African National Congress behaalde ruim 62 procent en kreeg een ruime meerderheid in de National Assembly. Dit bleek vier procent te weinig om de grondwet te herschrijven. Op 9 mei 1994 werd Nelson Mandela benoemd tot president van Zuid-Afrika. Deze feestelijke gebeurtenis vond plaats bij de Union Buildings in Pretoria en werd bijgewoond door een groot aantal wereldleiders. Thabo Mbeki en Frederik Willem de Klerk werden benoemd tot vice-presidenten. President Mandela en zijn regering verklaarden nationale verzoening topprioriteit.

Benoeming Truth Commission & Amnesty Committee (Zuid-Afrika)

Binnen het kader van nationale verzoening werd Truth Commission & Amnesty Committee (TRC) geïnstalleerd. Truth Commission luisterde naar menselijke ervaringen gedurende Apartheid, trachtte deze waarheidsgetrouw te analyseren. Ook probeerde deze commissie partijen te verzoenen. Amnesty Committee behandelde amnestieverzoeken van de personen die Truth Commission de waarheid over hun misdaden hadden verteld. Bij de sluiting van Amnesty Committee in 2001 bleek dat de overgrote meerderheid van de amnestieverzoeken was afgewezen.

Voortdurende ernstige chaos

De keerzijde van de medaille waren de veranderingen die leidden tot grote onzekerheid. Voedsel hamsteren door onduidelijk economisch beleid was hiervan het resultaat, net zoals emigratie en corruptie. (Veelal) blanke Zuid-Afrikanen vreesden het nieuwe Zuid-Afrika en verwachtten overgang naar een éénpartijstaat.

Verkiezingen van 1999: Thabo Mbeki volgt Nelson Mandela op

President Mandela ambieerde geen tweede termijn en werd als eerste kandidaat van African National Congress opgevolgd door Thabo Mbeki. De Klerk had inmiddels zijn vertrek uit de politiek aangekondigd. De verkiezingen vonden plaats op 6 juni en leidden tot een nieuwe African National Congress-overwinning (ruim 66 procent). Democratic Party kreeg bijna tien procent, Inkatha Freedom Party ruim acht procent en New National Party (multi-etnische opvolger van National Party) bijna zeven procent.

Beleid van Thabo Mbeki (eerste termijn)

President Mbeki nam afstand van Mandela’s verzoeningskoers, bekritiseerde de TRC van Desmond Tutu, voerde stabiel (‘pro-business’) beleid en maakte ‘African Renaissance’ hoeksteen van zijn beleid. Volgens hem was het tijd voor nieuw vertrouwen en Afrika ontdoen van ‘slaafse’ mentaliteit. Ook werd onder Mbeki Aidsontkenning omhelsd, waardoor (mede door toedoen van traditionele geneesheren en -vrouwen) honderdduizenden Zuid-Afrikanen stierven. Onacceptabele uitspraken van ministers leidden tot wereldwijde irritatie en onbegrip. De exodus van Zuid-Afrikaanse blanken naar Europa, Australië en Noord-Amerika ging voort.

Verkiezingen van 2004: Thabo Mbeki herkozen als president

Thabo Mbeki werd opnieuw benoemd tot eerste kandidaat van African National Congress. De verkiezingen vonden plaats in april 2004 en leidden tot een overwinning van African National Congress (bijna 70 procent). Mbeki’s tegenkandidaat, Tony Leon van Democratic Alliance, kreeg bijna tien procent.

Beleid van Thabo Mbeki (tweede termijn)

Mbeki zette zijn koers voort, die leidde tot onrust en instabiliteit binnen zijn partij. President Mugabe van Zimbabwe werd door Pretoria de hand boven het hoofd gehouden en ministers verdedigden Aidsontekkende theorieën. Aids-remmende middelen werden niet verstrekt, ondanks het feit dat bijna een kwart van de Zuid-Afrikanen deze middelen nodig had om te overleven. Een rechter maakte een einde aan de situatie, waardoor Mbeki en zijn ministers verplicht werden ‘Antiretroviral Rollout Plan’ te starten. In maart 2003 werd het eindrapport van de TRC gepresenteerd. Dit bleef een rustige gebeurtenis als gevolg van slechte samenwerking met de president, die liever rechtspraak had gezien dan amnestie.

Verkiezingen van 2009