Kimberley’s straatverlichting glinstert als edelsteen en duidt op bevolkt gebied te midden van droge en hete vlaktes. Het stratennetwerk van het stadje is het gevolg van chaotische woningbouw en is een aangename afwisseling in Zuid-Afrika. In het centrum zult u al snel de weg kwijtraken; houd daarom uw positie ten opzichte van Harry Oppenheimer House in de gaten.

Stad van gedenktekens en Victoriaanse panden

Het aantal historische monumenten van Kimberley is ongekend. Gedenktekens tonen de verbondenheid tussen de huidige generatie Kimberlieten en stad- en landgenoten die vielen tijdens diverse oorlogen. Victoriaanse woonhuizen worden omgeven door onderhouden tuinen.

Sluiting diamantmijnen

Diamantconcern De Beers sloot verliesgevende mijnen van het stadje in 2005. Dit besluit stuitte op weerzin van de inwoners (die massaal voor dit bedrijf werkten) omdat De Beers geen concurrenten in de diamanthandel toeliet. Als gevolg hiervan kent Kimberley geen alternatieve, invloedrijke concerns die ontslagen medewerkers aan banen helpen en zo alcoholisme en braindrain het hoofd bieden. Echter, op kleine schaal gaat diamantzoeken door.

Persoonlijke notitie

Kimberley, hoofdstad van Northern Cape, was tot 2005 mijn woonplaats. Door middel van de onderstaande tekstblokken probeer ik u een degelijke indruk te geven en heb ik een wandelroute beschreven die u langs de meest bijzondere plaatsen leidt. Mijn dank voor dit hoofdstuk gaat uit naar de Kimberlieten en zowel vrienden als familie die in dit juweelstadje tijd met me doorbrachten. Hun enthousiasme bracht mij op ideeën.

Geschiedenis van Kimberley, Zuid-Afrika

Colesberg Kopje, een deel van boerderij ‘Vooruitzicht’ (eigendom van Diederick de Beer en Johannes de Beer) vormde in 1871 de vindplaats van een diamant die 83,5 karaat woog. Dit nieuws verspreidde zich, waardoor Colesberg Kopje een jaar later de beitel- en graafplaats vormde van ruim 50.000 diamantzoekers.

In deze periode veranderde Colesberg Kopje in een gat dat ‘Kimberley Mine’ werd genoemd en werd omringd door stoffige tentenkampen waarin slechte hygiëne, watertekorten en ziektes aan de orde van de dag waren. De ‘diggers’ (die hoopten om van gevonden diamant steenrijk te worden) werden vergezeld door caféhouders, begrafenisondernemers, eigenaars van gokruimtes en duistere kredietverstrekkers. Financiële inzetten waren hier torenhoog en konden binnen een dag in rook opgaan. Rijken bouwde statige huizen die lukraak werden geplaatst – straten volgden later.

In 1888 werden de mijnbedrijven van de joodse magnaat Barney Barnato samengevoegd met die van Cecil John Rhodes, waardoor ‘De Beers Consolidated Mines’ ontstond. Afrikanen werden aangemoedigd om zich hier te vestigen omdat De Beers Consolidated Mines goedkope arbeidskrachten zocht. Andere mijnen in Kimberley waren Du Toitspan, Wesselton en Bultfontein. Kimberley's beleg ('Siege of Kimberley') ten tijde van de Tweede Boerenoorlog is hier beschreven.

Beschrijivng bezienswaardigheden ('Big Hole' en Kimberley Mine Museum)

‘Die Groot Gat’ is synoniem van Kimberley (genoemd naar John Wodehouse, 2nd Earl of Kimberley, de Britse Secretary of State for the Colonies) en betreft een historisch diamantkoortscomplex (Tucker St, tel. 053-8304417, geopend dag. 08.00-17.00 uur).

De mijn werd door diamantgeobsedeerde gelukszoekers gegraven in de periode na 1871. Deze had een diepte van 240 meter (1097 meter inclusief ondergronds deel), maar vallende rotsen en neerdalend zand zorgden voor constante schachtafsluitingen. Kimberley Mine sloot in augustus 1914 en heeft maar liefst 14.504.566 karaat (2722 kilo) diamant voortgebracht. Tegenwoordig is 'Big Hole' 174 meter diep (hierbij is het met water gevulde deel niet meegerekend, dit heeft een diepte van 41 meter). Het water kleurt turkoois als de zon schijnt. De rode uitzichtbrug biedt u een kijk in de diepte - symbool van ongelooflijk doorzettingvermogen.

