In 1967 zorgde de toenmalige Franse president Charles de Gaulle tijdens een staatsbezoek aan Canada ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling voor heel wat opschudding door vanaf het balkon van Montréals stadhuis de toegestroomde menigte ‘Vive le Québec libre’ (Leve het vrije Québec) toe te roepen (zie de pagina over de kwestie-Québec bij de algemene informatie over Canada). Dat stadhuis staat aan 275 Rue Notre-Dame Est. Het balkon kijkt uit op Place du Champs-de-Mars, een plein waar vaak openluchtsamenkomsten plaatsvinden. Het bouwwerk dateert uit 1878 en is met een rondleiding te bezichtigen.

Place du Champs-de-Mars

In het plaveisel van Place du Champs-de-Mars zijn twee naast elkaar lopende stenen lijnen met een verlaging er tussen. Die vormden de fundering van stenen muren die in de achttiende eeuw tot 6,5 meter hoogte reikten. Ze waren onderdeel van de vestingwallen rond de stad en zijn de enige fysieke restanten daarvan.

Place Jacques-Cartier

Het hart van het oude Montréal is het langwerpige plein Place Jacques-Cartier. Dat ligt tegenover het stadhuis tussen Rue Notre-Dame en Rue de la Commune, en helt naar de oude haven toe. Het is aangelegd in 1804 en heeft jaren dienstgedaan als marktplaats. Daarvoor heeft op deze locatie Château de Vaudreuil gestaan, de residentie van de gouverneurs van Nieuw-Frankrijk. In het plaveisel zijn de contouren daarvan verwerkt. Tegenwoordig is het ’s? zomers omzoomd met terrassen en openluchtcafés. Straatartiesten, entertainers, pantomimespelers, levende standbeelden en karikatuurtekenaars geven er een feestelijke sfeer aan. Aan het plein staan hotels, restaurants en winkels. Het zijstraatje Rue St.-Aimable staat altijd vol met stalletjes van kunstenaars.

Château Ramezay

Het oudste particuliere, historische, nog bestaande museum van de provincie Québec en een van de vier oudste van heel Canada is Château Ramezay. Het staat aan 280 Rue Notre-Dame Est tegenover het stadhuis en is een nationaal monument. In 1705 is het gebouwd in opdracht van gouverneur Claude de Ramezay. Daarna heeft het tot eind negentiende eeuw diverse overheidsfuncties gehad. In 1896 werd het een museum. Nu zijn er verzamelingen te zien over de geschiedenis van Montréal en Québec. Daarbij zijn schilderijen, gravures en etsen, gebruiksvoorwerpen uit het dagelijks leven van de achttiende en negentiende eeuw, archeologische vondsten, een uitgebreide historische bibliotheek en een collectie munten en medailles. Dagelijks open van begin juni tot eind september, daarna niet op maandag.

Stations Dalhousie en Viger

Aan het noordoosten wordt het oude centrum begrensd door twee voormalige spoorwegstations van Canadian Pacific Railway: Gare Dalhousie aan 514 Rue Notre-Dame op de hoek van Rue Berri en Gare Viger aan 755 Rue Berri. De eerste passagierstrein die over de Trans-Canadese spoorweg zonder overstappen naar Vancouver in British Columbia reed, vertrok in 1886 vanaf het station Dalhousie. Het gebouw dateert van twee jaar eerder. Tegenwoordig zit Cirque Éloize er in. Het Viger-station is ontworpen als een kasteel met torentjes en puntdaken. Het is in 1898 geopend en was opgezet als luxe hotel in de Canadian Pacific-traditie om reizigers de trein in te krijgen.