Tijdens de Tang werd Guangzhou jaarlijks door duizenden handelsschepen aangedaan; in het oude moslimkwartier dat thans Liwan is, woonde een grote gemeenschap van Arabische handelaren die in exotische waren als parels, rinoceroshoorns en karetschildpadden handelden.

Het aan de Parelrivier (zhùjiïng) gelegen Guangzhou is de hoofdstad van de provincie Guangdong en was het middelpunt van de westerse semi-kolonisatie van China die in de 19e eeuw begon. De twee Opiumoorlogen begonnen beide hier en na jaren van vaak gewelddadige en roerige relaties met het Westen zijn de buitenlanders er nu teruggekeerd onder de auspiciën van China’s economische hervormingen. Onder de hervormingen van Deng Xiaoping werden in het zuiden de eerste Speciale Economische Zones (SEZ) ingesteld, en toen deze economische experimenten een succes bleken, nam Guangzhou die hervormingen al snel over. Al gauw werd de stad een economisch rolmodel voor de rest van China. De provincie waarvan ze de hoofdstad is, is nog altijd verreweg de meest ontwikkelde en rijkste van het land.

Guangzhou’s transformatie tot handelsstad heeft veel van de traditionele kunsten en ambachten van het gebied niet ongemoeid gelaten. Vaardigheden die jaren van oefening vereisen, zoals borduurwerk, edelsteenslijperij en beeldhouwkunst zijn allemaal in verval geraakt naarmate de ondernemende zakenman met zijn fabrieken, erop uit om alles uit deze geografisch belangrijke toegangspoort te halen, de plaats inneemt van de traditionele ambachtsman. Gelukkig werken er nog altijd jadeslijpers en zilversmeden in de oude wijk rond Changshou Lu (chángshòu lù).

Voor de plaatselijke muziekstijlen is de tijd minder vriendelijk geweest. De Yue-, Chaozhou- en Guangdong-opera zijn vrijwel in vergetelheid geraakt, en doordat de hippe jeugd meer geïnteresseerd is in moderne popmuziek, zijn er minder mogelijkheden om opvoeringen van de traditionele muziek te zien. Nog maar een handjevol winkels verkoopt de fijn geborduurde kostuums van Guangzhou’s operasterren van weleer, ook al worden op diverse plaatsen nog opvoeringen gegeven.

Aan de centrale winkelstraat Shang Xia Jiu (shàngxiàjiu) staan chique warenhuizen, en modieuze boetiekjes flankeren de voornaamste voetgangersstraat. Ieder zijsteegje voert de bezoeker terug in de tijd en onthult de klassieke architectuur van Liwan. Neem een doorsteek via de moderne winkelpromenade Liwan Plaza (lìwïn guangchang) en u zult de jademarkt ontdekken, en letterlijk honderden antiek-handelaren.

De onlangs geopende metro heeft tot gevolg dat de vogelmarkt te Huadiwan (huïdì wïn) thans gemakkelijk bereikbaar is. Dieren in alle soorten en maten vullen de winkels, maar het kan heel goed zijn dat buitenlandse bezoekers het meest geïnteresseerd zijn in de levenloze objecten, zoals kijkstenen (“viewing stones”) en bonsaiboompjes (in het Chinees penjing genaamd). Huadiwan heeft zijn eigen halte aan metrolijn 1 en ligt in het Fangcun District even ten zuiden van de rivier ter hoogte van Shamian Island.

Misschien wel het meest representatieve groothandelsgebied in deze uitgestrekte stad van markten is dat van Haizhu Square (haizhù guangchang). Letterlijk elk artikel dat het alomtegenwoordige label “Made in China” draagt, is hier te vinden. Deze markt, kleurrijker dan welke Arabische souk ook, en beslist een vindplaats van meer koopjes, biedt een fantastisch inkijkje in de exportmachine die de rest van de wereld van spullen voorziet.

Baiyun Shan (báiyún shïn), een kleine berg die de stad domineert, ligt ca. 15 km ten noorden van het stadscentrum. Deze berg, die met zijn 382 m hoogte nauwelijks een berg mag heten, maakt deel uit van de bergketen Kun Shan (kùn shïn). De voet daarvan ligt bezaaid met pagodes, kloosters en theehuizen, en bij helder weer en als de lucht niet te zeer verontreinigd is, heb je schitterende uitzichten vanaf de top. Maar het is vaak moeilijk andere toeristen te mijden. Er gaan overvolle kabelbanen naar de top – die bekendstaat als de Bergkam die de Sterren Raakt (móxîng ling), maar denk erom dat de wandeling terug naar de voet ruim drie uur duurt. Nog niet zo lang geleden zijn hier bungeejumping-, grasski- en rodelfaciliteiten geopend.

Voor wie een minder inspannende wandeling zoekt, biedt het gebied van de vroegere Britse Concessie, Shamian Island (shïmiàn dao) een serene omgeving. Hier kunt u de oude Britse en Amerikaanse consulaten zien, en gebouwen van buitenlandse koloniale firma’s zoals Jardine & Matheson en Butterfield & Swire. Verder naar het oosten ligt de oude Franse concessie, met onder meer de tuin van de vroegere Franse consul, thans een openbaar park, en de katholieke kerk O.L.V. van Lourdes. Ooit mochten buitenlandse handelaren alleen op dit eilandje verblijven, werden de bruggen om tien uur ‘s avond gesloten en was het handelaren verboden Chinees te leren. Vandaag de dag vindt u hier enkele van de duurste winkels in de stad. Veel bezoekers komen ook af op de rust van het Overseas Chinese Village (huáqiáo xîncùn) aan Huanshi Lu.

Een klein eindje buiten de stad ligt de Tempel van de Chen-clan (chénjiï cí), de vroegere academie en vooroudertempel van de Chen-clan. Dit tempeldomein, dat eind 19e eeuw werd gebouwd van fondsen die door de Chens in de hele provincie bijeen werden gebracht, is aangelegd in een ruime en open klassieke Zuid-Chinese stijl. In het overdadig versierde complex had de clan zijn privéschool en onderhield zijn vooroudertempel; tegenwoordig wordt hier lokaal handwerk zoals aardewerk en beeldhouwwerk tentoongesteld.