‘Kimberley Mine Museum’ (geopend dag. 08.00-17.00 uur, entree gratis) bevindt zich op de plaats van het tentenkamp waarin de gravers verbleven. Dit museumdorp behoort tot de meest informatieve van Zuid-Afrika en is ideaal voor gezinnen met jonge kinderen.

In Kimberley Mine Museum vindt u pittoreske straten en panden die het leven ten tijde van de diamantkoorts reflecteren. Ook zijn hier 19e eeuwse voertuigen tentoongesteld, net zoals de treinwagon waarin de directeuren van De Beers Consolidated Mines zich lieten vervoeren. In 'De Beers Hall' worden ruwe diamanten en juwelen getoond, net zoals 's werelds grootste ruwe diamant en 'Eureka' (bruingeel, 21.25 karaat), de eerste diamant die in Zuid-Afrika werd gevonden (1867, bij Hopetown).   

Wandeling door Kimberley (7 kilometer) 

‘Honoured Dead Memorial’ (op rotonde Dalham Rd/Memorial Rd) vormt het begin van uw Kimberleyontdekking. Dit zandsteenmonument dateert uit 1904 en is ontworpen door Herbert Baker, tevens architect van Union Buildings in Pretoria. Onmisbaar is hier ‘Long Cecil’, het kanon dat tijdens de Tweede Boerenoorlog in Kimberley (door de Britten) werd vervaardigd. Dit geschut wijst in de richting van Free State.

Schaduwrijk Milner St kruist Synagogue St die eindigt bij de synagoge (links) die wordt omringd door palmbomen. Dit Byzantijnse gebouw opende in 1901 en dient de Joodse gemeenschap, die tegenwoordig enkele tientallen leden telt. Op de hoek van Du Toitspan Rd/Egerton ziet u Halfway House, ’s?werelds eerste drive-in ‘pub’. Voor het witte pand zou Cecil John Rhodes een drankje hebben besteld. Omdat hij zijn (beperkte) lengte niet wilde prijsgeven weigerde hij hiervoor van zijn paard te komen.

Aan de overkant van Egerton bevindt zich McGregor Museum (geopend ma. t/m za. 09.00-17.00 uur, zo. 14.00-17.00 uur, ingang aan Atlas St, tel. 053-8392717) dat benauwd en te warm is voor een lang bezoek. Echter, u wordt geïnformeerd over Kimberley’s beleg en geschiedenis. Cecil John Rhodes gaf opdracht voor de constructie van dit gebouw, dat diende als sanatorium (1897) en gedurende het beleg zijn verblijf vormde. Het museum is genoemd naar Alexander McGregor, burgemeester van Kimberley.

Achter Mc Gregor Museum bevindt zich pittoresk Belgravia. In deze wijk vindt u Victoriaanse panden. Vooral Elsmere Rd is de moeite waard. Deze weg leidt naar Square Hill Memorial, waar 400 Zuid-Afrikaanse soldaten worden herdacht. Zij sneuvelden in de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Verderop aan deze weg staat Anglican Cathedral, gebouwd in 1907. Op de hoek van Regiments Way bevindt zich Cecil John Rhodes Statue.

Aan het begin van Du Toitspan Rd vindt u The Kimberley Club. Dit statige gebouw telde in het verleden de meeste miljonairs per vierkante meter ter wereld. Het was hier dat historische beslissingen werden genomen die invloed hadden op zowel de regio als Centraal-Afrika en wereldwijde diamanthandel. Rhodes, Barnato en Oppenheimer waren vaste gasten. Bij de kruising van Woodley St en De Beers Rd, ziet u de eerste elektrische straatverlichting van het zuidelijk halfrond (deze groene lantaarns werden in september 1882 in gebruik genomen).

Verderop ziet u het beige gebouw (‘Consolidated Building’) waarin tot 1974 diamanten werden gesorteerd. Rechts, in Stockdale St, is het roodbruine De Beers Head Office zichtbaar. Het gebouw vormde in de negentiende eeuw het zenuwcentrum van Barney Barnato’s ‘Kimberley Central Diamond Mining Company’.

