Het is een drukke stad met verkeer dat vaak Frans-chaotisch is. Van belang is te weten dat de Montréalers windrichtingen niet helemaal conform het kompas aangeven; hun roos is iets meer naar het oosten gedraaid dan eigenlijk het geval is, waardoor noord tussen het echte noorden en oosten in ligt. Verder komen er door honderd jaar samenvoegen van diverse omringende plaatsen tot één Ville de Montréal nogal eens straten met overeenkomende namen voor. Zo zijn er op twee heel verschillende locaties een Rue Ontario en een Avenue Ontario en ook een Rue Ste.-Catherine en een Chemin de la Côte-Ste.-Catherine.

Ontstaan

Uit archeologische opgravingen is gebleken dat mensen al zo’n drieduizend jaar in dit gebied hebben geleefd. De Franse ontdekkingsreiziger Jacques Cartier was in 1535 de eerste Europeaan die hier arriveerde op zoek naar een westelijke doorvaart naar Azië. Hij trof het inheemse dorp Hochelaga aan, beklom een heuvel die hij ter ere van zijn koning François I voor het gemak maar Mont Royal noemde, en trok vervolgens snel weer verder. Begin zeventiende eeuw kwam de volgende Europeaan, Samuel de Champlain. Hij richtte zich echter vooral op de opbouw van wat nu bekend staat als Ville de Québec (zie ook de pagina's over deze stad; zie hier voor de rest van de provincie Québec). De regio rond de Mont Royal werd pas in 1611 in kaart gebracht. Van Hochelaga was toen geen spoor meer te bekennen.

Place-Royale

De Champlain wilde hier een bonthandelspost vestigen plus faciliteiten voor het lossen van schepen. Hij noemde de plek Place-Royale. In 1642 werd er een missiepost bijgebouwd en werd het Ville-Marie. Tegen 1700 was die naam echter verdrongen door Montréal, waarschijnlijk genoemd naar een Frans religieus instituut met die naam, dat het bestuur van de stad in handen had gekregen. Toen de Britten Montréal in 1760 innamen, telde ze al meer dan zestigduizend inwoners. Bij de vorming van Canada in 1867 was ze de grootste plaats in de nieuwe confederatie en ontwikkelde ze zich tot het economische en financiële centrum van het nieuwe land. Een rol die later werd overgenomen door het Engelstalige en veel meer op Amerika georiënteerde Toronto (Canadese provincie Ontario). Het oude hart van Montréal werd in 1964 uitgeroepen tot nationaal historisch monument. Daardoor en dankzij de wereldtentoonstelling Expo 1967 en de Olympische Spelen in 1976 kon er volop gerenoveerd en gerestaureerd worden.

Métro

Het centrum van Montréal heeft een goed ondergronds treinensysteem, de Métro. Deze komt in de buurt van de meeste toeristische hoogtepunten. Er zijn vier lijnen en bovengronds zijn trein- en busaansluitingen naar voorsteden en buitenwijken. De metrotreinen rijden op rubberbanden tussen ijzeren geleidingsrails, dus niet op ijzeren spoorstaven. Dat maakt het rustig en soepel. Je kunt per rit betalen, voordeliger meerrittenboekjes kopen of een toeristenpas voor één of meer dagen onbeperkt reizen aanschaffen. Komt de metro niet helemaal bij waar je wezen wilt, dan kun je gratis met een bus verder gaan. Daarvoor moet je in het station van vertrek uit een machine een transfer-ticket (correspondance) trekken. Zo’n bonnetje is negentig minuten geldig; de begintijd van die periode staat erop gedrukt. Ga je eerst met de bus en wil je aansluitend met de metro verder, dan moet je aan de buschauffeur zo’n transfer vragen. Hiermee kun je ook overstappen in de bovengrondse treinen naar de buitenwijken.

Ville Souterraine

De Métro maakt deel uit van Montréals ondergrondse stad, Ville Souterraine Réso. Zestienhonderd winkels, tweehonderd restaurants, twaalfhonderd kantoren, twee busstations, tien metrostations, 1615 wooneenheden, zeven grote hotels, de campussen van twee universiteiten, het olympisch park, de eilanden in de Fleuve St.-Laurent, de belangrijkste warenhuizen, veertig banken, dertig bioscopen, drie tentoonstellingsruimtes, een kathedraal en een ijshockeystadion zijn hier in tunnels en ondergrondse bouwwerken met elkaar verbonden. Getallen die natuurlijk ieder jaar kunnen veranderen. Airconditioning en verwarming zorgen voor een aangename temperatuur, zowel in de hete zomers als in de vrieskoude winters. Alle gangen bij elkaar geteld, is dit ondergrondse complex ongeveer 32 kilometer lang. Dat is inclusief de spoorbuizen; het is dus niet allemaal lopend te doorkruisen. De naam Réso verwijst naar het Franse réseau, netwerk. In de 'o' is het logo van de Métro verwerkt. Daarmee wordt aangegeven dat het om een ondergronds netwerk gaat (naar eigen zeggen het grootste ter wereld) dat door metrotunnels met elkaar is verbonden. Bij de toeristenbureaus is een plattegrond verkrijgbaar.

Museumpas

Het aantal musea en andere bezienswaardigheden in Montréal is overweldigend. Met de museumpas Carte Musées Montréal kan gedurende drie dagen naar keuze binnen een periode van 21 dagen in 34 deelnemende musea en attracties worden rondgekeken voor één laag bedrag. Daarbij zijn de belangrijkste toeristisch interessante bezienswaardigheden. Je kunt een pas met of zonder gebruik van het openbaar vervoer onder en boven de grond op diezelfde dagen krijgen. Hij is te koop bij de toeristenbureaus aan 174 Rue Notre-Dame Est, 1255 Rue Peel (niet op zon- en feestdagen) en 567 Rue Ste.-Catherine Est (niet in de weekends). Ook de musea en attracties zelf verkopen ze evenals de recepties van de meeste grote hotels.