Binnenkort naar Gesteenten en IJstijden?

Gesteenten en IJstijden

Finland behoort geologisch gezien tot de oudste delen van het Europese continent. De ondergrond bestaat voor het grootste deel uit hard oergesteente: graniet, gneis en kwartsiet, gesteenten uit het Precambrium met een ouderdom van 1 tot 2 miljard jaar. Deze gesteenten vormen het Baltische schild, een restant van het oercontinent Pangea. In de lange aardgeschiedenis zijn hier gebergten ontstaan en weer geheel afgesleten door erosie. Later, tijdens het Siluur, werd aan de westkant van dit Baltische schild een lang gebergte gevormd, het Caledonisch gebergte. Het huidige Scandinavische gebergte langs de grens met Noorwegen vormt het restant van dit oude gebergte. Slechts een klein stukje van de noordwestelijke arm van Fins Lapland maakt deel uit van dit Scandinavische gebergte. Hier ligt ook de hoogste berg van Finland, de Halti (1328 m).

IJstijden en gletsjers

Hoewel de Finse gesteenten tot de oudste op aarde behoren, is het grootste deel van het huidige Finse landschap pas in de laatste ‘seconden’ van de aardgeschiedenis ontstaan, tijdens een lange periode met ijstijden. Gedurende de laatste 1 miljoen jaar hebben ijstijden en gletsjers hun stempel gedrukt op heel Scandinavië. In een afwisseling van glacialen en interglacialen zijn er vijf ijstijden opgetreden, waarbij er uitgestrekte ijskappen ontstonden. In Finland groeiden de gletsjers vanuit het noorden aan. Later kwam het centrum van de ijskap boven de Botnische Golf te liggen, en bereikte de ijsbedekking een dikte van 3 kilometer. Gletsjertongen hebben als enorme graafmachines het land uitgeslepen. Het hoogtepunt van de laatste ijstijd (Weichselien) was 40.000 jaar geleden. Ongeveer 10.000 jaar geleden kwam er een einde aan deze ijstijd en begonnen de gletsjers te smelten en rond 8000 jaar geleden waren de grootste delen van Finland weer ijsvrij (en trokken de eerste mensen het gebied binnen). In Finland zijn nu geen gletsjers meer aanwezig.