Na de komst van Hollandse kolonisten legde hij in de 17e eeuw het loodje maar leeft in de 21e eeuw voort in de Mauritiaanse toeristenindustrie. Hij treedt daar op in stripverhalen en prentenboeken en is te zien op T-shirts, serviesgoed, kaartspelen en placemats. Het dier is bovendien uitgegroeid tot icoon van verdwijnende flora en fauna over de hele wereld als gevolg van menselijke interventie.

Onbekend met natuurlijke vijanden waren de dodo’s in het geheel niet bang voor mensen. Ze vormden een gemakkelijke prooi voor hongerige zeelui, die het dodovlees overigens helemaal niet zo lekker vonden. Niet voor niets gaven ze het dier de naam ‘walgvogel’. Alleen het borstvlees was na lang koken nog enigszins te eten.

Zonder enige scrupules verhalen de zeevaarders van het doodknuppelen van dodo’s en andere vogels. De dieren werden meteen gebraden en opgegeten of gerookt of gezouten meegenomen als reservevoedsel tijdens lange zeereizen. Een enkel levend exemplaar bereikte Europa om daar als curiositeit op jaarmarkten tentoongesteld te worden. Voor de achtergebleven dieren werd het leefgebied steeds kleiner evenals de beschikbaarheid van zoet water.

Nog geen honderd jaar na zijn ontdekking was het gedaan met de dodo; het laatste levende exemplaar werd gezien in 1681. Iets later verdwenen ook twee neefjes van de dodo, de kluizenaar of solitaire op Réunion (Raphus solitarius) en een gelijknamige vogel op Rodrigues (Pezophaps solitarius).

Afbeeldingen van de dodo

Ons beeld van de dodo is vooral gevormd door vele fantasierijke 17e-eeuwse afbeeldingen, veelal kopieën van kopieën en gebaseerd op weinig nauwkeurige beschrijvingen van zeelui. Deze waren meer gericht op de culinaire aspecten van de dodo dan op zijn levenswijze.

Van de dodo’s die Europa bereikten werden enkele exemplaren opgezet en in musea geplaatst. De kwaliteit ervan was slecht – men realiseerde zich niet welk een uniek materiaal men in handen had. In 1755 belandde de laatste opgezette dodo op de vuilnisbelt van een museum in Oxford. Een wakkere medewerker wist nog een kop en een voet te redden, de rest werd verbrand. Aan de hand van deze en andere overblijfselen maakten museumcurators replica’s van de dodo. De exemplaren in musea van nu zijn dus niet opgezet maar namaak. Een reconstructie met ganzenveren is bijvoorbeeld te zien in het Natural History Museum in Port Louis op Mauritius.

In Nederland kun je een dikke dodo bekijken in het Museon in Den Haag en een slankere, waarschijnlijk meer natuurgetrouwe versie in het Zoölogisch Museum van Amsterdam. De mooiste artistieke interpretatie van de dodo is misschien wel de tekening van de hand van Cornelius Saftleven (1638), ondergebracht in de collectie van Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam.

Lees hier meer over achtergronden van de dodo.