Aan de noordkant van het Mjøsameer begint het lange Gudbrandsdal, dat 200 km noordelijker bij de Dovrefjell eindigt. Het Gudbrandsdal is een historisch dal waar sinds de middeleeuwen koningen, handelaren en pelgrims doorheen trokken, vaak op weg naar de Nidarosdom in Trondheim. Een deel van die historische weg over de Dovrefjell, de ‘Kongevegen’ is voor wandelaars nog steeds te volgen. Het Gudbrandsdal is een vruchtbaar landbouwgebied met grote, verspreid staande boerderijen en kleine dorpen, dat in het noorden wordt omgeven door de hoge bergmassieven van Jotunheimen, Rondane en Dovrefjell.

Lillehammer

De enige stad in het Gudbrandsdal is Lillehammer. Het heeft een aangenaam centrum met zijn Storgata, een lange winkelstraat vol gezellige cafés en winkeltjes. Het stadje van 30.000 inwoners kreeg in 1994 een enorme impuls door de Olympische winterspelen, die samen met Hamar werden gehouden. Zo kreeg Lillehammer voor de spelen een grondige opknapbeurt, en werden het Kunstmuseum en het Maihaugen openluchtmuseum uitgebreid met nieuwe vleugels en afdelingen. De winterspelen waren een enorm succes. In het Olympiapark kunt u een kijkje nemen bij het ijshockeystadion, de skischans en het langlaufstadion. Wie de Olympische sfeer van weleer wil proeven kan bij de skischans het Noors Olympisch museum bezoeken.De meeste tijdelijke voorzieningen, zoals het Olympische dorp voor de duizenden atleten, zijn na de spelen weer afgebroken.

De Birkebeiner

Het skiën kent in Lillehammer een lange historie. In het centrum staat een standbeeld van de ‘Birkebeiner’ (genoemd naar hun kousen van berkenbast), over de legendarische mannen Thorstein Skevla en Skjerwal Skrukka. Zij wisten in 1206 de 2-jarige kroonprins Håkon IV uit handen van de vijand te houden door met hem op ski’s over de bergen te vluchten. Meer dan 200 km legden ze af voor ze hem in veiligheid konden brengen. Sinds 1932 wordt iedere winter over een deel van het traject tussen Rena en Lillehammer een 54 km lange langlaufmarathon gehouden. De wedstrijd is in klassieke stijl en moet worden geskied met een rugzak van 3,5 kg (symbolisch voor het gewicht van de baby). De Birkebeiner is de beroemdste en populairste Noorse langlaufwedstrijd, met meer dan 10.000 deelnemers (vergelijkbaar met de Zweedse Vasaloppet).

Ook ’s zomers vinden hier tegenwoordig twee grote sportevenementen plaats, de Birkebeinerløppet, een hardloopwedstrijd van 21 km en de Birkebeinerrittet, een mountainbikewedstrijd van 91 km over de Birkebeinerveien naar het Østerdalen. De fietstocht staat open voor circa 600 buitenlandse fietsers (helm en rugzak van 3,5 kg verplicht). Het skigebied van Hafjell is ’s zomers omgebouwd tot Bikepark, met downhill routes van 875 hoogtemeters (fiets per lift mee omhoog).

Wie minder sensatiegericht is en rustig wil wandelen kan ’s zomers goed terecht in de plaatsen Sjusjøen en Nordseter 15 km ten oosten van Lillehammer. ’s Winters is deze omgeving een paradijs voor cross-country skiërs.

Toeristische Informatie Lillehammer: Jernbanetorget 2

 

Bezienswaardigheden Lillehammer

Lillehammer Kunstmuseum

Na Oslo’s National Gallery is het Lillehammer Kunstmuseum het belangrijkste museum van de Noorse romantische schilderkunst. In een modern gebouw uit 1994 toont het museum een prachtig overzicht van de Noorse schilderkunst uit de periode 1820-1950, en daarnaast ook hedendaagse kunst. Het museum is een uitstekende aanvulling op de National Gallery in Oslo. De collectie omvat schilderijen van J. C. Dahl, Hans Gude, Adolph Tidemand, Christian Krogh, Frits Thaulow, Edvard Munch en anderen. Het won in 2008 de prijs voor het beste Noorse museum in dat jaar, vanwege het fraaie gebouw, de zorgvuldig geselecteerde collectie en de goede staat van onderhoud van de diverse schilderijen. Zo zijn de meeste doeken die u er kunt zien zorgvuldig schoongemaakt en gerestaureerd.

