Het bekendst is uiteraard de naam Homeros. Hij leefde rond 800 v.Chr. Chios claimt het geboorte-eiland van deze klassieke beroemdheid te zijn, maar zeker is dit niet. Waarschijnlijk heeft hij in ieder geval zijn twee bekendste werken de Ilias en de Odyssee geschreven op het eiland en heeft hij er onderwijs gegeven. De plek waar dat gebeurd zou zijn, is nog steeds te bezoeken.

Volgens sommige wetenschappers was Homeros blind, maar vanwege zijn levendige en heel visuele beschrijvingen, lijkt dat een sterk staaltje. Anderen beweren zelfs weer dat hij nooit bestaan heeft.

Zowel in de epische vertellingen de Ilias als de Odyssee staat de Trojaanse oorlog centraal. In de Ilias is de held Achilles de hoofdpersoon. De Odyssee is geheel gewijd aan de bedenker van de beroemde list met het houten paard Odysseus, koning van het eiland Ithaka en zijn tien jaar durende helse terugreis naar zijn eiland.

Zorba de Griek

Maken we een hele grote sprong in de geschiedenis dan komen we de naam Nikos Kazantzakis (1883 - 1957) tegen, een van de belangrijkste Griekse schrijvers, filosofen en dichters uit de moderne tijd. Zijn boeken waren en zijn nog steeds populair in heel veel landen. Deze op Kreta geboren schrijver (de luchthaven van Heraklion is naar hem genoemd) is vooral bekend van het boek Zorba de Griek en het door de Paus verboden boek The Last temptation of Christ. Kazantzakis heeft ten tijde van de revolutie tegen de Turken in 1897 ook nog even op het eiland Naxos gewoond en vestigde zich later op het Saronische eiland Aegina.

Kazantzakis stond altijd in hoog aanzien bij de machthebbers in Griekenland tot hij sympathieën kreeg voor het boeddhisme en het communisme. Na de uitvoering van het omstreden toneelstuk Capodístria tijdens de viering van de Griekse onafhankelijkheid moest hij het land uit en kon door de politieke situatie nooit meer terug.

Kazantzakis reisde ontzettend veel en liet zich onder meer inspireren door Friedrich Nietschze, Sigmund Freud en Albert Schweitzer. De Italiaanse dichter Dante Alighieri (1265-1321) was een van zijn grootste voorbeelden. Uiteindelijk sterft hij 74 jaar oud in Duitsland. Zijn lichaam was niet welkom in Athene, maar hij werd begraven op de Venetiaanse stadswallen van Heraklion. Op zijn tombe staat de legendarische tekst: ’Ik hoop niets, ik vrees niets, ik ben vrij.' In het dorpje Vavaroi (20 km ten zuiden van Heraklion) is een bescheiden museum over Nikos Kazantzakis ingericht.

Op dit moment populair ook in Nederland zijn de thrillers van de bekende Griekse schrijver Petros Markaris waarin commissaris Kostas Charitos de hoofdrol speelt. Zijn boeken zijn niet alleen spannend, maar ook humoristisch. Bovendien doet Markaris een boekje open over het alledaagse leven in Griekenland en gaat hij sociale thema's niet uit de weg. In zijn boek Nachtvlinder (2006) komt na een aardbeving op een Grieks eiland een lijk te voorschijn. In Het late journaal (2005) onderzoekt Charitos de moord op een onderzoeksjournaliste. Dit boek is tevens een aanklacht tegen de wildgroei van het vrije ondernemersschap en de vriendjespolitiek in Griekenland. De zelfmoord van Che (2004) speelt zich af in de periode van de val van het kolonelsregime tot vlak voor de Olympische Spelen in Athene van 2004 als de stad één grote bouwput is. Markaris is een van de eerste auteurs in Griekenland die openlijk schrijft over de militaire dictatuur in de jaren zeventig, iets wat nog zeer gevoelig ligt.