Geschiedenis Pretoria werd in 1855 gesticht door Voortrekker Marthinus Pretorius. Hij vernoemde de plaats naar zijn vader Andries Pretorius. In 1860 werd Pretoria de hoofdstad van de ZAR; in de stad vindt u gebouwen die dateren uit deze periode. Gedurende de Tweede Boerenoorlog werd de stad veroverd door troepen van Roberts; dit had de capitulatie van de Boeren tot gevolg. In 1910 werd Pretoria één van de drie hoofdsteden van Union of South Africa.

Beschrijving bezienswaardigheden (centrum)

Church Square

De stad kent kilometerslange straten, waardoor de afstanden tussen bezienswaardigheden aanzienlijk zijn. U kunt uw verkenning beginnen op Church Square (Kerkplein), dat het hart van de stad vormt. Op het plein is het standbeeld van Paul Kruger en enkele Boeren onmisbaar. Om het plein staan verschillende gebouwen die zijn ontworpen door Nederlandse architecten. Op het noorden van het plein vindt u het Palace of Justice dat wordt gekenmerkt door twee klokkentorens. Op het zuiden van het plein ziet u het oude regeringsgebouw van de ZAR (Ou Raadsaal), waarnaast twee gebouwen staan die Nederlandse façades hebben. In deze gebouwen waren de wetkamers en Oude Nederlandsche Bank (1897) gevestigd. Links van het oude regeringsgebouw, aan de overkant van Paul Kruger St, staat het historische pand van Standard Bank.

Paul Kruger House

Een halve kilometer ten westen van Church Square bevindt zich koloniaal Paul Kruger House dat geopend is als museum (Church St 60, tel. 012-3269172, geopend ma. t/m vr. 08.30-16.30 uur, za. en zo. 09:00-16:30 uur). Hier ziet u de kantoren van ‘Oom Paul’, de naaikamer van zijn vrouw Gezina, de eetkamer en de slaapkamers. In de tuin staat het presidentiële rijtuig, voorzien van ZAR-embleem. Gezina Kruger bleef na de evacuatie van haar man tot haar dood in het pand wonen.

Union Buildings

Enkele kilometers ten oosten van Church Square bevindt zich Meintjieskop, waarop de roodzandstenen Union Buildings staan. Deze worden omringd door terrastuinen die zich lenen voor een picknick of een wandeling. Het zicht op het centrum en de heuvels die de stad omringen is panoramisch. In de terrastuinen vindt u standbeelden van Louis Botha (eerste premier van Union of South Africa) en diens minister van justitie, James Hertzog. Dichtbij de oostvleugel bevindt zich het amfitheater met daarbij het monument voor Zuid-Afrikaanse politieofficieren die bij het uitvoeren van hun werk werden gedood. De Union Buildings zijn niet geopend voor publiek.

Museum of Correctional Services

Hoek Bosman St en Visagie St, geopend di. t/m vr. 09.00-15.00 uur, zo. 10.00-15.00 uur. Museum of Correctional Services is gevestigd in het woonhuis van de gevangenisdirecteur. In het museum wordt u geïnformeerd over de geschiedenis van het gevangeniswezen.

Treinstation Pretoria

Niet ver van Museum of Correctional Services bevindt zich het neorenaissancistische treinstation van Pretoria, dat werd ontworpen door Herbert Baker (tevens achitect van de Union Buildings). In het station zijn verschillende oude locomotieven ondergebracht.

Pretoria Art Museum

Pretoria Art Museum (hoek Schoeman St en Wessel St, tel. 012-3441807, geopend di. tot en met zo. 10:00-17:00 uur) stelt nationale en internationale kunst tentoon. U heeft minimaal een uur nodig om de collectie, die bestaat uit schilderwerk en beeldhouwmateriaal, te bekijken.

Beschrijving bezienswaardigheden (buiten het centrum)

Pretoria National Zoological Gardens (ten noorden van centrum)

Pretoria National Zoological Gardens (Boom St 232, tel. 012-3283265, geopend dag. 08.30-16.30 uur) is Afrika’s grootste dierentuin. Hier vindt u de ‘Big Five’ en onder andere rode panda’s, tijgers, apen en vogels. Er is tevens een aquarium en reptielenpark. U heeft drie uur nodig om een indruk van het gebied te krijgen; neem dus een picknicklunch en veel drinkwater mee.

Voortrekker Monument en Fort Skanskop (ten zuiden van centrum)

Ten zuidwesten van het stadscentrum bevindt zich Monument Koppie, een berg waarop het granieten Voortrekker Monument staat. Dit gedenkteken betreft een kolos, waarin de emotionele band tussen Afrikaners en Zuid-Afrika uit uiting wordt gebracht. U ziet hier gravures van Battle of Blood River en de cenotaaf waarop ‘Ons vir jou Suid-Afrika’ staat. Op 16 december, de dag waarop deze slag wordt herdacht, komen Afrikaners hier samen. Om 12.00 uur schijnt de zon door het dak en verlichten de stralen de tekst. Buiten vormen 64 ossenwagens, aangebracht op granieten blokken, een ‘laager’ om het monument. De weg van de parkeerplaats eindigt bij Fort Skanskop dat werd gebouwd door twee Duitse ingenieurs. Het fort maakte deel uit van de linie ter verdediging van Pretoria gedurende de Tweede Boerenoorlog. Neem op de N14 afslag ‘Eeufeesweg’ ter hoogte van Centurion.

Wonderboom Nature Reserve (ten noorden van centrum)

Wonderboom Nature Reserve (tel. 012-5674296, geopend dag. 07.00-16.00 uur) is genoemd naar de enorme ficus, waarvan de leeftijd wordt geschat op ruim duizend jaar. Deze ‘wonderboom’ bood in het verleden schaduw aan honderden mensen; zware takken raken nu de grond. Wonderboom Nature Reserve biedt wandel- en picknickmogelijkheden. Gedurende uw bezoek kunt u klipdassen, zebra’s en impala’s tegenkomen. Het kleine reservaat ligt aan de overkant van smal Magaliesberg; bel voor routeadvies.