Openluchtmuseum Maihaugen

Op een berghelling net buiten Lillehammer ligt Maihaugen, het mooiste openluchtmuseum van Noorwegen, dat u zeker niet mag overslaan. Maihaugen is een prachtig aangelegd park, waar ongeveer 200 oude en nieuwe gebouwen uit Lillehammer en het Gudbrandsdalen weer zijn opgebouwd. Het museum werd in 1887 opgericht door Anders Sanvig, die als tandarts verantwoordelijk was voor het hele Gudbrandsdal. Op zijn reizen verzamelde hij waardevolle voorwerpen uit de volkskunst en boerenarchitectuur van de 19e eeuw. Zijn collectie werd in 1904 verplaats naar Maihaugen. Het museum is daarna voortdurend uitgebreid en aangepast aan de tijd en heeft interessante tentoonstellingen en activiteiten. Je kunt hier rustig een groot deel van de dag doorbrengen. Het ‘dorp’ met boerderijen uit de 18e en 19e eeuw is ingericht als ‘levend museum’ met bewoonde huizen en boerderijen met kippen, varkens en geiten. Ook wordt er veel over diverse ambachten en cultuur in Noorwegen getoond. Hoogtepunten zijn de 12e-eeuwse staafkerk van Garmo bij Lom, de herenboerderij Bjørnstad met 27 gebouwen, het nagebouwde Lillehammer van rond 1900, met een dorpsschool uit 1860 en het Noorse postmuseum. Ook leuk is de 20e-eeuwse woonwijk met eengezinswoningen uit ieder decennium (wist u dat je aan de kleuren van de houten Noorse huizen veelal het bouwjaar kan afleiden).

Het Noors Olympisch museum, Håkons Hall, toont de geschiedenis van de Olympische Spelen vanaf 776 voor Chr. tot heden. Natuurlijk ligt de nadruk op de Noorse heldenprestaties tijdens de winterspelen van 1994.

In het Olympiaparken staan de wereldberoemde skischans, bobsleebaan Hunderfossen, de Håkonshal en het langlaufstadion. Een unieke ervaring is de rit met een echte Olympische bob. Onder leiding van een ervaren stuurman kunnen tot 4 passagiers een rit maken met een bobslee. Men gaat door de baan met snelheden tot 120 km/uur en krachten tot G5. De rit is wel duur, maar adrenaline is gegarandeerd! Het mooiste is natuurlijk een bobrit in de winter, maar men kan ook ’s zomers een rit met de bob op wieltjes maken, bijna net zo snel. Een rit met sleetjes en minder snelle maar veiliger softbob is aanzienlijk goedkoper.

Verder is in het centrum van Lillehammer een Automuseum met historische voertuigen. Ook is er het Sigrid Unstets hjem (Bjerkebaek), het huis van de winnares van de Nobelprijs voor de literatuur. Het ligt tegenover het Noors Olympisch museum.

Familiepak Hunderfossen

Bij Fåberg ligt dit pretpark met onder meer een 14 m hoge trol. In de wintermaanden is het park tegenwoordig ook open en kunt u er overnachten in een heus ijshotel. Het park ligt 14 km ten noorden van Lillehammer en heeft een eigen treinstation.

Ormtjernkampen nationaal park

Bergweg 204, Gausdal Veien, voert door de Gausdal Vestfjell (tegenwoordig ook Huldreheimen genoemd) van Forset bij Lillehammer naar Fagernes. Het is een gedeeltelijk verharde weg die door beboste dalen en over kale bergkammen slingert. Deze weg wordt vooral onder Noren erg gewaardeerd, en is een stuk harmonischer dan de bekende Peer Gynt Vegen (vergelijkbare landschappen, net zo mooi, en tolvrij). Onderweg passeert men prachtige historische boerderijen, het kleine Utmarksmuseum van Kittilbu (over de natuur en de jacht; met café in een kleine seterhut, open in vakanties en op zondagen) en het oerbos van het Ormtjernkampen nationaal park, met 9 km2 een van de kleinste nationale parken van Noorwegen. Het natuurgebied werd in 1963 opgericht om een van de laatste resten oerbos van sparren te beschermen. Er groeien grote oude bomen, die aan hun lot worden overgelaten. Dode bomen worden niet opgeruimd en het gebied is nog puur natuurlijk. Een mooi gebied om enkele uurtjes door te brengen en een wandeling te maken over het enige pad door het gebied.

Het gebied bereikt u met de auto via een zijweg van weg 255, de Gausdal Veien (weg 204) vanaf Forset. Na ca 15 km, bij Holsbrua (600 meter voor de ingang van Ormtjernkampen) kunt u bij de plaatselijke cafetaria tegen betaling van een borg de sleutel afhalen, waarmee u de slagboom kunt openen van het onverharde weggetje naar het park (3 km). Bij een parkeerplaats aan het meertje Ormtjørnet start een wandelpad naar de 1148 m hoge berg Ormtjernkampen, waarnaar het park is genoemd. Het is een wandeling van ongeveer een uur door oerbos van sparren met een dichte ondergroei van mossen en struiken, naar de kale uitzichtberg waar u het hele natuurgebied kunt overzien. Behendige wandelaars kunnen vanaf de top het steile pad naar beneden nemen, direct naar de parkeerplaats terug.