervallen kunt krijgen. Bij een, de Salta Santa Maria, kun je vrij dicht beneden komen via een houten loopplank. Een goed regenpak heb je dan zeker nodig voor deze wandeling (kun je aldaar huren). Een halve dag is genoeg voor deze Braziliaanse kant. 

De Argentijnse zijde is veel groter en je kunt ook heel dicht bij meerdere watervallen komen, ruim tweederde ligt namelijk aan de Argentijnse zijde. Rondom de watervallen worden goede wandel- of safaritochten door het regenwoud georganiseerd. 

Om de drie kwartier gaat er een bus van de terminal van Pto Iguazú naar de ingang van de watervallen, waar een ontvangstcentrum (Centro de Visitantes) is. De eerste bus vertrekt vanuit Pto Iguazú om 7.10 uur, de laatste gaat terug uit het park om 20.15 uur. Het park is in de zomermaanden open van 8-19 uur, in de wintermaanden van 8-18 uur. 

Bij aankomst krijg je een plattegrond van het park en er lopen gidsen rond die je kunt raadplegen of die je kunnen rondleiden. Ga zeker bij de ingang naar het Centro de Interpretación, alwaar je een goed overzicht krijgt van de geschiedenis en de flora en fauna van dit gebied. Bij Centro de Visitantes kun je alle inlichtingen krijgen die je wilt. Met de plattegrond hiernaast zal ik je een overzicht geven van de mooiste en beste plekken aan de Argentijnse zijde. 

Er zijn 3 (wandel)routes die je kunt doen. Circuito Inferior en Isla San Martín, Circuito Superior en Garganta del Diablo. 

Circuito Inferior en Isla San Martín 

De eerste wandeling is naar de Circuito Inferior. Je kunt er naartoe wandelen, maar er is bij het bezoekerscentrum ook een leuk treintje dat je er naartoe brengt (uitstappen bij Estación Cataratas). Volg voor het treinstation de borden Sendero Verde (het groene pad) dan is het nog ongeveer 20 minuten wandelen. 

Deze wandeling leidt je langs enkele mooie watervallen zoals Salto Dos Hermanos en Salto Bosetti. Grotendeels loop je over een houten loopplank naar beneden en kom je vlak bij de verschillende watervallen, omringd door veel tropisch groen en het donderende geluid van al het water dat naar beneden stroomt. Vlak bij Isla San Martín krijg je ook een goed zicht op de Garganta del Diablo, een beter begin van deze trip is niet mogelijk! Beneden heb je de mogelijkheid om met een bootje naar Isla San Martín aan de overkant te gaan. Daar is een strand en een pad dat je naar boven naar de Mirador (uitzichtpost) leidt. Vandaar heb je een perfect uitzicht naar de Garganta del Diablo, en de andere Mirador, Balcon Salto San Martín is ook de moeite waard. Op dit eiland is trouwens de film ‘The Mission’ gemaakt, in 1986, met Robert de Niro. 

Aventura Nautica 

Spectaculair is met een speedboot langs verschillende watervallen te varen en ten slotte te stoppen voor de imposante Garganta del Diablo. Met zwemvest aan raas je 12 minuten lang als een echte rafter langs al dat watergeweld heen. Dit natuurspektakel overdondert je helemaal en laat zien hoe klein wij toch als mens zijn. De afvaart is waar je naar Isla San Martín vertrekt. Je krijgt aldaar een plastic zak voor je spullen (b.v. camera), want je wordt drijfnat! Maar het wordt een onvergetelijke boottrip! Vooral op het einde van de tocht (dat merk je zelf wel)! Terug kun je de wandeling naar Circuito Superior doen.

Circuito Superior 

Met deze wandeling kom je langs bredere watervallen en met de loopplank kun je vrij dicht bij een daarvan komen. Dat is de meest fotogenieke waterval, Salto Bozetti, die ook gebruikt is voor de film The Mission. Hij is vernoemd naar de man, die de watervallen eind 19de eeuw opnieuw ontdekte en de Argentijnen overtuigde van de grote (ecologische) waarde hiervan. Bij Estación Cataratas kun je het treintje nemen naar het spectaculairste deel van het park: Garganta del Diablo. 

Elke 45 minuten vertrekt de trein (el Tren Ecologico) naar Estación Garganta del Diablo. De rit duurt ongeveer 20 minuten. 

Garganta del Diablo 

Het treintje (El Tren de la Selva) brengt je naar de andere kant van de watervallen naar Estación Garganta, alwaar je over een stevige betonnen loopplank vlak voor Garganta del Diablo (de keel van de duivel) kunt komen. Het grote platform hangt iets over deze gigantische watermassa heen, zodat je een fantastisch uitzicht hebt!

