Het klooster werd gebouwd in de 12e eeuw op de fundamenten van een vroeger klooster. Op wonderbaarlijke wijze krabbelde het vele malen weer overeind na berovingen en branden. Het klooster is gewijd aan de geboorte van Maria, de naam die de kerk draagt welke zich binnen de kloostermuren bevindt. Op 8 september, de dag van de Maagd, is het dan ook groot feest in het klooster. Iconen worden in feestelijke optocht rond het klooster gedragen en er worden (symbolische) offers gebracht. Ook het weekend is, anders dan bijvoorbeeld het Bachkovo of Rila klooster, een goede tijd om het klooster te bezoeken. In de ochtenduren vinden er (net als in veel andere kloosters) veelal doopplechtigheden plaats die voor een buitenstaander een onverwacht inzicht geven in de wijze waarop de Bulgaren hun geloof beleven.

De muurschilderingen die de ingang van het klooster markeren zijn van bijzondere waarde. De rechterzijde geeft een beeld van de aartsvaders en de apostelen, aan de linkerzijde bevindt zich de op het oog wat sombere voorstelling van de ladder die tot in de hemel reikt. Op indringende wijze wordt duidelijk gemaakt dat zondaren die de ladder weten te bereiken er halverwege door de duivel en zijn trawanten toch weer worden afgehaald en dus alsnog in de hel belanden. Het interieur van de kerk is zeer fraai. Er zijn treffende afbeeldingen van de wonderbaarlijke visvangst, de iconen in de kerk zijn in heldere kleuren gerestaureerd en de altaarmuur getuigt, evenals het overige houtsnijwerk, van de uitzonderlijke klasse van de makers ervan.

Even buiten het klooster, aan de voet van de heuvel waarop het klooster staat, treft u de Sv. Kiril i Methodiikerk aan. Buiten de kerk ligt het graf van de vrijheidsstrijder Yane Sandanski (1872-1915), de naamgever van de stad in de nabijheid. Hij was van Macedonische afkomst en om die reden kunt u in de twee dagen voorafgaande aan de laatste zondag in juli er allerlei festiviteiten meemaken die een gemengd Bulgaars/Macedonisch karakter dragen.

Op zijn grafsteen leest u de tekst: ‘Leven is strijd: slaven strijden voor vrijheid, de bevrijde voor meer vrijheid’. Meng u niet in de traditionele gevechten tussen de Macedonische en de Bulgaarse ‘vrijheidsstrijders’ die beiden claimen de opstand tegen de Turken te hebben georganiseerd, schermutselingen die hun hoogtepunt bereiken op de laatste zondag in juli. Het is weliswaar een traditioneel gevecht maar het kan er uiterst serieus aan toegaan. Zo serieus dat het niet ongebruikelijk is dat de politie moet ingrijpen.

Na een bezoek aan het Rozhen klooster en het bereiken van de E79 rijdt u nu eerst zuidelijk in de richting van de grens met Griekenland. Een tweetal plaatsjes vraagt daar om wat extra aandacht: Rupite en Petrich.