De Kriván (geknikte berg) is het symbool van Slowakije. De besneeuwde top van de 2494 meter hoge berg siert het wapen en de vlag van het land. Volgens de legende is de knik aan een arend te danken. Hij vloog over de bergen en was zo onder de indruk van wat hij zag, dat hij tegen de berg aanvloog. De enorme klap veroorzaakte de deuk. De berg is populair bij bergbeklimmers. Elk jaar in augustus worden speciale klims tegen de berg georganiseerd, ter herinnering aan Ludovit Štúr, die de berg op 16 augustus 1841 bedwong.

Uitgestrekte gebieden aan de voet van het gebergte worden gebruikt voor de landbouw. Tussen de 800 en 1550 meter zijn de hellingen begroeid met naaldbomen, voornamelijk sparren. Aan de oostkant groeien ook dennen en op de zuidwesthellingen zijn veel lariksen te vinden. Aan de bovenste rand van de bossen groeit de Tatraden (Pinus cemtra). Vlak onder de boomgrens hebben dwergsparren en alpendennen de overhand. Rond de 2300 meter, de hoogste groenrand, groeien sporadisch grassen en plantjes in spleten en groeven. In de Hoge Tatra komen meer dan 1300 soorten bomen en planten voor. Opvallend zijn de edelweiss en de krokusjes. Zeldzamer is het Tatra lepelblad. Planten die hun oorsprong vinden in de Tatra zijn de Alchemilla oculimarina (de zeeogen vrouwenmantel) en de Primula hallerix (een sleutelbloem) Sommige soorten zijn al in de ijstijd ontstaan. De toppen van de bergen zijn permanent met sneeuw bedekt.

Veel dieren in de Hoge Tatra zijn beschermd. Een enkele lynx, wolf en wilde kat heeft op de hellingen een verblijfplaats gevonden. De bruine beer houdt van dicht sparren- en berkenbos. Hij eet voornamelijk planten zoals bessen en gras, maar hij is ook dol op honing, mieren en bijenwas. Ook kleine knaagdieren en vis staan op zijn menu. Een volwassen beer is zo'n 2 meter lang en weegt zo'n 300 kilo. In de winter slaapt hij. Hij heeft dan voldoende vetreserve om de winter door te komen.

Beren paren gewoonlijk in juni. Als het jong na 7 maanden geboren wordt is het blind en kaal en zo groot als een rat. De moeder kiest een hol dat slecht toegankelijk is om haar jongen te baren. Meestal krijgt een berenmoeder 2 jongen. De vrouwtjes houden hun kroost zo'n anderhalf jaar bij zich. Het mannetje leeft meestal alleen. Beren zijn niet gevaarlijk, tenzij ze zich bedreigd voelen of als ze denken dat hun jongen in gevaar zijn.

Boven de boomgrens leven Tatragemzen en bergmarmotten. Ook de Tatrawoelmuis woont er. De bergtoppen zijn het domein van de wezel en de hermelijn. De kans een glimp van deze dieren op te vangen is echter zeer klein. Groter is de kans de rotsadelaar te zien speuren naar een prooi. Ook de zwarte ooievaar slaat er zijn vleugels uit. In de alpendennen nestelen vogels zoals waterpiepers, tapuiten, gouden arenden en notenkrakers. In de vallei Tichá Dolina is het enige bewijs gevonden dat er dinosaurussen in de Tatra geleefd hebben. Geologen hebben een voetafdruk van het prehistorische dier gevonden in een stuk fossiele modder.

In het gebied zijn een groot aantal wandelroutes uitgezet, die met kleurmarkeringen worden aangegeven. In de winter is het Hoge Tatragebergte een populair wintersportgebied.

Vanaf het meer Popradské Pleso loopt een pad met rode markeringen naar het meer Batizovské Pleso. Het gele pad voert naar het Symbolicky Cintorín, een symbolisch kerkhof voor de mensen die in de Hoge Tatra zijn omgekomen. Op het kerkhof staan 50 kleurrijk beschilderde kruizen en 15 gedenkstenen, maar er ligt niemand begraven. De eerste houten kruizen zijn hier in 1932 neergezet.