Hiervandaan zie je dat het water 80 m naar beneden dondert. Het ‘regent’ er permanent en het mooist is als je in de late namiddag gaat, wanneer de zon wat laag staat en de regenboog te zien is. Vlinders dwarrelen om je heen en als je te lang naar deze donderende watermassa kijkt krijgt je het gevoel ook meegezogen te worden naar het diepste van de aarde. Zes gigantische watervallen vormen dit spektakel. Wat zal Alvar Cabeza de Vaca jaloers op ons zijn, want op deze manier de watervallen van Iguazú bekijken, heeft hij nooit kunnen doen. 

Wat je ook laat in de middag ziet zijn veel vogeltjes in de monding van de waterval die van tijd tot tijd achter de rotswanden duiken. Daar zijn hun nesten en zijn ze veilig. Deze zwarte vogeltjes zijn familie van de zwaluw, vencejos en zijn het symbool van het nationale park. 

Terug kun je ook met een grote rubberboot (van Iguazú Jungle Explorer) en een gids over de rivier. Dit wordt Paseo Ecologico genoemd. Ongeveer een halfuur peddel je met een gids over de rivier langs grote stukken bos, eilandjes, met aan de andere kant het geraas van de watervallen. De gids vertelt je precies waar en welke vogels je kunt waarnemen (bijvoorbeeld de toekans). Het is een en al rust en genieten van de natuur. Nu viel me het pas op dat het water rond de watervallen niet dieper is dan 1,5 à 2 m! 

De afvaart is elke 15 minuten vanaf 9-18 uur. Je komt weer terug, waar je met de trein bent opgestapt. 

Wandelen door het subtropisch regenwoud 

Voor een mooie wandeling door het bos van zeker een paar uur, raad ik je de Sendero Macuco (of Yacaratía) aan. Voor liefhebbers van planten, bomen, insecten en vlinders is deze tocht een must. Het beste is om deze wandeltocht ’s ochtends vroeg of eind van de middag te maken, niet alleen om de hitte te vermijden, maar omdat je dan de meeste dieren kunt waarnemen. Het is een smal pad, omringd door huizenhoge bomen. Het is soms wat modderig en af en toe al overwoekerd door lianen of omgevallen bomen. Regelmatig word je verwelkomd door enorm grote leguanen van bijna twee meter lang. Of je wordt omringd door tientallen prachtige vlinders of insecten. Er zijn vlinders bij die het geluid van een klapperpistool nadoen, vlinders die licht geven en als je niet steeds afgeleid wordt door allerlei vreemde vogelgeluiden, zie je soms enorm grote mieren voor je voeten lopen die stukjes hout versjouwen. Een en al bedrijvigheid tijdens je wandeling. 

Ook voor jou, want op het einde van het pad moet je vrij steil naar beneden afdalen. Het is glibberig, benauwd en donker door het dichte bos, maar je krijgt de mooie waterval Salto Arrechea te zien en een uitzicht over de Iguazú-rivier met zijn rode oevers en uitgestrekte bossen eromheen. Hier kun je je lekker verfrissen bij de waterval, want de hitte is drukkend. De totale lengte is heen en terug 6 km. Het kan ook gebeuren dat je hoog in de bomen een familie (kleine) apen ziet eten. Ze zullen geen contact met je zoeken. Sendero Macuco begint niet ver van Centro de Visitantes. 

Een andere goede excursie is Gran Aventura. Je gaat met een grote open truc zo’n 8 km door het ongerepte woud naar Puerto Macuco aan de Río Iguazú. De gids legt je duidelijk alles uit over flora en fauna in dit gebied, daarna ga je per rubberboot over de rivier naar de Garganta del Diablo en terug langs verscheidene watervallen, zoals de mooie Salto San Martín. Ruim een uur genieten, nat worden en spektakel! 

Je kunt boeken bij Centro de Visitantes en bij het bureau Iguazú Jungle Explorer. Vertrek elk uur vanaf 9-17.45 uur. 

Expediciones Explorador heeft enkele goede excursies, maar meer voor de natuurliefhebber. Zo zijn er excursies door het regenwoud waar de flora en fauna wordt uitgelegd. Je reist met een open jeep en stopt (veelvuldig) onderweg alwaar de gids je uitleg geeft over de planten, bomen en de dieren, die daar leven of te zien zijn. Voor vogelliefhebbers is de excursie ‘birdwatching’ aan te raden. Je gaat met een ervaren ornitológico op pad en alle benodigdheden (verrekijkers etc.) worden geleverd. 

Expediciones Explorador zit in Puerto Iguazú in Perito Moreno 217 1ste etage “B” of in lokaal 16, in de Galería Arcade bij het Sheraton Hotel Iguazú bij de watervallen. 

