De vulkaan werd gevormd door een reeks van 'recente' uitbarstingen. De eerste uitbarsting vond ruim 12.000 jaar geleden plaats. Er ontstond toen een stratovulkaan die in de omgeving lavastromen (basalt) afzette. Vervolgens explodeerde de top van de vulkaankegel en vormde zich een nieuwe kegel van vulkanische slakken. Ongeveer 8300 jaar geleden drong er vanuit het binnenste van de aarde zeer taai magma naar boven, dat de oorspronkelijke krater vulde en langzaam als lava omlaag stroomde. Hierdoor heeft de Puy de Dôme geen krater. (Dôme betekent 'vulkaan zonder krater'.) Niet lang daarna spuwde een vulkaan in de omgeving as en stenen uit, die op de Puy de Dôme neerdaalden en op deze manier ontstond het huidige uiterlijk.

Geschiedenis

Het uitzicht vanaf de top van de Puy de Dôme is ongeëvenaard en maakte al in de oudheid grote indruk op de bezoekers ervan. De Galliërs vereerden de vulkaan als de woonplaats van hun god Lug. De Romeinen bouwden er een grote tempel voor Mercurius, de god van de handel en de dieven, de bode der goden met gevleugelde voeten en een staf in de hand. Volgens Plinius de Oude stond er op de top een 18 m groot standbeeld van Mercurius. Het beeld werd rond 60 n.Chr. vervaardigd door de Griekse beeldhouwer Zenodorus. Helaas is er van het beeld niets teruggevonden. De fundamenten van de tempel kwamen te voorschijn in 1873 tijdens de bouw van het observatorium. Men neemt aan dat de tempel in de 3de of 4de eeuw n.Chr verwoest is door christenen of door binnenvallende stammen. In de 12de eeuw woonde een kluizenaar op de top van de berg.  Hij bouwde een kapel voor Sint-Barnabas. Tovenaars en heksen waren hier niet van onder de indruk en hielden tijdens de 16de eeuw heidense feesten op de top. Twee eeuwen later verdwenen de laatste resten van de kapel. Rond deze tijd kwam men er ook achter dat de bergen eigenlijk vulkanen waren; tot dan dacht men dat het Romeinse versterkingen waren.

Blaise Pascal

In 1648 bewees Blaise Pascal, die uit Clermont-Ferrand afkomstig was, dat luchtdruk een gevolg van het gewicht van lucht is. Hij toonde aan dat het niveau van het kwik in de kolom van de barometer geleidelijk daalde op grotere hoogte boven de zeespiegel. Hij deed dit door het verschil te meten tussen Clermont-Ferrand en de top van de Puy de Dôme. In 1875 bouwde men een fysisch laboratorium op de top, dat in 1956 plaats moest maken voor de televisietoren en een wetenschappelijk communicatiecentrum.

Sport

De Puy de Dôme sprak deze eeuw tot de verbeelding van veel sportlieden. In 1905 eindigde hier de autorally om de Gordon Bennett-beker. In 1911 landde het vliegtuig van Eugène Renaux op de top, nadat de gebroeders Michelin (die van de banden) 100.000 francs in het vooruitzicht hadden gesteld voor iedereen die er in slaagde om binnen 6 uur van Parijs naar de top van de Puy de Dôme te vliegen.

Sinds 1952 fungeert de top als eindstreep voor een belangrijke etappe in de Tour de France. Van Impe won de etappe in 1975 en Joop Zoetemelk kwam hier in 1976 en 1978 als eerste over de eindstreep. Tegenwoordig fungeert de top bijna dagelijks als startplaats voor deltavliegers en parapenters.

Grotte du Puy de Dôme

Aan de voet van de Puy de Dôme ligt een dierentuin met speeltuin. Bovendien kunt u hier een bezoek brengen aan de Grotte du Puy de Dôme, een grot in een lavastroom. Dergelijke grotten ontstaan doordat lavastromen van buiten af beginnen te stollen als ze in contact komen met de koele buitenlucht. Als de buitenkant versteend is, blijft het lava binnenin nog stromen. Wanneer ook deze stroom stopt, kan er in de gestolde lavastroom een grot overblijven. In de grot staan vele soorten stenen uit de gehele wereld tentoongesteld. Er wordt natuurlijk extra aandacht aan stenen uit de Auvergne besteed.

GROT PUY DE DôME GEOPEND. Half mei-half sep. dagelijks 10-18.30 u.

De Beklimming

Er zijn twee mogelijkheden om de top van de Puy de Dôme te bereiken: via de tolweg of via het wandelpad. De tolweg werd in 1926 aangelegd, voorheen kon men alleen per stoomtreintje naar de top. De weg kent een stijgingspercentage van 12% en leidt spiraalsgewijs rondom de vulkaan naar de top. Veel avontuurlijker is het wandelpad naar boven, met name als u beseft dat de Romeinen reeds gebruik van dit pad maakten om hun materialen voor de bouw van de Mercuriustempel per muilezel naar boven te slepen. Vandaar dat het wandelpad ook wel bekend staat als het Sentier des Muletiers (Muilezelpad). De wandeling omhoog kent een stijgingspercentage van 30 tot 40% en duurt ruim een uur; voor de terugweg moet u ruim een half uur uittrekken. De wandeling voert over de Col de Ceyssat (1078 m).

TOLWEG GEOPEND: Mei-sep. 7-22 u.; apr. en okt. 8-20 u.; mrt. en nov. 8-18 u.; dec. za. en zo. 9-17 u.; kerslvakakantie 9-17 u.

De Top

Vanaf de top heeft u een schitterend uitzicht over de vulkaanketens van de Auvergne. De vulkanen in het noorden dragen namen als Nid de la Poule, Grand Suchet, Pariou, Petit Suchet, Clierzou, Sarcouy, Louchadière, Petit Puy de Dôme en Puy de Côme. In het zuiden kijkt u uit op de prachtige kraters van de Barme, Laschamp, Mercoeur en Monchier. In het westen ligt de glooiende Limousin, terwijl u in het oosten over de vruchtbare Limagne kijkt. Met zeer helder weer overspant het uitzicht een achtste deel van het Franse grondgebied! Het fraaiste uitzicht heeft u vanaf het gebied rond de televisietoren; het loont dus de moeite om naar deze zendmast te lopen. De fundamenten van de Mercuriustempel liggen langs dit wandelpad. In het informatiecentrum bij de parkeerplaats op de top kunt u informatie en brochures krijgen omtrent wandelmogelijkheden in de omgeving en in het regionale park. Veel beklommen vulkanen in de directe omgeving van de Puy de Dôme zijn de Petit Puy de Dôme, de Nid de Poule en de Puy de Pariou (1209 m). 

INFORMATIECENTRUM GEOPEND: Dagelijks 10-18 u.