Vanwege die witgekalkte huizen en kerken die zo mooi afsteken tegen het blauw van de lucht en de zee worden de Cycladen ook vaak de witte eilanden genoemd. De wereldberoemde Cycladische bouwstijl is eigenlijk ontstaan uit pure armoede. De bevolking moest roeien met de riemen die ze hadden en scharrelden allerhande bouwmaterialen bij elkaar om een huis te kunnen bouwen. Dikke muren en zo weinig mogelijk ramen moesten het binnen aangenaam koel houden. Ze schilderden hun huizen wit omdat deze kleur het zonlicht weerkaatst, maar ook om te verdoezelen dat er verschillende steensoorten waren gebruikt. De vlakke daken waren bedoeld om het schaarse regenwater op te vangen. De huizen werden nog eens creatief opgevrolijkt met kleurrijke deuren, raamkozijnen en balkonnetjes en heel veel potten (of oude olijfolieblikken, emmers of teilen) met veelkleurige bloemen.

Goddelijke tweeling

Het Griekse woord kýklos betekent cirkel. Omdat de eilanden als een cirkel rond het piepkleine onbewoonde eilandje Delos of Dilos, zoals het nu heet, liggen, werd deze eilandengroep de Cycladen genoemd. Dilos speelde in de oudheid een grote rol als religieus centrum en belangrijke handelshaven. De ruïnes hiervan zijn te bezoeken. Volgens de mythologie zou Delos het geboorte-eiland zijn geweest van de goddelijke tweeling Artemis (godin van de jacht) en Apollo (god van de zon). Vader Zeus zou uit dankbaarheid rond het eilandje een kring van eilanden hebben gelegd, zodat het in het centrum kwam te liggen. De Cycladen beleefden zo’n 3000 jaar v.Chr. een bloeiperiode toen de Cycladische cultuur ontstond, waarvan de idolen, kleine langgerekte beeldjes, de bekendste uitvloeisels zijn. Zo’n 1000 jaar later kwamen de Minoërs uit Kreta er aan de macht, waarna de Doriërs het er voor het zeggen kregen.

De rest van de geschiedenis loopt min of meer gelijk op met veel van de andere Griekse eilanden. Na de Romeinen, volgde de Byzantijnse periode. In 1204 grepen de Venetianen de macht en drukten drie eeuwen lang een groot stempel op de Cycladen. In 1537 kregen de Turken de touwtjes in handen en in 1832 werden de eilanden bij Griekenland gevoegd. De Cycladen bestaan uit duizenden eilanden, eilandjes en rotspunten, maar een stuk of dertig zijn bewoond. Mykonos, Paros, Milos, Santorini en Syros zijn door de lucht bereikbaar. Vanaf Piraeus en andere havenplaatsen zijn de andere eilanden te bevaren. Omdat ze zo dichtbij elkaar liggen, lenen de Cycladen zich erg goed voor het zogenoemde 'eilandhoppen', in één vakantie een paar verschillende eilanden aandoen. De Cycladen zijn erg toeristisch en het kan er in het hoogseizoen behoorlijk druk zijn. De populairste eilanden zijn Mykonos, Santorini, Paros en Antiparos, Ios, Naxos, Tinos en Andros. Op de minder bekende eilanden is het vanzelfsprekend wat rustiger.

De eilandengroep is in te delen in de Noordelijke Cycladen (Mykonos, Dilos, Syros, Tinos en Andros); de Centrale Cycladen (Paros, Antiparos, Naxos en Amorgos); de Zuidelijke Cycladen (Santorini, Folegandros, Sikinos, Ios en Anafi) en de Westelijke Cycladen (Kea, Kythnos, Kimolos, Milos, Serifos en Sifnos). Net als op veel andere eilanden worden de hoofdstadjes van de Cycladen vaak Chora genoemd, dit betekent in feite hoofdstad of liever gezegd: hoofddorp.