Het eerste dorp in Ticino, op weg naar Bellinzona, is het fraai gelegen Airoio, sinds de aanleg van een weg over de Alpen het begin of eindpunt van een tocht over het SintGotthardmassief. Airoio werd in 1877 bijna geheel door brand vernield, waardoor er weinig oudere huizen zijn.

De Santi Nazario e Celcokerk werd in de 12de eeuw opgericht, maar moest in 1878 na de brand worden herbouwd. Slechts de klokkentoren overleefde de brand.

Een monument bij het station houdt de herinnering levend aan de talloze slachtoffers tijdens de bouw van de Sint Gotthardspoortunnel in de negentiende eeuw.

Een kabelbaan verbindt het dorp met het wandel en skigebied Sasso della Boggia.

Piotta

De weg van Airoio naar het zuiden volgt de loop van de Ticino. Men komt langs de nauwe Stalvedrokloof via talloze tunnels in het dorp Piotta. Vanaf de elektriciteitscentrale leidt een kabelbaan via Altanca naar het bergmeer Ritom. Rondom het meer zijn volop wandelmogelijkheden. Voorts kunt u vanuit Piotta met de steilste kabelspoorweg van Europa naar Piora reizen.

Quinto

Langs en nabij de slingerende weg liggen talloze dorpjes. In Quinto staat de San Pietro e Paulokerk, die blijkens opgravingen onder het koor nog van voor de Romaanse periode stamt. De kerk is later vele malen verbouwd en heeft rococostucwerk en een barok hoofdaltaar uit de late 17de eeuw.

Rodo-Fiesso en Faido

Vervolgens passeert men het bosrijke Rodo-Fiesso en Faido. Laatstgenoemde is de hoofdplaats van het Leventinadal. Vanuit RodoFiesso leidt een kabelbaan naar het bergmeer Tremorgio. Ook hier zijn veel wandelpaden uitgezet. Het dal verbreedt zich naar Bellinzona; de vegetatie krijgt een steeds zuidelijker karakter.

Chiggiogna

In Chiggiogna staat de Maria Assunta kerk uit de vroege 16de eeuw. In het interieur bevinden zich een vleugelaltaar en enige reliëfs, onder meer van het pinkstergebeuren met Maria te midden van de apostelen.

Giornico

Het hooggelegen dorp Giornico, vroeger een belangrijke rustplaats op de Gotthardroute, heeft zijn oude karakter goed bewaard.

De Santa Maria di Castello uit de 12de eeuw ligt hoog boven het dorp, bij de ruïne van een Milanese dwangburcht.

San Nicoiakerk: In Giornico is de San Nicoiakerk met Romaanse ornamentiek aan de ingangen een van de belangrijkste Lombardisch-Romaanse bouwwerken van het zuiden van Zwitserland. De goed bewaarde kerk maakte deel uit van een klooster en stamt uit ca. 1150. Het gebouw heeft bezienswaardige wandschilderingen uit de 15de eeuw, onder andere in de absis. In het middelste raam van de absis wordt de Drievuldigheid uitgebeeld met zes ogen, drie neuzen en drie monden. Opmerkelijk is de crypte met drie schepen, door twee zuilenrijen gescheiden. De zuilen hebben bijzondere kapitelen in de vorm van dierenkoppen en geometrische figuren.

Casa Stanqa: Giornico heeft voorts enige karakteristieke huizen: in het Casa Stanga is een plaatselijk museum gevestigd met onder andere houten vormen voor de vervaardiging van gebaksoorten en klederdrachten. Het gebouw was oorspronkelijk een herberg langs de Gotthardroute. De gevel is in 1589 versierd met de wapens van bekende gasten.

Slag van Giornico: Aan de noordkant van het dorp herinnert een monument aan de slag van Giornico in december 1478, waarbij 800 boeren tijdens een sneeuwstorm een Milanese strijdmacht van 10.000 soldaten versloegen. Sindsdien beheerste het kanton Uri dit gebied, dat gedurende 300 jaren een rustige tijd beleefde.

Verbindingen VALLE LEVENTINA

Bus: Airoio heeft busverbindingen met Ulrichen (via de Nufenenpas), Hospental en Andermatt (via de SintGotthardpas). Faido heeft busverbindingen met Osco en Molare. Lavorgo heeft busverbindingen met Calonico en Sobrio. Trein: Airoio, Ambri-Piotta, Faido en Lavorgo beschikken over een station en liggen aan de route Airolo-Biasca.