Kenia

Swipe

Economie

Voor ieder die een land bezoekt is het handig om ook iets van de economische achtergronden te weten. Op het moment dat men een land binnenkomt maakt men op de een of andere manier deel uit van het economisch bestel.

Voor nietsvermoedende buitenstaanders, zeker voor degenen die ook andere Afrikaanse landen bezochten, lijkt Kenia tot de rijke landen van Afrika te behoren. Cijfers (Wereldbank 1993) wijzen echter uit dat Kenia tot de 20 armste landen ter wereld behoort. De schuldenlast is enorm, niets wijst erop dat dit afneemt. Zeker in de laatste jaren van het bewind van Moi verdween een groot gedeelte, men spreekt over meer dan 40%, van de ontwikkelingsgelden naar bankrekeningen in het buitenland.

Na de dood van Jomo Kenyatta verwachtte men dat het weer snel bergafwaarts zou gaan met de op gang komende Keniaanse economie, maar gedurende de eerste tien jaren onder Moi was het tegendeel waar. De landbouw nam een enorme vlucht en de infrastructuur was, in vergelijking tot omliggende landen, meer dan voortreffelijk. Dat was vooral te danken aan de enorme groei van het toerisme, lange tijd de enige kurk waarop de economie dreef. Nog steeds is de toeristenindustrie zeer belangrijk, maar ook zeer gevoelig voor politieke omstandigheden.

Na de onlusten tijdens de coup van 1982 werd het land als ‘onveilig’ bestempeld en bleven de toeristen massaal weg. Ook in de jaren negentig van de 20e eeuw liep de toeristenindustrie gevoelige klappen op, bijvoorbeeld als gevolg van de burgeroorlog in Somalië en tijdens de Golfoorlog. In het noorden en het noordoosten van het land is het nog steeds niet overal even veilig, toeristen worden er echter goed beschermd. De omgeving van Nairobi, de parken in de zuidelijke helft van Kenia en het kustgebied ontwikkelen zich echter weer in positieve zin en in hoog tempo.

Hoe gevoelig het allemaal ligt werd in november 2002 nog eens geaccentueerd. Onbekenden schoten toen vanaf Keniaans grondgebied raketten af op een Israëlisch vliegtuig. De raketten misten weliswaar doel, maar bij een gelijktijdige aanslag op een hotel in Mombasa waar veel Israëli verbleven, kwamen 14 mensen om het leven onder wie drie Israëliërs. In mei 2003 was er nogmaals enige vorm van paniek toen de Britse regering meende over aanwijzingen te beschikken dat door de terreurbeweging Al-Qaeda een aanslag gepleegd zou gaan worden op een Brits vliegtuig. Onmiddellijk werden alle vluchten door Britse vliegtuigen naar Kenia opgeschort. Er hoeft dus maar weinig te gebeuren om de Keniaanse economie te treffen.

Grote delen van Kenia zijn buitengewoon vruchtbaar en het is dan ook logisch dat het een van de belangrijkste economische sectoren is. Vergist u zich echter niet als u de uitgestrekte plantages ziet, veel Keniaanse boeren verbouwen slechts voor eigen gebruik en voor ruilhandel. In grote delen van het land speelt het geld nog een ondergeschikte rol. De belangrijkste producten die vrijwel direct geconsumeerd kunnen worden zijn maïs, tarwe, gerst, (zoete) aardappelen, cassave, rietsuiker en rijst. Andere landbouwproducten zoals koffie, thee, sisal, kokos- en cashewnoten worden in hoofdzaak geteeld voor de export. In het gebied rond Thika zult u onafzienbare akkers ontdekken waarop ananas wordt verbouwd.

De naam van de conservenfabrikant die zijn inkopen hier op grote schaal doet zult u zonder twijfel herkennen. In de omgeving van het Naivashameer zijn enorme bloemenkwekerijen, waar vooral rozen en orchideeën voor de export worden gekweekt. Ook Nederlanders zijn daar actief bij betrokken en Nederland is een van de grootste afnemers van de Keniaanse rozen. Als u in het land rondreist dan ziet u op veel plaatsen geweldige velden waarop witte bloemen bloeien. Dat is pyrethrum dat als grondstof gebruikt wordt voor een insectenverdelgingsmiddel.

Omdat er veel vruchtbare grond is, in gebruik voor de landbouw, graast het vee doorgaans op arme grond. De kleine boeren hebben altijd wel een of twee stuks vee. Deze grazen nauwelijks, op de vruchtbare grond wordt snelgroeiend gras verbouwd dat men als veevoer gebruikt. Niettemin zult u grote kudden koeien op uw weg vinden. Voor de Maasai is het vee van het grootste belang, hun welvaart wordt daaraan afgemeten. Verder zijn er veel schapen en geiten, terwijl u in noordelijker streken ook kudden dromedarissen ziet. Pluimvee vormt eveneens een belangrijke bron van inkomsten. De varkensfokkerij komt in sommige delen van het land de laatste jaren op gang, in een moslimomgeving is hier echter geen droog brood mee te verdienen. De laatst bekende cijfers spraken over een varkensstapel van 125.000 tegen een rundveestapel van 12,5 miljoen.

Visvangst speelt nauwelijks een rol. De bewoners van de plaatsen langs de kust van de Indische Oceaan leefden lange tijd van de visvangst, in hoofdzaak ook weer voor eigen gebruik en voor de ruilhandel. Het aantal vissers neemt echter in hoog tempo af, mede veroorzaakt door een toenemende toeristenstroom waaruit ook op andere wijze economisch gewin valt te behalen. De inwoners van de kleine dorpen langs de kusten van Lake Victoria zijn nog wel voor een groot gedeelte afhankelijk van de visvangst. De meest gevangen vis is de nijlbaars die vrijwel uitsluitend voor de export wordt gevangen. Ze komen in grote hoeveelheden voor, er zijn er zoveel dat de overige vissoorten ernstig worden bedreigd.

Daarbij komt nog dat de lokale bevolking nauwelijks nijlbaars eet. Een wat vreemde gewaarwording als men ervan uitgaat dat de nijlbaars ooit in Lake Victoria werd uitgezet ter bestrijding van de honger in de landen eromheen. De lokale bevolking eet in hoofdzaak tilapia. Beide vissen zijn overigens ook niet te versmaden voor de sportvisser. Vooral de nijlbaars kan voor een spectaculair uurtje zorgen, zeker als ze zwaarder zijn dan 100 pond.

Minder dan 10% van de bevolking verdient zijn inkomen in de industrie. Het gaat dan om bedrijven die producten maken voor de voedingsindustrie. Verder is er wat mijnbouw en textielindustrie. Deze tak van industrie zal zich in de toekomst ongetwijfeld verder ontwikkelen, er wordt steeds meer katoen verbouwd.

Kenia doet er van alles aan om buitenlandse investeerders naar het land te lokken. Er zijn tal van faciliteiten in het leven geroepen die het vestigen van bedrijven in het land aantrekkelijk moeten maken. De werkloosheid is groot, elke vorm van handel of industrie die bij kan dragen tot het vergroten van de welvaart wordt met open armen ontvangen.

10 prachtige bestemmingen in Kenia