De gemiddelde leeftijd van de inwoners van Varna is opmerkelijk laag. Dat komt omdat Varna ook een universiteitsstad is en ruwweg 20% van het aantal inwoners wordt gevormd door studenten. In vergelijking tot andere steden is en blijft Varna evenwel een industriestad waar de scheepsbouw en -reparatie van oudsher een belangrijke bron van inkomsten vormt. Het is bovendien een belangrijke marinehaven en het marine-opleidingscentrum bevindt zich nog steeds binnen de stad.

Ook veel andere zaken herinneren aan de zeevaart, sommige bij naam zoals het grote park, op andere plaatsen zoals in het scheepvaart- of marinemuseum met daarbij het museumschip Drâzhki, is de rijke historie van Varna op dit gebied visueel zichtbaar. De torpedoboot speelde een belangrijke rol tijdens de eerste Balkanoorlog in 1912, toen het de onverslaanbaar geachte Turkse kruiser Humidie tot zinken bracht. In de onmiddellijke nabijheid bevindt zich het Zwarte Zee museum, waar u kennis kunt nemen van de wondere onderwaterwereld van de zee.

Varna is voortgekomen uit de Thracische stad Odessus, die hier zo’n 6 eeuwen voor het begin van onze jaartelling ontstond. Ook toen voerde de industrie al de boventoon, zij het dat het toen meer ging om edelsmeedkunst. Pas in 1972 kreeg men tijdens opgravingen een goed beeld van het verleden en vandaag de dag behoort het gebied tot de belangrijkste archeologische vindplaatsen op de gehele Balkan. U kunt de resultaten van de opgravingen bewonderen in het archeologisch museum van de stad, gevestigd in de vroegere (en grootste op de Balkan) middelbare school voor meisjes, maar ook in Sofia bevinden zich belangrijke resultaten.

Zo is de beroemde goudschat van Varna ondergebracht in het historisch museum aldaar. Maar, er komen nog steeds zeer interessante zaken aan het licht, nog steeds stuit men op nieuwe vindplaatsen en het is inmiddels duidelijk dat Varna ten minste 12 eeuwen lang van grote betekenis was en veel macht bezat. Om die macht werd voortdurend strijd gevoerd met het zuidelijker gelegen Apollonia, het huidige Sozopol. Veel vindplaatsen zijn overigens voor het publiek gesloten.

Maar, er is genoeg te beleven in Varna, een stad met bijna 350.000 inwoners en het is altijd goed toeven in het (uiteraard verkeersvrije) centrum, waar de toerist alles vindt wat hij ook in de Kalverstraat of de Keyserley vindt. Voor sommige mensen is het een voorwaarde om zo’n stad bij de hand te hebben, anderen zoeken liever de rust van de omgeving op. Ook leuk, beide mogelijkheden zijn in elk geval goedkoper dan in de lage landen, al liggen de prijzen in de toeristengebieden langs de Zwarte Zee toch wel zo’n 40 tot 50% hoger dan in het binnenland.

Musea Varna

In de vele musea van Varna vinden liefhebbers met de meest uiteenlopende interessen wel iets van hun gading. Er is een natuurhistorisch museum, een museum over de historie van de medische wetenschap, gevestigd in het eerste algemene ziekenhuis van de stad, een stedelijk historisch museum en uiteraard een etnografisch museum.

Museum van ‘gevecht en vriendschap’

Een bijzondere plaats onder de musea wordt ingenomen door het kleine museum van ‘gevecht en vriendschap’. Het is gevestigd in het noordwesten van Varna en het is ondergebracht in onder andere een Thracische grafheuvel.

Het bevindt zich op de plaats waar in november 1444 de laatste kruistocht een gewelddadig halt werd toegeroepen door sultan Murad II. De 30.000 kruisvaarders zouden op deze plaats scheep gaan, waarvoor men de diensten had gekocht van Venetiaanse en Genuase schepen. De sultan had hier lucht van gekregen en kocht de kapiteins van de vloot om en nam het bevel over de vloot op zich. Met 120.000 soldaten in zijn gevolg ‘verwelkomde’ hij de kruisvaarders.

