De hoogvlakte van Tragea herbergt de hoogste top van het eiland: de kale berg Zas, wat Zeus betekent, van zo’n 1004 m. Volgens de mythologie is het het eiland van Dionysos en Ariadne. De god van de wijn woonde op het eiland. Ariadne, de dochter van koning Minos van Kreta werd er nadat ze Theseus had geholpen de Minotaurus te verslaan, door hem achtergelaten om de bruid van Dionysos te worden. Naxos speelde een grote rol in de oudheid. Vooral op het gebied van de beeldhouwkunst was het eiland vermaard. De beroemde marmeren sfinx van Delphi komt uit Naxos en ook de leeuwen en andere kunstwerken op Dilos zijn gemaakt op dit eiland.

In het archeologisch museum in de hoofdstad zijn veel voorbeelden van de idolen, de typische Cycladische beeldjes, te zien en delen van de bekende Kourosbeelden uit de Archaïsche periode. Dit zijn grote marmeren beelden van naakte jongemannen die meestal een raadselachtige (archaïsche) glimlach rond hu lippen hebben. Uit die tijd, de 6de eeuw v. Chr., stamt ook de gezichtsbepalende Portàra die op het kleine schiereilandje Palatia voor de haven in de hoofdstad staat. Het is de zes meter hoge marmeren toegangspoort van een gigantische tempel voor Apollo die echter nooit werd afgebouwd. Naar de poort toe loopt een lange pier die als de zee onrustig is, onderloopt. Nog steeds wordt er op Naxos marmer gewonnen.

Naxos in het kort

#Oppervlakte: 428 km2

#Kustlijn: ca 150 km

#Inwoners: 18.000

#Hoofdstad: Chora of Naxos

De hoofdstad en omgeving

Lange tijd werd Chora aan de westkust geregeerd door de Venetianen en dat is te zien. Uiteraard allereerst aan het -- vervallen -- kasteel dat op een heuvel boven de haven staat. Er is niet veel meer over van het fort, maar tegen de muren ervan zijn hoge herenhuizen gebouwd waarin de Venetiaanse adel woonde. Op de gevels boven de deuren zijn marmeren familiewapens ingemetseld. Binnen de restanten van de muren van de burcht staat een katholieke kathedraal. Het deel van de stad waar het kasteel staat is het oude gedeelte met pittoreske huisjes, (trap)straatjes en leuke winkeltjes.

De nieuwe stad strekt zich beneden uit. De gezelligheid concentreert zich aan de haven met de portára als blikvanger. Aan de grote boulevard bevinden zich de terrasjes en de bars en alle toeristische voorzieningen. Mooie stranden zijn er ook in de buurt. Liggende beelden Het leuke havenplaatsje Apollonas ligt aan de noordkust van het eiland in een fraaie baai. Vlakbij ligt een heel bijzondere bezienswaardigheid: de Kouros van Apollonas. Het onafgemaakte beeld van bijna 11 meter ligt languit op de plek waar het al duizenden jaren ligt namelijk in een oude marmergroeve. De maker ervan liet het achter omdat er scheuren in het marmer waren gekomen en het beeld dus niet meer te gebruiken was. Dit is trouwens niet de enige Kouros die zomaar ergens op het eiland ligt. Ook de Kouros van Flerio is beroemd.

Flerio is een heel mooi dorp op ongeveer 11 km van Naxos het binnenland in vlakbij Kourounochori en Melanes. De naar het dorp genoemde Kouros uit de 7de eeuw v.Chr. is bijna 7 meter lang en op zijn gebroken been na wat sierlijker van vorm dan die van Apollonas. Het eiland rond Een tocht door het binnenland van Naxos leidt langs fraaie bezienswaardigheden en een afwisselend landschap van bergen, groene valleien, beekjes, bronnen en bossen.

Ongeveer in het midden van het eiland ligt Chalki temidden van heuvels, groene vlaktes en olijfbomen. Het dorp heeft een mooie Byzantijnse kerk en er staat een Venetiaanse toren. Het oudste kerkje van het eiland, de Panagia Drosiani staat in het dorp Moni. Het traditionele Fioti, het grootste dorp van Naxos ligt aan de voet van de hoogste berg van het eiland: Zas. Ongeveer drie kwartier verderop ligt de grot Aria tou Zas waar in de oudheid Zeus aanbeden werd en de inwoners tijdens de Ottomaanse overheersing zich verstopten voor de Turken.

In Danakos staat het oudste klooster van Naxos: Moni Fotodoti. Apirandos is een mooi bergdorp met marmeren herenhuizen. Ook veel marmer is er te vinden in de kerk de Panagia Aperathitissa. In het dorp staat een klein archeologisch museum waar onder meer Cycladische idolen zijn tentoon gesteld. Verder staan er twee Venetiaanse torens. Aan de kust ligt Moutsouna, de haven van het dorp. Koronas, is een mooi bergdorp en Koronis nog wat verderop is het hoogste dorp van Naxos. Van hieruit is Apollonas niet meer ver.

Mooie stranden

De mooiste zandstranden van Naxos liggen aan de westkust onder de hoofdstad. Enkele namen: Agios Prokopios, Agia Anna, Mikri Vigla, Kastraki, Alikos, Pirgaki en Agiassos. Ook bij het eerder genoemde Apollonas aan de noordkust ligt een goed strand. Verder naar beneden aan de oostkust zijn de stranden van Psili Amos, Panormos en Pachia Amos te vinden.