Is het volle maan dan organiseert het park ‘moonlight’ wandelingen. Vooral bij geliefden erg in trek. Kijk eens op de kalender als je hier bent. 

De Braziliaanse kant 

Parque Nacional Foz do Iguaçu is de Portugese benaming van het nationale park aan de Braziliaanse kant en wat je zeker moet bezoeken. Hier krijg je het mooiste uitzicht over de watervallen en je kunt vrij dicht bij een enorme waterval komen, Salto Floriano, via een loopplank (pasarela). 

De bus uit Foz do Iguaçu stopt bij de ingang van het park waar een mooi modern bezoekerscentrum is voor alle informatie en een plattegrond. Daarvandaan vertrekt om de 10 minuten een shuttlebus, die je naar de watervallen brengt. 

Voor het Hotel dos Cataratas, met zijn koloniale uitstraling, heb je een platform en een spectaculair uitzicht over de watervallen. Je wordt al meteen verwelkomd (en lastiggevallen, want ze willen steeds wat te eten hebben) door grappige diertjes, een soort beertje met een lange spitse snuit; Coati (Nasau nasau) worden ze genoemd. 

Dit is de start van een mooie wandeling. Je neemt het wandelpad naar beneden en er zijn onderweg platforms om te genieten van het uitzicht, want dat is adembenemend. Je komt vanzelf uit bij Salto Floriano, het begin van de Garganta del Diablo, maar dan aan de andere kant. Dit is het mooiste gedeelte aan de Braziliaanse kant. 

Rondom deze enorme waterval is het één continu regengordijn van minuscule kleine drupjes. Want je wandelt langs een immens groot watergeweld, je wordt kletsnat en het is moeilijk foto’s te nemen, maar wel indrukwekkend. Er is ook een lift naar boven bij de Salto Floriano, waar je een prachtig beeld over de watervallen krijgt. Daar is ook Porto Canoas, een complex waar een grote souvenirwinkel is, restaurants en een breed terras met uitzicht over de rivier. Bij het restaurant Porto Canoas kun je heerlijk lunchen. Terug kun je weer met de shuttlebus. 

Bij de busterminal in Puerto Iguazú vertrekt elke 20 minuten een bus naar de stad Foz do Iguaçu aan de Braziliaanse kant, 28 km van de watervallen. Deze bus stopt bij de busterminal (Terminal Urbana), alwaar je de bus ‘Parque Nacional’ kunt nemen.De laatste bus terug van de watervallen naar Foz gaat om 18 uur.

TIP:Je kunt ook informeren in de Argentijnse bus waar, na de grensovergang, de Braziliaanse bus naar de waterval stopt. Daar kun je dan uitstappen zodat je wat meer tijd wint en niet helemaal naar Foz do Iguaçu hoeft te gaan. 

De flora en fauna van het nationale park Iguazú

Kenmerk van tropische wouden is de aanplant van veel bomen, maar geen grote verschillen in soorten. In dit park is het anders, zo ook aan de Braziliaanse kant. Want je ziet bijvoorbeeld op een halve hectare zo’n 120 soorten bomen, terwijl normaal er in dit soort bossen zes tot zeven zijn. Loop je enkele kilometers, dan tref je pas weer dezelfde boomsoort aan, dat maakt dit park zo uniek. De meeste bomen zijn 20 tot 30 m hoog. Veelvoorkomende bomen zijn: de lapacho met roze en gele bloemen, de pino paraná, die op de auracariaboom lijkt. Deze kan honderden jaren oud worden en groeien tot 40 m hoogte. De palo rosa, wordt ook wel de ‘ijscoboom’ genoemd, want de olie van de zaadjes wordt gebruikt voor het bereiden van ijs. Een aparte boom is de ibapoí, een soort vijgenboom. 

Totaal zijn er zo’n 2000 verschillende struiken, planten en boomsoorten geregistreerd. Het nationale park is natuurlijk het paradijs voor vlinders en vogels, zo’n 400 verschillende soorten, waarvan de toekan, de vliegende banaan wordt hij wel spottend genoemd, de beroemdste is. De meeste vogels zijn overdag nauwelijks te zien, net zo min als de tapirs, krokodillen en kleine apen die er leven. Dat komt deels door de hitte en het hoge vochtigheidsgehalte (90%). De kolibries, spechten en vooral de boyero’s daarentegen zijn wel de hele dag actief. Deze laatste zie je en hoor je overal. Het zijn zwarte vogels met een rode staart. Ze zijn enorm beweeglijk en bouwen hun nesten als een soort rieten mandje in de palmbomen, bovendien krijsen ze enorm.