Market St, het centrale plein van Kimberley, wordt tegenwoordig gedomineerd door het betonnen kantoorgebouw waarin het postkantoor is gevestigd. In de periode na 1871 werden hier gevonden diamanten verhandeld. Achter de City Hall (waarvan de bouw vlak voor de Tweede Boerenoorlog was voltooid) ziet u Market House/Market Shelter: geruchten over plaatsing in het verkeerde Kimberley zijn hardnekkig.

Aan Chapel St staat het hoge Harry Oppenheimer House/Diamond Trading Centre. De ramen zijn zo geplaatst om ideale lichtinval te creëren voor taxatie en sortering van nieuwe diamanten. In de Oppenheimer Memorial Gardens (langs Jan Smuts Boulevard) ziet u Diggers Fountain, waarvan de zeef omhoog wordt gehouden door vijf diamantgravers die de mijnen van Kimberley symboliseren.

Beschrijving bezienswaardigheid: Kimberley's tram

Kimberley Tramways Company werd gesticht in 1880, maar het duurde tot 1887 voordat de eerste rails werden gelegd tussen Kimberley en Beaconsfield. In 1905 en 1906 maakten trams die werden getrokken door muilezels plaats voor trams die reden op elektriciteit. Het spoor tussen Kimberley's centrum en 'Big Hole'/Kimberley Mine Museum dateert uit deze periode. Tot maart 2012 reed een antieke tram; de halte bevond zich bij City Hall. Check in het bureau voor toerisme (tel. 058-8327298) of de tram weer rijdt.

Beschrijving ervaring: griezelen in Kimberley

Suïcide in Africana Library. Plotseling overlijden van diamantzoekers. Dood van honderden mijnwerkers door felle brand. Nachtelijk gekraak in McGregor Museum en onverklaarbare taferelen in Rudd House. In Kimberley wordt eeuwenlang gefluisterd over plaatsen en oude, verlaten panden die zijn ingenomen door geesten. Het 'officiële' aantal ingenomen ruimtes bedraagt inmiddels 126.

 

Jaco Powell (mob. 082-5720065) organiseert een adrenalineverhogende excursie (reserveren verplicht) door 'haunted' Kimberley Club, Old De Beers Board Room en de begraafplaats. Jagen op geesten is niet aan de orde; vermaak en uitleg over de connectie tussen geschiedenis en geheimzinnige voorvallen staan centraal. Echter, kans op zien van raadselachtige gebeurtenissen bestaat. ‘Kimberley Ghost Trail’ begint een half uur vóór zonsondergang en eindigt ongeveer drie uur later – zodat u ruim voor ’t spookuur vredig slaapt!

Beschrijving ervaring: 'pub crawl' in Kimberley

Kimberley kent een ongekend aantal 'pubs', een gevolg van diamantkoorts. Deze gelegenheden staan nog steeds bekend om hun kwaliteitsbieren, tv met cricket- of rugbywedstrijden, 'pub food' en lawaaierige conversaties. Uniek is Kimberley's 'pub crawl': 's avonds van 'pub' naar 'pub' gaan om wat te drinken. Kies de 'pubs' die u wilt bezoeken en regel een privétaxi voor vervoer. Stop en claxonneer op het parkeerterrein van Halfway House en u wordt in de auto voorzien van de gewenste drankjes - vergeet hierbij de grondlegger van deze actie niet: Cecil John Rhodes.

Beschrijving bezienswaardigheid (ten noorden van Kimberley)

Wildebeest Kuil Rock Art Centre (16 kilometer van Kimberley's centrum/'Big Hole')

De omgeving van Wildebeest Kuil Rock Art Centre (tel. 053-8337069, geopend ma. t/m vr. 09.00-16.00 uur, za. en zo. 10.00-16.00 uur) bestaat uit vlak grasland dat reikt tot de horizon. Deze bezienswaardigheid bestaat uit het ‘visitors centre’ en de velden eromheen. Deze vormen de vindplaats van meer dan vierhonderd rotsschilderingen en zijn daarom gewijd gebied van !Xun en KhweSan (die het complex beheren). Uw gids laat u deze objecten in alle rust bekijken. Wildebeest Kuil is aangegeven langs R31 richting Barkly West.