Het natuurhistorisch museum, het aquarium en het dolfinarium, uniek in Bulgarije, bevinden zich, net als het marinemuseum in Morskata Gradina, het park, ook wel zeetuin genoemd dat zich over een afstand van ruim 7 kilometer langs de Zwarte Zee uitstrekt. Het museum van de wedergeboorte van Bulgarije laat zien hoe het de Bulgaren verging nadat de Turken verdreven waren. Het museum is gevestigd in de vroegere kerk van de aartsengel Michaël en de eerste Bulgaarse school uit die periode, beide gebouwd in de jaren zestig van de negentiende eeuw.

Kathedraal Varna

Ook over het bezit van bijzondere gebouwen heeft Varna niets te klagen. Er bevinden zich meer dan 150 monumenten in de stad. De kathedraal, gewijd aan Maria Onbevlekte Ontvangenis, vormt daarbij ongetwijfeld de opvallendste trekpleister. In de kathedraal bevindt zich een van de mooiste altaarmuren die u in Bulgarije kunt vinden en vergeet vooral niet om de bisschopstroon te bekijken, fraaier houtsnijwerk, gestalte gegeven door kunstenaars uit Macedonië, zult u nauwelijks kunnen vinden.

Ook de muurschilderingen zijn van uitzonderlijke schoonheid, maar bedenk dat deze er pas na de Tweede Wereldoorlog zijn aangebracht. Tegenover de kerk bevindt zich het stadspark, waarin u de vrijstaande klokkentoren vindt. De toren, gebouwd in de jaren tachtig van de negentiende eeuw, komt u op veel prenten en ansichtkaarten tegen, het was lange tijd het handelsmerk van Varna.

Andere bezienswaardigheden

Schuin achter de toren bevindt zich de markt van Varna, aan de andere kant, in het voetgangersgebied, hartje stad aan het Nezavisimostplein, het schitterende operagebouw. In dit gebied bevindt zich ook het witstenen kerkje dat gewijd werd aan Sv. Nikolai. De Armeense kerk wordt door bijna alle toeristen aangedaan, hij bevindt zich nabij het museum van de wedergeboorte. De kerk heeft een fraaie verzameling Armeense iconen. De kerk symboliseert de verbondenheid tussen het Bulgaarse en het Armeense volk en herinnert aan het feit dat een half miljoen Armenen door de Turken op Bulgaars grondgebied werden omgebracht.

Sv. Bogoroditsakerk

De enkele blokken verder gelegen Sv. Bogoroditsakerk dateert uit de 17e eeuw, hetgeen wil zeggen dat er onder de restrictie van de Turken werd gebouwd. Deels ondergronds en zonder toren, een kerk mocht wel gebouwd worden, maar vooral niet opvallen en ook hier werd de toren er pas na de Turkse overheersing aan toegevoegd. In de kerk kunt u een fraaie altaarmuur en veel kunstig houtsnijwerk bewonderen.

Theaters Varna

In een stad met zoveel theaters, behalve het al genoemde operagebouw is er ook nog een openluchttheater, een poppentheater, een festivalcomplex en nog enkele gelegenheden waar voorstellingen van allerhande soort kunnen worden gegeven, worden jaarlijks tientallen evenementen georganiseerd. Het muziekfestival van Varna, dat sinds 1926 jaarlijks in juni/juli wordt georganiseerd, is daarvan het belangrijkste.

Verder vindt er jaarlijks een filmfestival plaats en eenmaal in de twee jaar betwisten grafisch ontwerpers elkaar de grote prijs van Varna. Over competitie gesproken: wist u dat in 1964 in Varna het eerste balletconcours ter wereld werd gehouden?