Afgaande op notities uit de tijd van de VOC kunnen we vaststellen dat het dier groter was dan een kalkoen maar kleiner dan een struisvogel. De reuzenduif had een forse kop, een kaal gezicht met een grote haaksnavel waarmee het noten en zaden kon kraken, een onhandig lichaam met rudimentaire vleugels, stevige hoge poten en een staartje met krulveren. Het verenkleed was grijsbruin tot wit. Schattingen betreffende het gewicht lopen uiteen van 12 tot 22 kilo. Verder weten we dat het vrouwtje ieder jaar slechts één ei legde, in een eenvoudig nest op de bodem van het bos.

Van het gedrag en de gewoontes van de dodo is verder niet veel bekend. Ook weten we niet of het dier geluid maakte. Wat overbleef na het uitsterven van de dodo (zijn naam komt van het Portugese duodo dat ‘dom’ of ‘onnozel’ betekende) was een lappendeken van tegenstrijdige beschrijvingen, zeer uiteenlopende illustraties en slecht geconserveerde fragmenten van veren en botten verspreid over musea in de hele wereld. De dodo bleef een intrigerend verschijnsel voor kunstenaars en wetenschappers maar de kennis over de vogel laveerde altijd tussen mythologie en wetenschappelijke speculaties.

Tot in 2005 een Nederlands-Mauritiaans onderzoeksteam onder leiding van Kenneth Rijsdijk een opmerkelijke ontdekking deed in Mare aux Songes, een moerasgebied in het zuiden van Mauritius. Veertig zakken met botten, soms niet meer dan fragmenten van uitge-storven schildpadden, vleermuizen en vogelsoorten waaronder de dodo werden naar boven gehaald – een wereldnieuwtje. Het belang van de vondst zit ‘m in het feit dat in dezelfde modderlaag pollen, zaden, bladeren en houtresten zijn gevonden die veel kunnen vertellen over de omgeving waarin de dodo verkeerde. Voor het eerst kan gedegen wetenschappelijk onderzoek worden gedaan naar de leefwereld van de dodo voordat de mens in zijn leven kwam.

Onder de naam Dodo Research Programme heeft een internationaal team van wetenschappers zich aan deze taak gezet. De leden ervan zijn onder andere verbonden aan het Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis in Leiden, TNO en het Natural History Museum van Londen. De bodem van Mare aux Songes werd na de eerste vondst nog een paar maal nader met succes onderzocht. Al dit onderzoek leverde ook Mauritius iets op: geld voor een nieuwe, permanente tentoonstelling over de dodo en zijn wereld in het National History Museum in Port Louis. Meer over de dodo lees je op www.dodosite.com.