Alta is fraai gelegen aan het eind van de gelijknamige fjord. In de omgeving van Alta zijn 11.000 jaar oude archeologische vondsten gedaan van de zogenaamde Komsa-cultuur. De eerste mensen vestigden zich hier langs de baai toen het landijs afsmolt. Later werd de omgeving het ontmoetingspunt van mensen uit de kuststreek en het binnenland, die hierheen kwamen om gezamenlijk rituelen en hun geloof te beleven. Hierbij lieten ze duizenden rotstekeningen achter in de zandsteenrotsen langs de baai. Sinds de Middeleeuwen is de Bosekopmarkt van Alta de plaats waar de Sami naar toe kwamen om huiden, rendiervlees en wild te verhandelen. In de 19e eeuw werden in het achterland kopermijnen en leisteenmijnen geëxploiteerd, en verkenden wetenschappers vanuit Alta het achterland van Finnmark.

Tegenwoordig is de 3840 km² grote gemeente Alta uitgegroeid tot een stad met 15.000 inwoners, en is het een van de weinige plaatsen in de provincie die groeit. Alta is een echt streekcentrum met veel scholen, winkels, banken en dienstverlenende instellingen, en is door de stadsplanners zeer verspreid neergezet langs de fjord. Het langgerekte stadje bestaat uit drie, ver uit elkaar gelegen, dorpen, Bossekop, Alta sentrum en Elvebakken, gescheiden door parkachtige gebieden met veel groen. Van de ene kant naar de andere kant is meer dan 10 km, helaas hét recept voor een ongezellige stad! Alta sentrum is een vrij saaie sfeerloze verzameling winkels, kantoren en woonblokken, een architectonische mislukking. De parkeerplaats voor het winkelcentrum en het centraal gelegen Alfa & Omega Café zijn de levendigste plekken van het stadje. Maar de inwoners van Alta loven de fijne mentaliteit van de mensen hier (‘nee, Hammerfest, dat is een vervelende plaats!’), en het prettige klimaat met droge winters en warme zomers. Maar naar Alta kom je vooral voor een bezoek aan de zeer goed bewaarde rotstekeningen in het Altamuseum even buiten de stad.

Bezienswaardigheden Alta

Alta Museum en rotstekeningen Het Alta Museum is het belangrijkste museum over de prehistorie en de cultuurhistorie van Finnmark en de Samen. Het museum is vooral een bezoek waard om het interessante openluchtgedeelte Hjemmeluft, met 2500 tot 6000 jaar oude rotstekeningen. Hjemmeluft is de Noorse vertaling van het Samiwoord Jiepmaluokta dat baai van de zeehonden betekent. Langs de baai van Alta liggen circa 5000 rotstekeningen, die pas in 1972 werden ontdekt. Het is het grootste aantal rotstekeningen ten noorden van Italië. De rotstekeningen staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het museum werd in 1991 geopend en ontving in 1993 een prijs als Europees museum van het jaar. Het is aan te raden eerst het museum zelf te bezoeken, dat de volgende thema’s behandelt: de steentijd, bronstijd en ijzertijd in Finnmark; de voorchristelijke godsdienst; een reconstructie van de Bossekop jaarmarkt; de economische ontwikkeling van Finnmark; oorlog en vrede in Finnmark; de kopermijnen van Alta; en het noorderlichtonderzoek op de berg Haldde.

De rotstekeningen kunt u bezichtigen via een 3 km lang pad en loopbruggen over de zandsteenrotsen langs de baai. De rotstekeningen liggen in ongeveer 10 groepen verspreid. Reken voor het bekijken van de meeste rotstekeningen 1 tot 2 uur. De tekeningen zijn in een rode kleur geschilderd om ze goed te kunnen zien. Het is onduidelijk of dit oorspronkelijk ook zo is geweest. De inscripties zijn uit de late steentijd en verbeelden de jacht op rendieren, eland, beer, heilbot, afbeeldingen van mensen, kinderen, magische tekens, boten, wapens en gebruiksvoorwerpen. Sommige rotstekeningen vertellen hele verhalen en zijn een soort cartoons. De rotstekeningen werden gemaakt om de goden te vereren, als rituelen voor een goede jacht of visvangst, of om de vruchtbaarheid en gezondheid van de mensen te garanderen.

