De stad Kristiansand heeft de tweede grootste haven van Noorwegen met veerbootconnecties met Denemarken, een vliegveld met vluchtlijnen naar Aberdeen, Londen, Amsterdam en Kopenhagen en ligt aan het spoor. Veel toeristen komen hier Noorwegen binnen.

De stad Kristiansand is gesticht door de Deense koning Christian IV in 1641 als handels- en militaire stad. De koning liet een stad bouwen met een rechthoekig stratenpatroon van circa 1 km². Het stadscentrum heeft dit patroon behouden, niet voor niets heet het Kvadraturen. Het oudste en charmantste deel met de karakteristieke witte huizen is Posebyen en bevindt zich noordoostelijk van de Festningsgata met onder meer de Kronprinsensgate en de Holbergsgate. Tot de meest opvallende gebouwen van Kvadraturen behoort de Domkirke aan het Torvet, een plantenrijk en gezellig plein met het stoere beeld van koning Haakon VII van beeldhouwer Per Palle Storm. In de zomer is hier een bloemenmarkt. De dom met de 70 m hoge toren dateert uit 1885. Wie een rondwandeling door Kvadraturen maakt valt op dat er veel cafés, restaurants en – voor Noorse begrippen – terrasjes zijn.

De stad Kristiansand pronkt graag met de slogan: ‘the coolest riviera’. De stad onderhoudt veel bloemenperken om het straatbeeld in de zomer een fleurig en kleurrijk aanzicht te geven. In het Wergelandsparken staat een bronzen beeld van Henrik Wergeland, gemaakt door Gustav Vigeland in 1908. Ten noordwesten van het centrum ligt het natuurpark Ravnedalen, waar men goed en rustig kan wandelen. Wie via Markensgate of Kirkegata vanuit Kvadraturen te voet doorsteekt naar de Strandpromenaden aan het Østergapet kan genieten van het leuke uitzicht en de groene omgeving. Het Otra Elvepark biedt een vreedzame aanblik. De grote fontein van beeldhouwer Kjell Nupen loopt meteen in het oog.

De zeil- en motorboten in Gjestehavn (Kristiansand) onttrekken het grote fort Christiansholm Festning niet aan het oog. Het fort, dat gereedkwam in 1672, ligt op een schiereiland bij de Gjestehavn en Østrehavn. Vanaf de kanonnenmuur heeft men een mooi uitzicht over de fjord en de haventjes. Even verderop in oostelijke richting stroomt de zalmrijke rivier de Otra in de Østergapet.

Tot de bekendste attracties behoort het populaire familiepark Kristiansand Dyepark met meer dan 150 wilde dieren en de ministad en het themapark Kardemomme By, genoemd naar een kinderboek van de illustrator en schrijver Thorbjørn Egner (1912-1990) uit 1955. De drukbezochte dierentuin ligt ongeveer 11 km ten oosten van de stad.

Het landhuis Gimle Gård bij uit de 19e eeuw is gebouwd op verzoek van de rijke handelaar Bernt Holm. Het huis, met onder meer origineel ingerichte kamers en een Engelse tuin, ligt aan de oostzijde van de Otra en maakt onderdeel uit van het Vestagdermuseet. Dit museum beheert ook een 8 km lang stoomtreintraject (Setesdalsbanen) van Gravane naar Røyknes, ten noorden van Vennesla.

Vlakbij Gimle Gård (Kristiansand) ligt het natuurmuseum en de botanische tuin (Agdernaturmuseum) met een historische rozentuin en de grootste cactussencollectie van Noorwegen. Verder bevindt zich in Kristiansand het Sørlandets Kunstmuseum, dat gewijd is aan 19e en 20e-eeuwse kunst (Skippergt 24b).

Ny-Hellesund

Wie van militaire geschiedenis houdt, kan een bezoek brengen aan het kustfort Ny-Hellesund, dat door de Duitsers in 1942 is aangelegd. De grote kanonnen hadden een reikwijdte van meer dan 12 kilometer. Het eiland met het kustfort – ook wel het Noorse Klein-Gibraltar genoemd – is het hele jaar gratis toegankelijk. Vanuit Høllen bij Søgne vaart een boot naar Ny-Hellesund. Vanuit Ny-Hellesund werden in het verleden veel kreeften geëxporteerd naar Nederland en Engeland.

Songvår

Verder naar het zuiden ligt het eilandje Songvår met een vuurtoren in art-decostijl uit 1950. In 1887 verging hier de walvisvaarder Vardøhus. Bij dit ongeluk kwamen 46 mensen om. Meteen daarna bouwde men de eerste vuurtoren. Songvår is tussen 15 april en 15 juli beschermd vogelgebied. Op het eiland zijn overnachtingsmogelijkheden.

Mandal

Het eiland Skernøy, ten zuidoosten van Mandal en bereikbaar via een brug vanaf het vasteland, roemt zichzelf omdat het de zuidelijkste plaats van Noorwegen zou hebben. Het is leuk om er met het gezin korte wandelingen te maken.

Mandal is de zuidelijkste stad van Noorwegen en een bekende badplaats. Het oude centrum met witte huizen uit de 17e, 18e en 19e eeuw is zeker de moeite waard. Vanuit Mandal werd vanaf de 17e eeuw veel hout getransporteerd naar het welvarende Nederland. De beeldhouwer Gustav Vigeland en de schilder Emanuel Vigeland werden er geboren en hun geboortehuis Vigeland Hus is toegankelijk voor het publiek.

Ten westen van Mandal ligt Vigeland, waar Galleri Gustav Vigeland zich bevindt met ongeveer tachtig werken van de bekende beeldhouwer. Ook de schilders Amaldus Nielsen en Adolph Tiedeman kwamen uit Mandal.

Eén van de bekendste witte stranden van Noorwegen, Sjøsanden, met een lengte van 800 m ligt bij Mandal. Hier bevinden zich een groot vakantiepark, Sjøsanden Feriesenter, en het natuurpark Furulunden.

Ryvingen

De zuidelijkste vuurtoren van Noorwegen (1867) staat op het eilandje Ryvingen. Het was de eerste vuurtoren in Noorwegen die werd gevoed door elektriciteit in het laatste decennium van de 19e eeuw. Het is mogelijk om een rondleiding te krijgen en op het eilandje te overnachten.

De vlakbij gelegen eilandjes Pysen, Kråka en Vestra Kråga vormen de zuidelijkste eilandjes van Noorwegen.