Veel van de historie van de stad, maar vooral over de manier waarop men de industrie vorm gaf is terug te vinden in het museum voor volkskunst. Wonder boven wonder: de uitleg is ook in de Engelse taal gesteld. Dat maakt een bezoek aan het museum extra aantrekkelijk.

Troyan is eeuwen vooral belangrijk geweest vanwege zijn strategische ligging. De weg langs de plaats voert naar de Troyan pas die de belangrijkste verbinding vormde tussen de Donau en de Egeïsche Zee. De pas ligt op een hoogte van 1450 meter en is daarmee de hoogste bergovergang in Bulgarije. De pas is zelden druk met verkeer, vooral het zware verkeer maakt liever gebruik van de lagere Shipka pas, ook omdat de wegen daar beter berijdbaar zijn. Dat wil overigens niet zeggen dat de Troyan pas moeilijk te nemen zou zijn, de weg is niet overal even goed maar het aantal haarspeldbochten beperkt zich tot twee.

De berg Bogan (1714 m)

In de nabijheid van de pas bevindt zich de 1714 meter hoge Bogdan, de hoogste piek in dit gebied. Op de top bevindt zich een geweldig monument dat in 1978 werd opgericht ter gelegenheid van het feit dat 100 jaar terug de Turken uit het gebied werden verdreven en het is opgedragen aan de Russische troepen die het er bijzonder zwaar gehad hebben. Honderden soldaten vonden er de dood, niet alleen vanwege het oorlogsgeweld, maar vooral door bevriezing. Het is nu nog slechts een heerlijk wandelgebied met goed aangelegde wegen en paden.

Omdat de pas boven de boomgrens ter plaatse uitkomt heeft men een wondermooi uitzicht over de omgeving, zowel over de Stryamavallei, de Thracische Laagvlakte, als over de Rozenvallei, die u vanuit Troyan nu binnenrijdt. Vergis u niet, de rode velden onder u zijn geen rozenvelden, maar papavers die in grote aantallen tussen het koren groeien.

Klooster van Troyan

In het begin van de 15e eeuw werd het klooster van Troyan gesticht, het op twee na grootste klooster van Bulgarije. De tot het complex behorende kerk kwam pas vier eeuwen later tot stand. Het is echter de kerk die een bezoek aan het complex extra aantrekkelijk maakt. De fresco’s in (en buiten) de kerk zijn namelijk van de hand van Zahari Zograf, de bekendste Bulgaarse schilder van religieus werk. ‘Het laatste Oordeel’, dat zich aan de buitenzijde van de kerk bevindt, wordt algemeen gezien als zijn belangrijkste werk. In de kerk bevindt zich de icoon van de ‘driehandige maagd’, zo genoemd omdat Maria het kind Jezus met drie handen draagt.

In werkelijkheid, aldus de legende, gaat het om de hand van een koopman die onschuldig werd veroordeeld wegens diefstal. Zijn hand werd er afgehakt en hij smeekte Maria om een wonder, hij vroeg haar zijn hand er weer aan te zetten om zo zijn onschuld te bewijzen. Zijn gebed werd verhoord en de magistraten rehabiliteerden hem, wijzend op het wonder dat geschied was. Hij droeg zijn hand op aan Maria, die het geschenk aanvaardde.

Het klooster kreeg ook nog op andere wijze bekendheid. Niemand minder dan Vasil Levski, organisator van het verzet tegen de Turken in dit gebied, kwam de kloosterlingen om medewerking vragen in dit verzet. Hij verbleef er enige tijd. Zoals vele andere kloosters, werd ook het klooster van Troyan de kern van een verzetshaard. Diverse herinneringen aan zijn verblijf en aan het verzet zijn terug te vinden in het kloostermuseum.