Alta Igloo Hotel In het Sorrisniva, 15 km ten zuiden van Alta wordt (in navolging van het succesvolle ijshotel in het Zweedse Kiruna) iedere winter sinds het jaar 2000 het Alta Igloo Hotel opgebouwd, met 80 bedden. In dit hotel is alles van ijs, het gebouw, maar ook de bedden en meubels. Uw slaapkamer heeft een frisse temperatuur van -7ºC, maar het ijsbed is bedekt met comfortabele rendierhuiden en slaapzakken. Wie alleen een bezoek wil brengen aan het Igloo Hotel dient NOK 100 entree te betalen. ’s Zomers is het hotel gesmolten.

Sautso canyon en de Altaelva stuwdam

Alta is een prima uitgangspunt voor wandeltochten en excursies in de omgeving, en een startpunt voor lange voet- en skitochten over de Finnmarksvidda. Bij Alta mondt de op twee na langste rivier van Noorwegen, de Altaelva, in zee uit. De laatste kilometers stroomt de rivier door een 400 m diepe kloof, de Sautso canyon geheten. Het diepe kloofdal moet een van de grootste van Scandinavië zijn. Een populair uitstapje is de bootexcursie per traditionele Elvebåt (lange houten rivierboot) 20 km stroomopwaarts op de Altarivier naar de Gabofoss watervallen en de Sautso canyon. Deze 2 tot 3 uur durende excursie wordt ’s zomers dagelijks aangeboden en is ondanks de hoge prijs de moeite waard. Wie de diepe Sautso canyon van de bovenkant wil zien kan een mooie wandeling maken van 8 tot 16 km over hoogvlakten naar de rand van de kloof. Het pad begint bij de Gargia fjellstue, 40 km ten zuiden van Alta.

De Altaelva is lang niet meer zo woest als vroeger sinds de bouw 40 km stroomopwaarts van een grote stuwdam, die een deel van de Alta canyon heeft veranderd in een stuwmeer. De bouw van de dam en de krachtcentrale zijn zeer omstreden, en waren van 1973 tot 1982 de inzet van een jarenlange strijd van de Sami tegen de Noorse overheid. Het leidde zelfs tot een hongerstaking van protesterende Sami voor de Storting, het Noorse parlement in Oslo. Dit Altaconflict was een keerpunt in de strijd van de Samen voor de erkenning van hun rechten en de rechten van de natuur. Ondanks het hevige verzet werd (na flinke aanpassingen) de stuwdam toch gebouwd en in 1987 in gebruik genomen. De dam kan alleen bereikt worden over een weg door het Tverradal; deze is niet open voor publiek, maar er worden excursies naar de dam en de krachtcentrale georganiseerd. U kunt hiervoor contact opnemen met het toeristenbureau van Alta.

E6 Alta-Hammerfest

Voorbij Alta voert de E6 door een schitterend berglandschap dat steeds kaler wordt. Boven Alta groeit alleen nog berkenbos in laaggelegen valleien. Veel berken lijden aan een ziekte die hele bosbestanden aantast in een cyclus van 7 jaar. Borden geven aan dat hier ’s winters in colonne moet worden gereden achter een sneeuwschuiver, zoals verder overal in het noordelijke deel van Finnmark. Bij Skaidi bereikt u de afslag naar Hammerfest. Langs de Repparfjord en via een grote hangbrug over de Kvalsund bereikt u na 57 km Hammerfest. Onderweg ziet u veel rendieren langs de weg grazen. In het voorjaar zijn ze uit de hoogvlakte hiernaartoe getrokken en ´s zomers grazen ze langs de sappige weiden aan de kust.